فرونشست خسروآباد معیشت کشاورزان را از هم پاشید

شدت نشست زمین در برخی نقاط روستای خسروآباد به حدی است که جاده‌های اصلی و فرعی دچار ناهمترازی و شکستگی‌های عمیق شده و ایمنی شهروندان در معرض خطر جدی قرار گرفته است.

بزرگترین دغدغه این روزهای کشاورزان، نه فقط کمبود آب، بلکه از بین رفتن یکپارچگی زمین‌های کشاورزی است. ناهمترازی ناشی از نشست‌های متغیر، برنامه‌ریزی برای کشت و برداشت را عملاً مختل کرده است. شیب‌های ناگهانی در مزارع، باعث هدر رفت بیشتر آب در آبیاری‌های سنتی شده و کارایی زمین‌های باقی‌مانده را نیز کاهش داده است. این امر به معنای کاهش سطح زیر کشت قابل استفاده و در نتیجه تهدید امنیت غذایی و معیشتی خانوارهای منطقه است.

کارشناسان منابع آب بر این باورند که تراز منفی آبخوان‌ها، که ناشی از عدم توازن بین برداشت و تغذیه است، عامل اصلی این فروپاشی است. در سال‌های خشک، برداشت‌ها از عمق مجاز فراتر رفته و خالی شدن فضای بین ذرات خاک، منجر به فشردگی لایه‌ها و نشست زمین شده است؛ پدیده‌ای که در مناطق کشاورزی با شدت بیشتری بروز می‌کند.

توقف این روند نیازمند اجرای همزمان و فوری یک بسته سیاستی چندلایه است: مبارزه با چاه‌های غیرمجاز از طریق بازرسی میدانی و مسدودسازی فوری؛ مدیریت هوشمند آب با تعیین سهمیه برداشت دقیق و الزام به نصب کنتورهای هوشمند؛ تثبیت زیرساخت‌ها شامل ترمیم اضطراری جاده‌های آسیب‌دیده و ارائه نقشه‌های نشست به مهندسان؛ اجرای پروژه‌های تغذیه مصنوعی برای هدایت آب‌های سطحی به سفره‌های زیرزمینی؛ و حمایت از کشاورزی پایدار برای ترغیب کشاورزان به تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم‌آب‌برتر مانند گیاهان دارویی یا زعفران.

اهالی خسروآباد اکنون منتظرند تا اقدامات عملی مسئولین، پیش از آنکه این فرونشست‌های خاموش، روستا را به منطقه‌ای غیرقابل سکونت تبدیل کنند، آغاز شود.