پسر فیلم‌ساز هندی شهردار نیویورک شد؛ واقعیتی شبیه فیلم‌های هندی!

شهر نیویورک — همان شهری که تاج و تخت سرمایه‌داران بزرگ است و وال‌استریت را قلب جهان مالی می‌نامند — شاهد یک دگرگون‌سازی تاریخی است. زهران ممدانی، مهاجر، مسلمان، سوسیالیست و فرزند یک فیلم‌ساز هندی، با رأی مردم به شهرداری نیویورک رسیده است.

اگر این داستان را در جشن تولید یکی از فیلم‌های مادرش، Mira Nair، شنیده بودید، شاید خیلی دراماتیک یا بیش از حد خوش‌بینانه به نظر میرسید  اما این واقعیت اکنون به وقوع پیوسته است.

مادر ممدانی، میرا نایر، سال‌ها با دوربینش در هند، آفریقا و محله‌های مهاجرنشین نیویورک در جستجوی روایت کسانی بود که در لبهٔ جامعه ایستاده‌اند: مهاجران، کارگران، صدای‌های خاموش. اکنون اما، حتی او هم شاید انتظار نداشت که پسرش روزی نه در قاب دوربین که در عالی‌ترین صندلی شهری نیویورک بنشیند.

نیویورک همیشه شهری برای ثروتمندان، بانکداران، سرمایه‌گذاران و تاکسی‌های طلایی بود؛ شهری که آسمان‌خراش‌ها و وال‌استریت نماد قدرتش بودند. اما موج خشم عمومی از هزینه‌های زندگی سرسام‌آور، خانه‌های گران‌قیمت، مهاجرانی که در کنار این ثروت بزرگ جا ماندند، و حمایت بی‌وقفه دولت از سیاست‌های خارجی بحث‌برانگیز — همه این‌ها فضا را آماده کرد برای یک نتیجه بی‌سابقه.

ممدانی با پیام «نیویورک برای همه» وارد میدان شد. او وعده‌هایی مطرح کرد که در شهری که ثروت در آن تجمع یافته منتسب به رادیکال می‌نمود: منجمد کردن اجاره‌خانه‌های تثبیت‌شده، فراهم کردن حمل‌ونقل عمومی رایگان، مالیات سنگین بر میلیاردرها، و تمرکز بر عدالت اقتصادی. او گفت آنچه شهر را تعریف می‌کند نه شمار برج‌ها، بلکه شمار کسانی است که توان تامین زندگی‌شان را ندارند.

مخاطبان او تنها طبقه زیردست نبودند؛ نسل جوان، مهاجران، رنگین‌پوستان، و حتی بخشی از طبقه متوسط خسته از سیاست‌های نهادهایی که به نظر‌شان کارکردی برای‌شان نداشت، به صدای او تبدیل شدند.

ممدانی نه فقط با سیاستِ سرمایه، بلکه با سیاستِ خارجی نیز وارد شد. او در سخنرانی‌هایش به‌صراحت گفت که هزینه مالیات آمریکایی‌ها نباید صرف جنگ‌ها و کشتارِ کودکان در غزه شود؛ و این موضع، هرچند بحث‌برانگیز بود، در میان کسانی که احساس می‌کردند صدایشان هیچگاه شنیده نشده، پژواک یافت.

او شعار داد: «دیگر کافی است، نیویورک باید برای کسانی باشد که ساختنش، زحمتش را کشیده‌اند نه کسانی که ثروت‌شان را داده و از آن بهره‌ می‌برند.»

نام او اکنون در کنار عناوینی چون «اولین شهردار مسلمان نیویورک»، «اولین شهردار نسل هزاره»، «اولین شهردار سوسیالیست دموکرات در این شهر»، ثبت شده است. شهری که زمانی به‌عنوان مرکز جهانی سرمایه مطرح بود، حالا با انتخاب او به نماد تحول بدل شده است.

پیروزی ممدانی پرسش بزرگی را مطرح می‌کند: آیا تحول ممکن است؟ آیا قدرت متمرکز سرمایه‌دارانه می‌تواند تسلیم مطالبات میلیون‌ها نفر شود؟ آیا وعده‌هایی چون حمل‌ونقل رایگان، منجمد کردن اجاره‌ها، تمرکز بر عدالت اجتماعی واقعاً قابل اجرا خواهد بود یا تنها نقطه‌ای روشن در شب است؟ پاسخ این پرسش‌ها دل‌مشغولی بزرگ نیویورک و شاید آمریکا در سال‌های آینده خواهد بود.

راضیه مردانی، پژوهش مسائل بین‌الملل