شاعر؛ معمار خانه‌های خیال

در مصاحبه پانا با غلامرضا بکتاش از چهره‌های برجسته شعر کودک و نوجوان از دریچه‌ای نو به ماهیت شعر و روند شکل‌گیری آن نگریستیم؛ شعری که در نگاه او نه ارمغانی لحظه‌ای از الهام، بلکه برآمده از رنج‌های زیسته، تأمل‌های ژرف، و اندیشه‌ی بالنده‌ی شاعرانه است.

او شعر را «راه رفتن روی کاغذ» توصیف می‌کند؛ حرکتی شخصی و منحصربه‌فرد که مانند راه‌رفتن انسان‌ها، سبکی خاص برای هر فرد دارد. از نگاه بکتاش، سبک شعر گفتن چیزی نیست که به‌آسانی به‌دست آید؛ باید با علاقه، تلاش، و شناخت درونی کشف شود.

بر خلاف باور رایج درباره‌ الهام، این شاعر معتقد است که شعر با تصمیم آگاهانه شروع می‌شود و تا پایان نیز بر اساس تأمل و شناخت ادامه می‌یابد. او بازنویسی و بازنگری مداوم را بخش جدایی‌ناپذیر این فرآیند می‌داند؛ چکش‌کاری‌هایی که گاه به معجزه در کلام منتهی می‌شوند.

هر شعر در آثار او بازتابی از بخشی از زندگی و تجربه‌های شخصی‌اش است؛ آن‌طور که خودش می‌گوید، «همه‌ی آثارم را دوست دارم، چون آینه‌ی زندگی‌ام هستند.» این آثار در هر دوره از عمر او، تصویری از زیسته‌ها و درک او از جهان‌اند.

غلامرضا بکتاش مطالعه را بخشی از زیست روزانه‌اش می‌داند؛ تا جایی که می‌گوید: «اگر شعر نباشد، نفس کشیدن برایم سخت می‌شود.» او به حفظ شعر نیز علاقه‌مند است و آن را راهی برای تغذیه‌ی ذهن و دوری از تکرار در نوشتن می‌داند.

در شکل‌گیری دیدگاه شاعرانه‌اش، بکتاش از استادانی چون قیصر امین‌پور، نادر ابراهیمی، مصطفی رحماندوست، بیوک ملکی و افسانه شعبان‌نژاد نام می‌برد؛ چهره‌هایی که هرکدام در گشودن راه خلاقیت برای او سهمی داشته‌اند.

در حوزه‌ی شعر کودک، دیدگاهی خاص دارد: شعر کودک باید ابتدا شاعرانه باشد، سپس کودکانه. چراکه واژه‌ی «شعر» مقدم بر «کودک» آمده و اصالت ادبی باید حفظ شود؛ حتی اگر کودک مخاطب آن مهم‌تر باشد. به اعتقاد او، اگر شعر فاقد کیفیت شاعرانه باشد، تنها واژه‌پردازی است؛ نه ادبیات.

او مطالعه‌ی مستمر و جسارت در تجربه‌ی ادبی را دو کلید اساسی برای دوری از تکرار و یافتن صدای منحصر‌به‌فرد در شعر می‌داند؛ صدایی که تنها با تلاش پیوسته شکل می‌گیرد.

در پایان، بکتاش با لحنی گرم و صمیمی، نوجوانان و نویسندگان جوان را خطاب قرار می‌دهد: «گاهی بزرگ‌ترها نوجوان‌ها را جدی نمی‌گیرند. اما این نباید شما را دلسرد کند. شعر را خدا نمی‌سراید؛ پیروزی حاصل مطالعه، تلاش، و تمرین است. اگر استعدادتان را یافته‌اید، آن را رها نکنید؛ با استمرار و شهامت، به سبک خاص خودتان خواهید رسید.»