در گفتوگو با پانا:
فیلم کودک باید «برای کودک» باشد، نه برای اهداف خاص
بچه امروز دنیای خودش را دارد، ما هنوز او را نشناخته‌ایم/داور جشنواره کودک باید از جنس کودک باشد، نه سینمای بزرگسال
تهران (پانا) - شهرام قدیری، با نقد جدی به وضعیت امروز سینمای کودک معتقد است کم‌توجهی به تولید آثار باکیفیت و سپردن داوری‌ها به افراد غیرمرتبط، باعث شده ذائقه کودکان به‌جای قصه‌های بومی و اخلاقی، تحت تأثیر محصولات رسانه‌های خارجی و محتوای خشن و نامناسب قرار گیرد. او هشدار می‌دهد: «اگر سینمای کودک همچنان نگاه صرفاً خاصی داشته باشد، آینده‌اش از دست خواهد رفت.»
سینمای کودک ایران روزگاری با فیلم‌هایی چون خانه دوست کجاست، پاتال و گلنار توانست خاطره‌های ماندگار نسل‌ها را بسازد. اما امروز، بسیاری از خانواده‌ها نگرانند که محتوای تولیدی برای کودکان نه تنها کم‌تعداد است، بلکه فاصله‌ای عمیق با نیازها، دغدغه‌ها و روحیات نسل جدید دارد. شهرام قدیری، فیلم‌ساز و فعال این حوزه، در گفتوگو با خبرنگار پانا به چالش‌های جدی این سینما اشاره می‌کند؛ از نبود محتوای بومی و اخلاقی تا حمایت‌های گزینشی و اشتباه در داوری جشنواره‌ها، می‌توانید در مطلب ذیل این گفتوگو را بخوانید.
آقای قدیری، شما بارها گفته‌اید که کودکان امروز با نسل‌های گذشته تفاوت زیادی دارند. منظورتان چیست؟
بچه‌های امروز اصلاً شبیه ما نیستند. یک زمانی ما با گلنار یا پاتال زندگی می‌کردیم و حتی آرزویم این بود که یک کره زمین پلاستیکی داشته باشم چون در فیلم دیده بودم. اما الان؟ اگر بچه‌ها را به اسباب‌بازی‌فروشی ببرید، ۹۰ درصدشان گودزیلا، دایناسور یا فیگورهای خشن انتخاب می‌کنند. چرا؟ چون رسانه سلیقه‌ساز است. ما محتوای خوب تولید نکردیم، بنابراین ذائقه آن‌ها را رسانه‌های خارجی ساخته‌اند.
یعنی معتقدید رسانه مستقیماً در انتخاب و سلیقه کودکان نقش دارد؟
قطعاً همین‌طور است. وقتی ما برای بچه‌ها محتوای خوب تولید کنیم، انتخابشان هم متفاوت خواهد بود. مشکل این است که سینمای کودک امروز کم‌تولید و کم‌کیفیت است. نتیجه‌اش این شده که حتی فیلم‌های کودک پر از شوخی‌های نامناسب و الفاظ زشت ساخته می‌شود؛ نمونه‌اش فیلم صبحانه با زرافه که واقعاً از نظر محتوایی به هیچ عنوان مناسب کودک نبود.
به نظر شما ریشه این بحران کجاست؟
یکی از مشکلات، نگاه خاص به سینمای کودک است. به من گفته‌اند حمایت فقط برای فیلم‌هایی با موضوعات خاص مثل جنگ یا مقاومت است. خیلی هم خوب است که چنین موضوعاتی ساخته شوند، اما چرا بخش کودک باید فدای آن شود؟ چرا نباید بخشی مجزا برای «کودک برای کودک» تعریف کنیم؟ اگر سینمای کودک را صرفاً در خدمت اهداف خاص ببینیم، نابودش کرده‌ایم.
درباره داوری جشنواره‌ها هم انتقاد جدی دارید. چرا؟
چون داورها اغلب از جنس کودک نیستند. به نظر من داور جشنواره کودک باید کسی مثل ایرج طهماسب یا مجید قناد باشد که سال‌ها برای کودک کار کرده‌اند. نه کسانی که فقط در سینمای اجتماعی و بزرگسال تجربه داشته‌اند. وقتی داور نگاه کودک را نشناسد، طبیعی است که انتخاب‌های اشتباه می‌کند.
آینده سینمای کودک را چطور می‌بینید؟
اگر همین مسیر ادامه پیدا کند، آینده‌ای نمی‌بینم. باید فیلم‌سازان جسارت داشته باشند، باید محدودیت‌های غلط برداشته شود و حمایت‌ها به سمت تولید واقعی برای کودک برود. من خودم با همه این مشکلات باز هم دارم روی یک پروژه کودک کار می‌کنم؛ فیلم کوتاهی با موضوع «جنگ ۱۲ روزه» که قرار است ادامه‌دار باشد و امیدوارم سال آینده به فیلم بلند برسد. اما باور دارم تنها راه نجات این سینما، توجه صادقانه به نیازهای واقعی بچه‌هاست، نه چیز دیگر.
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه