چرا بعد از ورزش سرگیجه می‌گیریم؟

اگر شما هم در مورد ضعف و سرگیجه بعد ورزش سؤالاتی در ذهن خود داشته و به کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان سرگیجه بعد از ورزش تمایل دارید، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید و تا انتها با ما همراه باشید.

احساس سرگیجه بعد از ورزش

سرگیجه به حالتی گفته می‌شود که فرد بیمار در حالت سکون است؛ اما احساس حرکت می‌کند و این حس را دارد که جهان اطراف در حال چرخیدن به دور سر او هستند. علت سرگیجه بعد از ورزش سنگین در بسیاری از موارد نامشخص است و این مورد، یکی از شایع‌ترین اختلالات و بیماری‌های پزشکی است.

در حالت کلی، سرگیجه (dizziness) بعد از ورزش معمولاً پس از دراز کشیدن یا نشستن به مدت طولانی و سپس سرپا شدن و شروع به حرکت اتفاق می‌افتد. ضعف و احساس سرگیجه بعد از ورزش بدنسازی همچنین یکی از نشانه‌های جدی کم‌آبی بدن و دهیدراته شدن (dehydration) آن است.

سرگیجه می‌تواند محرک‌های زمینه‌ای دیگری نیز داشته باشد؛ اما در طول ورزش و پس از ورزش، تغییر سریع وضعیت بدن، دشواری انجام حرکات ورزشی، فشار آوردن بیش از حد به بدن یا توقف‌های ناگهانی ممکن است منجر به کاهش فشار خون شده و باعث سرگیجه شود.

علائم سرگیجه و حالت تهوع بعد از ورزش

ضعف و سرگیجه بعد از ورزش برای لاغری، علائم مشخصی دارد. یکی از علائم شایع این اختلال، نشانه‌های کم‌آبی بدن است. علائمی مانند تب، استفراغ یا اسهال شدید حاکی از کم آبی بدن است که می‌تواند باعث سرگیجه شود. همچنین برخی از شرایط پزشکی می‌توانند مانع از واکنش سریع بدن شما برای پمپاژ خون بیشتر در هنگام ایستادن شده و منجر به ایجاد حس سرگیجه شوند. شرایطی مانند:

ضربان قلب بسیار پایین (برادی کاردی)

مشکلات دریچه قلب

حمله قلبی یا نارسایی قلبی

در کنار این عوامل، چندین اختلال سیستم عصبی وجود دارد که می‌تواند سیستم تنظیم فشار خون طبیعی بدن شما را مختل کرده و شما را دچار سرگیجه کند، اختلالاتی مانند:

بیماری پارکینسون

آتروفی سیستم چندگانه

مشکلات غدد درون ریز که می‌تواند باعث سرگیجه شود

قند خون پایین (هیپوگلیسمی)

دیابت (که می‌تواند به اعصاب تنظیم کننده فشار خون آسیب برساند)

بیماری تیروئید

نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)

علل سرگیجه بعد از ورزش

چه عواملی باعث سرگیجه بعد از تمرینات ورزشی می شود؟

عوامل مختلفی وجود دارند که در ایجاد حس سرگیجه در شما بعد از انجام حرکات ورزشی تأثیرگذار هستند. در ادامه به طور مفصل با این عوامل آشنا خواهیم شد.

نفس کشیدن را فراموش نکنید

شاید باورش کمی دور از منطق باشد که یکی از دلایل اصلی ضعف و سرگیجه بعد از ورزش بدنسازی، فراموش کردن نفس کشیدن است. فراموش کردن نفس کشیدن در واقع رایج‌ترین دلیل سرگیجه بعد از ورزش است. زمانی که در حال ورزش هستید، ماهیچه‌های شما اکسیژن بیشری نسبت به حالت نرمال مصرف می‌کنند. اگر تعداد تنفس خود را با شرایط تمرینی سازگار نکنید، دچار کمبود اکسیژن شده و ممکن است قلب شما خون کافی پمپاژ نکند. نتیجه عدم پمپاژ کافی خون، ایجاد حس ضعف و سرگیجه بعد ورزش است.

چگونه از سرگیجه ناشی از فراموشی نفس کشیدن آن جلوگیری کنیم؟

انجام تمرینات قلبی به قدرت مغز نیاز دارد؛ اما برای جلوگیری از سرگیجه ناشی از فراموشی نفس کشیدن، مهم است که از مقداری از این قدرت مغز برای تمرکز روی نفس خود استفاده کنید. نفس خود را حبس نکنید، به طور مرتب مکث کنید تا در صورت نیاز نفس بکشید. به اندازه کافی دم و بازدم عمیق داشته باشید تا اکسیژن مورد نیاز را به ریه‌های خود برسانید.

سرگیجه بعد از ورزش به دلیل کم‌آبی بدن (dehydration)

اگر اهل ورزش به‌خصوص ورزش‌های سنگین هستید، به احتمال بسیار زیاد می‌دانید که تمم افراد حاضر در محیط‌های ورزشی، یک وسیله ساده را همیشه با خود به همراه دارند، یک بطری آب. انجام حرکات ورزشی باعث تعریق شما می‌شود و این بسیار مهم است که به طور مداوم آبی را که از دست می‌دهید، به سرعت جایگزین کنید. ورزش کردن دمای بدن را افزایش داده و منجر به از دست رفتن آب بدن می‌شود. نتیجه کم آبی بدن، ایجاد حس ضعف و سرگیجه بعد از ورزش برای لاغری خواهد بود. برخی از نشانه‌های کمبود آب در بدن، عبارتند از:

سرگیجه

خشکی دهان

تشنگی بیش از حد

احساس سبکی سر یا احساس غش کردن

کاهش دفعات ادرار

خستگی

ضعف

چگونه از کم‌آبی بدن بعد از ورزش جلوگیری کنیم؟

به سادگی می‌توانید از سرگیجه ناشی از کم‌آبی بدن با هیدراته کردن بدن خود، جلوگیری کنید. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که افزودن الکترولیت‌ها به آب مفید خواهد بود، چرا که به شما در احیای الکترولیت‌هایی که در اثر تعریق از دست می‌دهید، کمک می‌کند. از نظر کمیت، نوشیدن ۱۰۰ تا ۱۷۰ گرم آب در ازای هر ۱۰ تا ۱۲ دقیقه تمرین، می‌تواند کم‌آبی بدن را جبران کرده و از سرگیجه جلوگیری کند. هیدراته ماندن در طول تمرین بسیار مهم است.

سرگیجه بعد از ورزش به دلیل قند خون پایین (low blood sugar)

هیپوگلایسمی (hypoglycemia) یا قند خون پایین یکی دیگر از عوامل مهم و تأثیرگذار در ایجاد حس ضعف و احساس سرگیجه بعد از ورزش کردن است. بدون شک انجام تمرینات ورزشی با معده پر ایده خوبی نیست؛ اما معده خالی نیز برای شما مشکل‌ساز خواهد بود.

بدن شما در حین انجام حرکات ورزشی، همان قدر که به آب نیاز دارد، به مواد مغذی و قندی نیز نیاز دارد، چرا که اگر سوخت کافی به سلول‌های بدن نرسد، قند خون افت کرده و خودش را در قالب ضعف و سرگیجه بعد از ورزش و حین ورزش به ما نشان خواهد داد.

ورزش کردن قند خون را کاهش می‌دهد و قند خون پایین مساوی است با ایجاد حس سرگیجه. بنابراین قبل از تمرین تغذیه مناسبی داشته باشید و گلوکز مورد نیاز بدن را در حین تمرین با میان‌وعده‌ها و مکمل‌های مختلف تأمین کنید. برخی از علائم هیپوگلایسمی به شرح زیر است:

سرگیجه

احساس اضطراب

بی دقتی

خستگی

گرسنگی

تحریک پذیری

لرزش بدن

تعریق

چگونه از کاهش قند خون بعد از ورزش و سرگیجه جلوگیری کنیم؟

قند خون مانند سوخت اتومبیل است. اتومبیلی که سوخت نداشته باشد قادر به حرکت نیست و بدن انسان نیز اگر دچار کاهش قند خون شود، سست و بی‌رمق خواهد شد. تغذیه سالم و اصولی قبل از ورزش که شامل مقدار مناسبی کربوهیدرات است، به همراه استفاده از مواد غذایی شیرین در حین تمرین مانند عسل، می‌تواند مانع از کاهش قند خون و ایجاد حس سرگیجه شود.

تعرق بیش از حد، یکی از علل ایجاد حس ضعف و سرگیجه بعد ورزش

تعریق بیش از حد، ممکن است پس از فعالیت بدنی احساس سبکی سر و سرگیجه را در فرد القاء کند. تعریق بیش از حد زمانی که فرد طی تمرینات ورزشی خود را تحت فشار زیادی قرار می‌دهد، رخ خواهد داد. نشانه‌های تعریق بیش از حد معمولا با علائم زیر همراه است:

سرگیجه

احساس عدم هوشیاری یا غش کردن

احساس سبکی سر

حالت تهوع

تنگی نفس

تشنگی

استفراغ

طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵ تحت نظر منابع معتبر، آسیب‌های مرتبط با تعریق بیش از حد ۳۶.۲% از کل آسیب‌هایی را که در باشگاه‌های ورزشی و تناسب اندام رخ می‌دهد، دربر می‌گیرد.

استفاده مداوم از برخی دستگاه‌های ورزشی

برخی از دستگاه‌های ورزشی اگر به صورت مداوم مورد استفاده قرار بگیرند، می‌توانند منجر به کاهش قند خون، تعریق بیش از حد و افت فشار خون شده و منجر به ایجاد حس ضعف و سرگیجه بعد از ورزش بدنسازی شوند. برای مثال استفاده مداوم از تردمیل و دوچرخه می‌تواند باعث ایجاد حس سبکی سر و سرگیجه شود.