میراث مجید/ شهادتی که کاتالیزور جهش علمی ایران شد

هدف اصلی دشمن از این اقدام، تضعیف اراده ملی برای رسیدن به استقلال تکنولوژیک و ایجاد رعب و وحشت در کانون‌های تولید علم کشور بود. اما غافل از اینکه مرتکب اشتباه محاسباتی مهلکی شدند. تاریخ انقلاب اسلامی همواره شاهد این بوده است که خون شهدا، به‌ویژه شهدای علمی، به عنوان یک کاتالیزور قدرتمند در مسیر پیشرفت علمی کشور عمل می‌کند. ترور شهید شهریاری، ناخواسته پرستیژ و اهمیت حیاتی پروژه‌های ملی را در اذهان عمومی چند برابر کرد و این حقیقت را آشکار ساخت که حرکت به سمت خودکفایی علمی، با وجود تمامی تهدیدها، یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی است. این اقدام بزدلانه، در نهایت به عاملی برای تقویت عزم ملی بدل شد تا جامعه علمی ایران با صلابتی بی‌نظیر، راه این شهید را ادامه دهد.

در طول تاریخ ایران  بسیاری از عظمت‌های علمی این ملت زیر لایه‌های پیچیده‌ای از دانش تخصصی رخ داده است. ماجرای غنی‌سازی ۲۰ درصدی در سال ۱۳۸۷ یکی از این برهه‌های حساس بود. زمانی‌که تحریم‌ها و امتناع خارجی، رآکتور تحقیقاتی تهران را در معرض خاموشی قرار داده بود، دکتر شهریاری با آرامشی منحصربه‌فرد، قبول کرد تا محاسبات بحرانی لازم برای سوخت را بدون طلب حتی یک ریال دستمزد انجام دهد؛ محاسباتی که در آن زمان متخصص داخلی برای آن وجود نداشت. 

پس از شهادت ایشان در آذر ۱۳۸۹ نگرانی‌ها از توقف کار قوت گرفت، اما مشخص شد که شهریاری با برگزاری کارگاه‌های فشرده، دانش حیاتی خود را به ۱۵ نفر از جوانان منتقل کرده است. این انفاق علم، به تنهایی توانست فاصله‌ تکنولوژیک کشور با غرب را در آن مقطع از ۴۰ سال به ۵ سال کاهش دهد؛ یک جهش ۳۵ ساله به جلو، صرفاً به واسطه‌ تعهد و سخاوت یک انسان.

میراث جاویدان؛ پیوند علم و ایمان در مسیر پیشرفت

دکتر شهریاری نمونه‌ای برجسته از دانشمندی بود که میان تعالی علمی و تعهد ایمانی، نه‌تنها تضادی ندید، بلکه آن‌ها را دو بال پرواز به سوی حقیقت می‌دانست. در عرصه‌ دانشگاه، او یک متخصص کم‌نظیر بود که در پیچیده‌ترین محاسبات نظری و عملی، مسیر توسعه‌ هسته‌ای کشور را هموار می‌ساخت. تخصص ایشان در حوزه فیزیک هسته‌ای، به‌ویژه در زمینه‌هایی نظیر طراحی رآکتورها، جایگاه ویژه‌ای به او می‌بخشید.

اما در عرصه عمومی، شهریاری رزمنده‌ای بود که میدان جهاد تبیین را جدی می‌گرفت. او از حضور در مناطق محروم و خدمت به نیازمندان تا روشنگری در برابر تهاجم فرهنگی، همواره در خط مقدم عمل قرار داشت. او مصداق آیه شریفه بود که علم نافع را توأمان با تقوا می‌خواست.

فیلم مستند «میراث مجید» تلاشی است صادقانه برای رمزگشایی از این شخصیت چند وجهی؛ مردی که همزمان در مرزهای دانش ایستاد و درگیرترین انسان متعهد به جامعه بود. این اثر سعی دارد تا تضاد ظاهری میان سکوت پُرمحتوای کلاس درس و غوغای جهاد علمی در پشت پرده را به تصویر بکشد. در این مستند، روایت کسانی که شاهد کرامت نفس، سادگی زندگی و سوابق درخشان او بودند، با سکوت دانشمند در زمان بیان دستاوردهایش پیوند می‌خورد.

«میراث مجید» اثر مصطفی آتش مرد، که در چهارمین دوره جشنوار عمار موفق به کسب لوح افتخار شد با بهره‌گیری از اسناد کمتر دیده‌شده و شهادت‌های نزدیکان، به دنبال آن است که به مخاطب نشان دهد چگونه می‌توان قله‌های دانش را تنها با تکیه بر ایمان و اخلاص فتح کرد. این مستند، سند ناتمام یک قهرمان علمی را تکمیل می‌کند و یادآوری می‌کند که او با انفاق علم خود، نه‌تنها کار محققین پس از خود را پیش برد، بلکه پایه‌های یک ساختمان علمی مقاوم را بنا نهاد که اکنون شاهد استوار بودن آن هستیم. 

در روزگاری که معاندین در تلاش‌اند تا صدای مجید شهریاری را خاموش کنند، تلاش‌های هنرمندان و اهالی رسانه برای تولید آثاری مانند میراث مجید؛ ادای احترامی به محضر شهدای گرانقدر این عرصه است. این آثار فریاد می‌زنند که معاندین بدانند میراث شهریاری، نه در مدال‌ها و مقالات، بلکه در عزم راسخ دانشجویانی است که با الهام از مکتب او، مسیر علم و جهاد را همزمان می‌پیمایند.