واژگان، زیربنای تفکر و حل‌مسئله در کودکان پیش‌دبستانی است

گنجینه واژگان به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین مؤلفه‌های رشد شناختی، نقشی کلیدی در پرورش مهارت حل‌مسئله در کودکان پیش‌دبستانی ایفا می‌کند. ضحی الوندی، کارشناس ارشد آموزش ابتدایی و مربی پیش دبستان، در یادداشتی تحلیلی بر اهمیت تقویت دایره واژگان در سال‌های آغازین رشد کودک تأکید کرد.

الوندی با اشاره به اهمیت زبان به‌عنوان ابزار اصلی تفکر و ارتباط، معتقد است، کمبود واژگان موجب اختلال در بیان احساسات، سردرگمی در تصمیم‌گیری و حتی بروز رفتارهای پرخاشگرانه و ناسالم در میان کودکان می‌شود. وی تصریح کرد: ضعف در مهارت های کلامی و زبانی، کودک را به قهر، گریه، رفتارهای هیجانی منفی و پرخاش یا گوشه گیری از گروه همسالان سوق می دهد.

مربی پیش‌دبستانی با اشاره به تجربه‌های میدانی خود، گنجینه واژگان را بنیانی برای مهارت‌هایی چون تفکر انتقادی، تحلیل شرایط، حل تعارض، و حتی افزایش اعتمادبه‌نفس می‌داند و اظهار کرد: پرورش هوش کلامی نه‌تنها به کودک کمک می‌کند تا در موقعیت‌های دشوار، راه‌حل‌های منطقی‌تری پیدا کند، بلکه در تعاملات اجتماعی‌ نیز مؤثرتر عمل خواهد کرد.

الوندی همچنین معتقد است، توسعه گنجینه واژگان از طریق استفاده روزمره از لغت نامه و روش‌هایی چون قصه‌گویی، شعرخوانی، گفت‌وگوهای هدفمند، بازی‌های واژگانی و تشویق کودک به پرسشگری، می‌تواند به‌عنوان راهکاری ساده اما کاربردی در دوره پیش‌دبستانی و دبستان توسط معلمان و والدین مورد استفاده قرار گیرد. او خاطرنشان کرد: آموختن واژه‌های بیشتر، به‌معنای داشتن ابزارهای بیشتر برای فکر کردن، تصمیم‌گیری و حل مسئله است.

به اعتقاد این پژوهشگر، اگر نظام تعلیم و تربیت به تقویت گنجینه واژگان در دوره پیش‌دبستانی توجه کافی نشان دهد، می‌توان انتظار داشت که بسیاری از ناهنجاری‌های رفتاری و تحصیلی در پایه های بالاتر کاهش یابد.

در پایان، ضحی الوندی تأکید کرد: سرمایه‌گذاری بر واژه‌آموزی کودکان، سرمایه‌گذاری بر توانمندی‌های ذهنی و هیجانی و همچنین پرورش هویت ملی از طریق پرورش زبان فارسی  آینده‌سازان کشورمان است؛ اقدامی بنیادین که مسیر رشد و یادگیری آن‌ها را هموارتر می کند.