برج نجومی رادکان ، مکان بی نظیر تاریخی رویت هلال ماه شوال

به گزارش خبرگزاری پانا ؛ اصولا مبدا پیداش ماه‌های قمری، حرکت ماه به دور کره زمین است. نوع این حرکت و مدت زمانش و همچنین مکان‌های مختلفی که در فضا نسبت به خورشید و کره زمین قرار می‌گیرد، نسبت‌های مختلفی از بازتاب نور از سطح ماه به سمت زمین را ایجاد می‌کند که ما به آن هلال ماه می‌گوییم.

برج رادکان یک میل و بنای تاریخی است که در فاصله ۷۴ کیلومتری شمال مشهد و ۲۶ کیلومتری شمال غربی چناران واقع شده‌است. برج رادکان به ارتفاع ۲۵ متر، با بدنه استوانه‌ای و گنبد مخروطی شکل، اثری تاریخی مربوط به قرن هفتم هجری است. نمای خارجی بنا تا ارتفاع ۳ متری به صورت ۱۲ ضلعی و پس از آن تا زیر گنبد دارای ۳۶ ترک یا نیم استوانه بوده و داخل آن هشت ضلعی است .

اندازه‌گیری‌های هندسی و زوایای دقیق برای ساخت هر بخش از برج رادکان به قدری حیرت‌انگیز است که احتمالاً شما هم مثل ما یقین پیدا می‌کنید که این برج کاربری غیر از آرامگاه‌بودن دارد. در پایین‌ترین قسمت برج، دوازده دیواره با زاویه‌هایی ۳۰درجه‌ای قرار دارند. این دیوارها دوبه‌دو روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند. در قسمت وسط برج رادکان، 36 ترک وجود دارند که هرکدام از آن‌ها 10 درجه از افق را پوشش می‌دهند. این دقت و وسواس در اندازه‌گیری زوایا نشان از آن دارد که روزگاری میل رادکان کاربری نجومی داشته است.

تاریخ‌نگاران می‌گویند از آنجایی که این برج در مسیر جاده قرار ابریشم قرار گرفته، احتمالاً مسافران از آن برای فهمیدن شروع فصل‌ها، تعیین سال کبیسه و شروع نوروز استفاده می‌کرده‌اند. از طرف دیگر این برج ابزاری برای تعیین اوقات روز و زمان هم بوده است. چنانچه با تعیین جهت سایه و جهت تابش خورشید بر زوایای مختلف این برج، اوقات روز را شناسایی می‌کردند. همین شواهد علمی در ساخت برج رادکان، داشنمندان را قانع کرده است که به احتمال زیاد، طرح ساخت این بنا به دست خواجه نصیرالدین طوسی، نابغه علم نجوم ایران رقم خورده است.

این برج که در فاصله ۷۴ کیلومتری شهر مشهد قرار دارد به دلیل ارتفاع زیاد از سطح زمین مکان مناسبی برای رویت هلال ماه شوال و اعلام عید سعید فطر بوده است .
امروزه این بنای تاریخی مورد استقبال منجمان ایرانی قرار دارد و در مناسبت های مختلف برای رویت ماه و رویدادهای نجومی به این برج سفر میکنند .

دانش آموز خبرنگار : حنانه اصغری