تاثیر پیوند توأمان ورزش و اخلاق بر سلامت روان

طیبه یزدی در گفت‌وگو با پانا با اشاره به روز تربیت بدنی به تأثیر ورزش بر سلامت روان اشاره کرد و گفت: «ورزش یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تقویت سلامت روان است. برخلاف تصور بسیاری از افراد که ورزش را صرفاً برای تناسب اندام یا سلامت جسم می‌دانند، فعالیت بدنی منظم تأثیرات عمیقی بر روح و روان انسان دارد. وقتی بدن انسان در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد و عملکرد سیستم‌های درونی آن منظم باشد، فرد می‌تواند احساس بهتری نسبت به خودش و محیط اطرافش داشته باشد.»

سلول‌های بدن و سیستم عصبی به واسطه ورزش فعال‌تر می‌شوند

وی افزود: «سلول‌های بدن و سیستم عصبی به واسطه ورزش فعال‌تر می‌شوند و ترشح هورمون‌هایی مثل اندورفین، سروتونین و دوپامین ـ که مستقیماً با حال خوب روانی در ارتباط هستند ـ افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل، افرادی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، معمولاً استرس و اضطراب کمتری دارند، آرام‌ترند و بهتر می‌توانند با چالش‌های زندگی مقابله کنند.»

سلامت روان، نیازمند پرورش هم‌زمان جسم و منش اخلاقی است

یزدی با بیان اینکه ورزش باید با اخلاق همراه باشد، گفت: «اما نکته‌ای که نباید فراموش شود، این است که سلامت روان فقط با ورزش کردن به تنهایی کامل نمی‌شود. ورزش باید در کنار تربیت فرهنگی، انسانی و اخلاقی باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. چه‌بسا افرادی که از نظر جسمی بسیار سالم و توانمندند، اما در تعاملات اجتماعی خود دچار پرخاشگری، خودبزرگ‌بینی و رفتارهای ناسالم روانی هستند. اینجاست که می‌فهمیم سلامت روان، نیازمند پرورش هم‌زمان جسم و منش اخلاقی است.»

وی ادامه داد: «یکی از نمونه‌های بارز تلفیق ورزش با اخلاق، در ورزش زورخانه‌ای ما دیده می‌شود. درهای زورخانه‌ها به‌صورت سنتی کوتاه ساخته می‌شد تا فرد هنگام ورود، ناگزیر سر خود را خم کند. این خم شدن، نمادی از تواضع است؛ پیامی که به ورزشکار می‌دهد این است که هرچقدر هم قوی باشی، باید متواضع باشی و هیچ‌گاه دچار غرور و خودخواهی نشوی.»

یزدی با تأکید بر نقش تربیتی ورزش، اظهار کرد: «ورزشکار واقعی کسی است که نه‌تنها از نظر جسمی آماده و قوی است، بلکه از نظر رفتاری و اخلاقی نیز متعادل، فروتن و مهربان باشد. ما باید فرزندان‌مان را به‌گونه‌ای تربیت کنیم که اگر ورزش می‌کنند، هم‌زمان مهارت‌های زندگی، کنترل خشم، احترام به دیگران و مسئولیت‌پذیری را نیز بیاموزند. در غیر این صورت، ورزش ممکن است باعث تقویت قدرت بدنی شود اما نتیجه‌ای معکوس بر رفتارهای اجتماعی و روابط انسانی بگذارد.»

وی تصریح کرد: «امروزه در برخی موارد می‌بینیم که افراد با وجود فعالیت ورزشی منظم، دچار رفتارهای تند و پرخاشگرانه هستند. این نشان می‌دهد که تنها پرداختن به بُعد جسمانی کافی نیست. باید هم‌زمان روی رشد شخصیتی، باورهای انسانی و تقویت مهارت‌های ارتباطی نیز کار شود.»

این روان‌شناس خاطرنشان کرد: «سلامت روان ابعاد مختلفی دارد و ورزش می‌تواند یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمک به آن باشد؛ به‌شرط آنکه به صورت هدفمند، با برنامه و در کنار آموزش‌های اخلاقی و فرهنگی انجام شود. اگر ورزش صرفاً به رقابت، قدرت‌نمایی یا برتری‌جویی منجر شود، نه‌تنها مفید نخواهد بود، بلکه ممکن است پیامدهای روانی منفی نیز به دنبال داشته باشد.»