وزیر آموزش و پرورش در گردهمایی تخصصی روسای ادارات ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات استانها:
بازرسی فقط کشف تخلف نیست/ بازرسی هوشمند، ضامن کیفیت و عدالت در آموزشوپرورش است
تهران (پانا) - وزیر آموزشوپرورش با تأکید بر نقش راهبردی بازرسی، نظارت و پاسخگویی در سلامت نظام اداری گفت: آموزشوپرورش امروز برای نخستینبار بهصورت واقعی در اولویت اول دولت قرار گرفته و در چنین شرایطی، نظارت هوشمند، پاسخگویی شفاف و نگاه اصلاحی در بازرسی، نقشی تعیینکننده در حفظ اعتماد عمومی و تحقق عدالت و کیفیت آموزشی دارد.
علیرضا کاظمی صبح امروز در گردهمایی تخصصی و کشوری روسای ادارات ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات استانها که در اردوگاه شهید باهنر برگزار شد، با اشاره به جایگاه بازرسی و نظارت در نظام اداری اظهار کرد: بازرسی یکی از اساسیترین ارکان سلامت یک جامعه و سلامت سازمانهاست. قوام و پایداری سلامت اداری، سلامت اجرایی، سلامت برنامهای و حرکت در مسیر تحقق اهداف، بدون بازرسی و نظارت امکانپذیر نیست. هر برنامه راهبردی که طراحی میشود، چه در مرحله تدوین و چه در مرحله اجرا، نیازمند نظارت و ارزیابی مستمر است. اگر این حلقه وجود نداشته باشد، در عمل امکان اصلاح، بازخوردگیری و بهبود فرآیندها از بین میرود.
وزیر آموزشوپرورش ادامه داد: بازرسی فقط به معنای کشف تخلف نیست. این یک برداشت ناقص و بعضاً آسیبزننده از مفهوم بازرسی است. بازرسی یعنی رصد درست مسیر حرکت سازمان، شناسایی انحرافها، کمک به اصلاح امور و صیانت از سرمایههای انسانی، مالی و اجتماعی دستگاه. سلامت مالی، سلامت اخلاقی، سلامت رفتاری و سلامت حرفهای، همه در سایه نظارت هوشمند و دلسوزانه محقق میشود.
کاظمی با تأکید بر نگاه تربیتی در حوزه نظارت گفت: در آموزشوپرورش، بیش از هر دستگاه دیگری باید نگاه تربیتی داشته باشیم. همان نگاهی که خداوند متعال در قبال بندگان خود دارد؛ خدایی که تا آخرین لحظه حیات، فرصت بازگشت و توبه را از انسان نمیگیرد. این نگاه باید در هیأتهای رسیدگی به تخلفات، در بازرسی، در حراست و در گزینش جاری باشد.
وی تصریح کرد: اگر نگاه ما صرفاً مچگیری باشد، سازمان آسیب میبیند. اما اگر نگاه اصلاحی، دلسوزانه و در عین حال قاطع باشد، هم سلامت اداری حفظ میشود و هم اعتماد کارکنان و مردم افزایش پیدا میکند. این یک هنر مدیریتی است که بازرسی را به ابزاری برای رشد سازمان تبدیل کنیم، نه عاملی برای ترس و واگرایی.
وزیر آموزشوپرورش در ادامه سخنان خود به جایگاه آموزشوپرورش در دولت چهاردهم اشاره کرد و گفت: خوشبختانه امروز آموزشوپرورش در جایگاهی قرار گرفته که سالها آرزوی آن را داشتیم. برای نخستینبار بهصورت واقعی و عملی، آموزشوپرورش در اولویت اول دولت قرار گرفته است. رئیسجمهور دهها جلسه تخصصی در حوزه توسعه عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت برگزار کردهاند و این نشاندهنده عمق نگاه دولت به نظام تعلیم و تربیت است.
کاظمی افزود: این فرصت تاریخی، مسئولیت ما را چند برابر میکند. وقتی آموزشوپرورش در اولویت است، نظارت بر عملکرد، پاسخگویی به مردم، شفافیت در تصمیمگیری و سلامت اداری اهمیت مضاعف پیدا میکند. کوچکترین لغزش، میتواند این سرمایه اجتماعی را خدشهدار کند. بنابراین نقش شما در این مقطع، نقشی کلیدی و تعیینکننده است.
وی با اشاره به عملکرد آموزشوپرورش در ماههای گذشته گفت: با وجود همه مشکلات کشور، آموزشوپرورش یکی از آرامترین سالهای خود را پشت سر گذاشته است. پروژه مهر با آرامش برگزار شد، سال تحصیلی بدون بحران آغاز شد و پرداختها و مسائل مالی، نسبت به سالهای گذشته وضعیت بهتری پیدا کرد. اینها همه نتیجه کار تیمی، همدلی و نظارت دقیق است.
وزیر آموزشوپرورش خاطرنشان کرد: البته ما منکر وجود مشکل نیستیم. در حوزههایی مانند ثبتنام، مدارس غیردولتی، نقلوانتقالات، امتحانات، رتبهبندی، مسائل مالی مدارس و برخی فرآیندهای اداری، هنوز چالشهایی وجود دارد. انتظار من از مجموعه ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات این است که با نگاه تحلیلی و ریشهای، این مسائل را شناسایی و برای آنها راهکار عملی ارائه دهند.
کاظمی تأکید کرد: رسیدگی به شکایات مردم، یک مأموریت مقدس است. مردم ولینعمت ما هستند و پاسخگویی به آنها، کمترین وظیفه ماست. حتی اگر در نهایت حق با دستگاه باشد، نحوه پاسخگویی، ادبیات، احترام و شفافیت، نقش مهمی در جلب اعتماد عمومی دارد. سامانههای پاسخگویی باید روزبهروز دقیقتر، سریعتر و کارآمدتر شوند.
وی در ادامه گفت: ما نیازمند حرکت به سمت بازرسی هوشمند، دادهمحور و فناورانه هستیم. استفاده از سامانهها، تحلیل دادهها و گزارشهای دقیق، میتواند کیفیت نظارت را چند برابر کند. من از همه شما عزیزان تشکر میکنم و امیدوارم حاصل این گردهمایی، تقویت سلامت اداری، افزایش هماهنگی و ارتقای کیفیت عملکرد نظام تعلیم و تربیت کشور باشد.
وزیر آموزشوپرورش، در ادامه سخنان خود در این گردهمایی اظهار کرد: به نظر من یک مدیر موفق باید حداقل ۵۰ درصد از وقت خود را صرف نظارت کند. برنامهریزی، به هر حال نسبت به اجرا کار سادهتری محسوب میشود. آن چیزی که میتواند یک مدیر را موفق کند، اجرای برنامههاست و آنچه میتواند اجرای برنامهها را تضمین کند، نظارت، بازرسی و ارزیابی است.
وی افزود: همواره دیدهایم که جایگاه بازرسی بهگونهای تعریف شده که یکی از بازوان توانمند هر رئیس دستگاهی محسوب میشود؛ فرقی هم نمیکند رئیسجمهور باشد، وزیر باشد یا مدیرکل. بدون بازرسی و بدون تقویت این حوزه، هیچ دستگاهی نمیتواند به اهدافی که طراحی کرده دست پیدا کند. به همین دلیل است که همیشه جایگاه بازرسی را در کنار رئیس دستگاه تعریف میکنند و این حوزه، حاکم بر همه دستگاه و ناظر بر همه مأموریتهاست.
وزیر آموزشوپرورش ادامه داد: مأموریت بازرسی ناظر بر همه برنامههای یک دستگاه است؛ چه برنامههای ستادی، چه برنامههای استانی، منطقهای و مدرسهای و چه سایر مأموریتهایی که وجود دارد. به نظر من این، مأموریت اصلی و محوری مجموعه بازرسی است و سایر مأموریتها، از جمله ارزیابی عملکرد، رسیدگی به شکایات و برنامههای دیگری که در کنار آن تعریف شدهاند، در واقع مأموریتهای ثانویه این مجموعه محسوب میشوند. این موضوع بهخوبی جایگاه بازرسی را روشن میکند و ما بهعنوان مدیران دستگاهها باید حداکثر استفاده را از این ظرفیت داشته باشیم.
کاظمی با اشاره به عملکرد آموزشوپرورش در یک سال گذشته گفت: یکی از مأموریتهای بزرگ همه ما این است که رسانه دولت باشیم، صدای گویای دولت باشیم و با افتخار، سربلندی و صدای بلند، دستاوردهای دولت را در شرایطی که کشور هم در عرصه بینالمللی و هم در عرصه داخلی با شرایط سختی مواجه است، بیان کنیم. این مأموریت ذاتی ماست، فارغ از اینکه برخی بخواهند دستاوردهای دولت را نادیده بگیرند.
وی ادامه داد: یادمان باشد هر جا که مینشینیم باید نسبت به این موضوعات و دستاوردها صحبت کنیم. اگر از من سئوال شود مهمترین دستاورد آموزشوپرورش در دولت چهاردهم چه بوده است، بدون تعصب شخصی و بدون تعصب نسبت به دولت و شخص دکتر پزشکیان عرض میکنم که در تمام چهلوشش سالی که از انقلاب اسلامی گذشته، هیچگاه آموزشوپرورش بهمعنای واقعی اولویت اول هیچ دولتی نبوده است. این برای نخستین بار است که رئیسجمهوری با یک اعتقاد و باور عمیق، آموزشوپرورش را مسئله اول دولت قرار داده و آن را روی میز خود آورده است.
وی افزود: برگزاری بیش از شصت تا هفتاد جلسه با حضور شخص رئیسجمهور و نتایجی که از این جلسات حاصل شده، بزرگترین دستاورد ماست. بسیاری از مسائل آموزشوپرورش در سایه همین نگاه حل شده و در حال حل شدن است.
کاظمی با اشاره به آغاز سال تحصیلی گفت: پروژه مهر یکی از سختترین پروژهها در آموزشوپرورش است. همیشه گفتهام شاخص واقعی مدیریت در آموزشوپرورش، پروژه مهر است. اگر مدیری بتواند این قطار را بهدرستی در اول مهر راه بیندازد، مدیر موفقی است. خوشبختانه ما دو مهر کاملاً آرام، کمدغدغه و حتی بیدغدغه را در بحرانیترین شرایط کشور پشت سر گذاشتیم.
وزیر آموزشوپرورش ادامه داد: بدون تعصب دولتی عرض میکنم که در طول چهلوشش سال گذشته، آموزشوپرورش هیچگاه چنین شرایط مالیای را تجربه نکرده است. کشور در یکی از سختترین شرایط مالی و اداری خود قرار دارد اما در همین شرایط، آموزشوپرورش بهترین وضعیت مالی خود را در این سالها پشت سر گذاشته است. بهگونهای که امروز عملاً بدهیای به معلمان نداریم، جز مطالباتی که مربوط به اعتراضات رتبهبندی سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ است که آن هم در بودجه پیشبینی شده و امیدواریم با تخصیص منابع، این مطالبات نیز پرداخت شود.
وی همچنین گفت: ما ادعا نمیکنیم وضعیت کلی جامعه معلمان ایدهآل است، اما تأکید میکنیم که نسبت به شرایط موجود کشور، آموزشوپرورش در بهترین وضعیت ممکن قرار دارد و این مسیر را در سال جاری نیز با جدیت ادامه خواهیم داد.
وزیر آموزشوپرورش ادامه داد: امروز اگر بخواهیم دو سیاست و پروژه بزرگ دولت را نام ببریم، یکی توسعه عدالت و دیگری ارتقای کیفیت است. دستاوردهای این دو نهضت واقعاً بینظیر بوده است. شما همه دیدید؛ سامانه «سجا» در اتاق رئیسجمهور نصب شده، سامانه «سجا» در اتاق ما نصب است و پروژههای استانها بهصورت لحظهبهلحظه و نقطهبهنقطه رصد میشود.
وی تصریح کرد: برای اولین بار، ۲۴۰۰ فضای آموزشی با بیش از ۱۱ هزار کلاس درس ساخته شد. شما بگویید در کدام دوره سراغ دارید که همه فرمانداران و همه استانداران برای حل مشکلات آموزشوپرورش بسیج شده باشند؟
کاظمی با اشاره به موضوع کیفیت گفت: کیفیت، غایت اصلی همه این فعلوانفعالات است. بعضیها فکر میکنند کیفیت مثل یک لیوان چای است که همین حالا بنوشیم و بگوییم به کیفیت رسیدیم، اما اینگونه نیست. کیفیت یک فرآیند است. ما حدود ۶ ماه است که فقط روی استانداردهای تجهیزات کار میکنیم. شخص رئیسجمهور بیش از ۱۰ بار از ما گزارش خواست، ارائه دادیم، بازدید کردند تا در نهایت تأیید شد.
وی افزود: انشاءالله روز دوشنبه، گام دوم توسعه عدالت با حضور رئیسجمهور، جناب آقای حاجیمیرزایی و همه عزیزان و با حضور رؤسای آموزشوپرورش سراسر کشور آغاز خواهد شد. این اجتماع بزرگ با سخنرانی رئیسجمهور برگزار میشود و گام دوم را شروع میکنیم تا یک جهش متفاوت رقم بخورد.
کاظمی در ادامه گفت: نکته بعدی مربوط به افق تحول و مسیر تحولی آموزشوپرورش است. مسیر اصلی حرکت آموزشوپرورش، اجرای نقشه راه سند تحول بنیادین است. روح حاکم بر سند، همان کیفیت و عدالت است که امروز در کانون توجه دولت قرار دارد. اگر بخواهیم سند تحول بنیادین را در دو واژه خلاصه کنیم، میگوییم کیفیت و عدالت.
وی افزود: ما نقشه راه سند را با ۱۴۷ پروژه طراحی کردهایم و در قالب سامانه، رصد میکنیم اما چند پروژه کلان داریم؛ یکی تحول در برنامه درسی است که از پایه اول ابتدایی آغاز شده و امسال هم دو پایه دیگر را دنبال خواهیم کرد. دوم، تحول در ساختار نظام آموزشی است که در شورای عالی آموزشوپرورش در حال بررسی است. سوم، تحول در ساختار سازمانی آموزشوپرورش است که به سمت چابکسازی حرکت میکنیم و چهارم، تحول در حکمرانی نظام آموزشوپرورش که کاری بسیار دشوار اما ضروری است.
وزیر آموزشوپرورش ادامه داد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش بازرسی گفت: حوزه شما بسیار گسترده است. یک کارشناس بازرسی باید اشرافی فراتر از برنامههای همه معاونتها داشته باشد تا بتواند نظارت کند. رسیدگی به شکایات مردم نیز کار بسیار سنگین و سختی است، چرا که بسیاری از مردم پناهگاهی جز شما ندارند. به همین دلیل، همکاران بازرسی باید از نظر دانش مدیریتی و سازمانی در سطح بالاتری قرار داشته باشند.
وی تأکید کرد: ارزیابی باید در سطوح مختلف انجام شود؛ ارزیابی راهبردی، ارزیابی پروژهای، ارزیابی بخشی، منطقهای و نهایتاً مدرسهای. این ارزیابیها یکی از مهمترین ابزارهای اصلاح فرآیندها، بهبود مدیریت و افزایش انگیزه مدیران است.
وزیر آموزشوپرورش در ادامه گفت: رسیدگی به شکایات، به نظر من، یکی از مقدسترین وظایف بازرسی است؛ چرا که ما حق یک فرد مظلوم را از کسی که به حقوق مردم بیتوجهی کرده، میگیریم. همین پاسخگویی، اعتماد عمومی را افزایش میدهد. از طرفی رضایتمندی عمومی باید سنجیده شود؛ رضایت همکاران، اولیا و مردم. ما باید ابزار و مدل سنجش رضایتمندی داشته باشیم و نتایج آن را به مدیران ارائه دهیم تا اصلاح صورت گیرد.
کاظمی با اشاره به ضرورت فناوری گفت: امروز عصر افزایش نیروی انسانی نیست؛ عصر فناوری است. بازرسی باید هوشمند و فناورپایه باشد. استفاده از سامانهها، دادهها و حتی هوش مصنوعی میتواند سرعت، دقت و عمق نظارت را افزایش دهد. ما آمادگی داریم این حوزه را تقویت کنیم و جایگاه آن را در ساختار سازمانی ارتقا دهیم.
آرمیتا رزاقیان
ارسال دیدگاه