نگاهی به رویدادهای هفته گذشته آموزشوپرورش؛
آموزشوپرورش در مسیر تحول ملی؛ از سیاستگذاری کلان تا مدرسه
تهران (پانا) - مجموعه تحولات، تصمیمات و اقدامات آموزشوپرورش در هفته گذشته نشان میدهد این وزارتخانه در دولت چهاردهم از یک نهاد اجرایی صرف عبور کرده و به محور سیاستگذاری راهبردی در حوزه عدالت اجتماعی، انسجام ملی، توسعه پایدار و آیندهسازی کشور تبدیل شده است؛ مسیری که با حمایت مستقیم رئیسجمهور، نقشآفرینی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشارکت اقتصادی و تمرکز بر مدرسه و معلم در حال تثبیت است.
در دولت چهاردهم، آموزشوپرورش بهعنوان مهمترین زیرساخت توسعه پایدار کشور در صدر اولویتهای کلان قرار گرفته است. برگزاری بیش از ۸۰ جلسه تخصصی با حضور مستقیم رئیسجمهور با محور توسعه عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت آموزش، نشاندهنده عزم جدی دولت برای ایجاد تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت است؛ رویکردی که آموزش را از حاشیه سیاستگذاری خارج و به متن تصمیمسازی ملی وارد کرده است.
این تمرکز بیسابقه دولت زمانی معنا پیدا میکند که در سطح اسناد بالادستی و سیاستگذاری کلان نیز تثبیت شود؛ جایی که نقش نهادهای بالادستی فرهنگی و علمی برجسته میشود.
تثبیت جایگاه آموزشوپرورش در سیاستگذاری کلان فرهنگی و علمی
برای نخستینبار، آموزشوپرورش بهعنوان فصلی مستقل در نقشه جامع علمی کشور مورد توجه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت؛ اقدامی که بیانگر نگاه زیربنایی، بنیادی و تحولآفرین به نظام تعلیم و تربیت است. همزمان، نسخه بهروزرسانیشده و ترمیمی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش در این شورا در حال نهایی شدن بوده و بهعنوان نقشه راه اصلی نظام آموزشی دنبال میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اجرای مصوبه تأثیر معدل در کنکور، این سیاست را در راستای تقویت جایگاه مدرسه، معلم و کتاب درسی دانست و تصریح کرد: نتایج اولیه حاکی از ارتقای سواد خواندن و نوشتن دانشجویان جدیدالورود دانشگاههاست. همچنین تدوین الگوی حکمرانی تعلیم و تربیت و تقویت امید اجتماعی در میان نوجوانان و جوانان، از محورهای مورد تأکید شورا عنوان شد.
اما تحقق این سیاستها، نه در سطح اسناد، بلکه در میدان مدرسه و کلاس درس معنا پیدا میکند؛ جایی که نقش معلم و مدیریت مدرسه بهعنوان پیشران تحول برجسته میشود.
مدرسه و معلم؛ کانون تحقق تحول
علیرضا کاظمی؛ وزیر آموزشوپرورش در جلسه شورای معاونان این وزارتخانه، مدرسه را کانون اصلی تحولات آینده کشور و معلم را مهمترین رکن نظام آموزشی دانست.
وی تأکید کرد: دستیابی به آموزش پیشرفته، در گرو توانمندسازی معلمان، ارتقای صلاحیتهای حرفهای، افزایش انگیزه و طراحی مسیر شغلی مناسب برای آنان است؛ موضوعی که طراحیهای آن در حال شکلگیری است.در همین چارچوب، راهاندازی جدی مدرسه تلویزیونی با رویکرد آموزش واقعی و عدالتمحور، برگزاری کلاسهای جبرانی و تبدیل امتحانات خرداد به یک پروژه ملی با برنامهریزی دقیق بهعنوان ابزارهای جبران عقبماندگی تحصیلی مورد تأکید وزیر قرار گرفت. با تثبیت نقش معلم، چالش اصلی به محتوا و برنامه درسی بازمیگردد؛ جایی که کیفیت آموزش و تربیت بهطور مستقیم شکل میگیرد.
تحول برنامه درسی و تقویت رویکرد تربیتی
وزیر آموزشوپرورش در چهل و یکمین سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، برنامههای درسی آموزشزده و غیرمهارتی را یکی از چالشهای اساسی نظام آموزشی دانست و بر ضرورت تحول در محتوا، روش و موقعیتهای تربیتی تأکید کرد.
عدالت آموزشی و «نصیب برابر آموزشی» بهعنوان محور سیاستگذاری معرفی شد و هشدار داده شد که بیتوجهی به آن میتواند به تشدید شکافهای اجتماعی و طبقاتی منجر شود.
پیشگیری اجتماعی و نظام مراقبت دانشآموزان
در حوزه اجتماعی، وزیر آموزشوپرورش اجرای دقیق نظام مراقبت اجتماعی دانشآموزان (نماد) را اولویت نظام تعلیم و تربیت دانست.
وی بر تکمیل غربالگری، ورود جدی به مرحله مداخله، ثبت صحیح دادهها در سامانههای رصد، گزارشدهی شفاف اقدامات و تقسیم کار دروندستگاهی و بروندستگاهی تأکید کرد و گفت: مدرسه باید کانون اصلی پیشگیری باشد و حتی نجات یک دانشآموز از آسیب اجتماعی، ارزشی بنیادین دارد.
اجرای مؤثر نظامهای مراقبتی و تربیتی، بدون داده دقیق و زیرساخت فناورانه ممکن نیست؛ موضوعی که هوشمندسازی آموزش را به یک ضرورت راهبردی تبدیل کرده است.
هوشمندسازی و فناوری
هوشمندسازی کلاسهای درس، بهروزرسانی تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری و بهرهگیری از هوش مصنوعی از سیاستهای اصلی دولت اعلام شده است. الگوی هوشمندسازی کلاسها تدوین شده، به تأیید رئیسجمهور رسیده و در مسیر اجرای فراگیر قرار دارد.در این میان، پلتفرم شاد بهعنوان سکوی رسمی آموزش مجازی کشور، در ایام تعطیلی با حضور همزمان بیش از ۳.۵ میلیون دانشآموز نقش محوری در تداوم آموزش ایفا کرده و تقویت زیرساختها و سرورها از اولویت های این مسیر است.
قرار گرفتن رضوان حکیمزاده؛ معاون آموزش ابتدایی وزیر، در فهرست پژوهشگران برتر پراستناد علوم انسانی جهان اسلام (ISC)، نمادی از پیوند مدیریت آموزشی با پشتوانه علمی است.
در حوزه سمپاد نیز اصلاح فرآیند آزمون ورودی، طراحی سؤالات مبتنی بر هوشهای مختلف و افزایش دسترسی مناطق محروم، موجب افزایش شمار دانشآموزان دهکهای ۱ تا ۴ برخوردار از معافیت کامل شهریه از ۶۹۰۰ نفر به بیش از ۲۰ هزار نفر شده است. همچنین افزایش ۲۰۰ درصدی متقاضیان جشنواره جوان خوارزمی و مشارکت بیش از ۵۳ هزار دانشآموز گزارش شد. نمونهای از این ظرفیت، دانشآموز نخبه شهرستان اقلید فارس با ساخت خودروی خورشیدی است.
توسعه استعداد و پژوهش، نیازمند فضاهای آموزشی ایمن، استاندارد و عادلانه است؛ مسئلهای که مدرسهسازی را به یک اقدام راهبردی تبدیل میکند.
مدرسهسازی و توسعه عدالت فضایی
توسعه زیرساختهای آموزشی با رویکرد عدالتمحور با جدیت دنبال میشود. آغاز ساخت ۳۹ کلاس درس در استان سیستان و بلوچستان، افتتاح مدرسه ۱۲ کلاسه زندهیاد مهرداد فرشباف رشیدی در تبریز و تخصیص ۲ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار به آموزشوپرورش خراسان جنوبی، از مهمترین اقدامات اخیر است.
به گفته مسئولان در سطح ملی، ۷ هزار و ۸۰۰ طرح مدرسهسازی در برنامه یکساله کشور قرار دارد. در نیمه نخست سال جاری ۲۴۰۷ مدرسه افتتاح شده که ۶۱ درصد آنها با مشارکت خیران ساخته شدهاند. همچنین بنگاههای اقتصادی و بانکها بیش از ۵ هزار میلیارد تومان برای مدرسهسازی تعهد کردهاند.
اما توسعه فضاهای آموزشی بدون نیروی انسانی صالح و کارآمد، به کیفیت آموزشی منجر نخواهد شد.
نیروی انسانی، گزینش و رفاه فرهنگیان
وزیر آموزشوپرورش در گردهمایی مدیران گزینش آموزش و پرورش کشور، گزینش را حساسترین مأموریت این وزارتخانه و دروازه ورود نیروی انسانی به نظام تعلیم و تربیت دانست و بر حرکت بهسوی گزینش فناورپایه، هوشمند و آیندهنگر تأکید کرد.
همچنین در حوزه تأمین نیرو، ثبتنام آزمون جذب ۳۰۰۰ دانشجوی مهارتآموز برای هنرستانها آغاز شده است.
از دیگر اقدامات هفته گذشته، آییننامه اجرایی انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئتامنای صندوق ذخیره فرهنگیان بود که نهایی شده و با هدف افزایش شفافیت، نظارت و پاسخگویی اجرا میشود.
کودکستانها و سلامت دانشآموزان
پوشش نوآموزان کودکستانی بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته و برای نخستینبار ثبتنام همه نوآموزان در سامانه سیدا نهایی شده است. همزمان نسبت به فعالیت مراکز فاقد مجوز هشدار داده شد.
در موضوع شیر مدارس نیز وزارت آموزشوپرورش سلامت کامل شیرهای توزیعی را تأیید و اظهار کرد: تغییر ظاهری برخی بستهها ناشی از سردی هوا بوده و هیچ موردی از مسمومیت گزارش نشده است.
بی شک اطمینانبخشی عمومی در این حوزهها، سرمایه اجتماعی آموزشوپرورش را تقویت میکند.
انسجام اجتماعی و سرمایه اعتماد
وزیر آموزشوپرورش اجرای کامل سند تحول بنیادین را مهمترین مسیر تقویت انسجام اجتماعی دانست و تأکید کرد هویت ملی در مدرسه شکل میگیرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با اشاره به سوابق انقلابی و مدیریتی وزیر، وی را «شهید زنده» و مدیری برخاسته از بدنه آموزشوپرورش توصیف کرد و بر نقش مدیران متعهد در امیدآفرینی و تحول نظام تعلیم و تربیت تأکید نمود.
این زنجیره بههمپیوسته از سیاستگذاری، مدرسه، معلم، تربیت، فناوری، زیرساخت، نیروی انسانی و سلامت، نشان میدهد آموزشوپرورش در دولت چهاردهم به محور تحول ملی و آیندهسازی پایدار کشور تبدیل شده است؛ مسیری که انسجام اجتماعی، عدالت آموزشی و سرمایه انسانی را همزمان هدف گرفته است.
گزارش از فرشته مرادی
ارسال دیدگاه