کمرئی: مدرسه تراز مقصد نیست؛ مسیر تحول ۱۲۷ هزار مدرسه کشور است
تهران (پانا) - مشاور وزیر آموزشوپرورش، با تأکید بر ضرورت بازنگری جدی در نگاهها و رویههای اجرایی نظام آموزشی، «مدرسه تراز» را مسیر تحقق مدرسه مطلوب دانست.
علیرضا کمرئی، مشاور وزیر آموزشوپرورش در حوزه ارتقای کیفیت مدارس دولتی، در گردهمایی معاونین آموزش متوسطه ادارات با تأکید بر ضرورت بازنگری در نگاهها و رویههای اجرایی نظام آموزشی کشور، مدرسه تراز را «مسیر تحقق مدرسه مطلوب نظام آموزشی» دانست و تصریح کرد: اگر نظام آموزشی هدفی را تعیین میکند اما مجریان یا نمیدانند، یا نمیتوانند، یا نمیخواهند آن را محقق کنند، طبیعتاً تحقق هدف دچار اختلال میشود؛ و امروز آثار این ناتوانی در خروجیهای آموزشی کاملاً محسوس است.
مدرسه تراز؛ تغییر هم در محتوا هم در شکل
کمرئی با اشاره به اینکه مدرسه تراز صرفاً یک عنوان یا پوسته نیست، توضیح داد: در مدرسه تراز، هم تغییرات ماهیتی و هم تغییرات شکلی مورد انتظار است. هم مضامین سند تحول بنیادین و مفهوم تربیت مطرح است و هم ساختار اداره مدرسه و نحوه مدیریت آموزشگاهی.
وی افزود : مدیریت مدرسه تنها با یک یا دو مهارت خاص توانمند نمیشود و نباید موضوع «توانمندسازی مدیر» در یک یا دو محور سطحی خلاصه شود. توسعه، رشد همهجانبه است؛ نه یک آموزش موردی. مدرسه تراز یعنی مداخله مثبت در همه ارکان مدرسه.
همه اجزای مدرسه موضوع مداخلهاند
کمرئی تأکید کرد: در اجرای مدرسه تراز، تنها مدیریت راهبری مطرح نیست؛ بلکه فرهنگ مدرسه و جو تربیتی، محیط فیزیکی و زیباییشناختی، تعاملات خانوادهها و جامعه محلی، معلمان و سایر کنشگران، برنامه درسی، یاددهی ـ یادگیری و برنامه درسی پنهان، همگی جزو محورهای مداخله و بهبود هستند.
وی افزود: در مدرسه تراز همهچیز مدرسه مهم است؛ از نحوه تعامل با خانوادهها تا نظام ارزشیابی و راهبردهای مشارکتی.
تأکید بر برنامهریزی راهبردی و پرهیز از نگاه مقصد محور
مشاور وزیر با رد این برداشت که «مدرسه تراز یک مقصد قابل نمایش فوری» است، گفت: مدرسه تراز یک مسیر است؛ مسیری که ۱۲۷ هزار مدرسه باید در آن قرار بگیرند. یک مدرسه ممکن است در آغاز مسیر باشد، یکی در میانه، و یکی نزدیک به چشمانداز حیات طیبه. برخی استانها درخواست نمایش «یک نمونه مدرسه تراز تمامشده» را دارند، اما چنین نگاهی ناشی از بدفهمی است؛ زیرا مدرسه تراز یک فرآیند تحول دائمی است.
آموزش مدیران؛ پیشنیاز استقرار واقعی
کمرئی افزود: هرچند بسیاری از استانها دورههای آموزشی را برای مدیران برگزار کردهاند، اما هنوز زیرساختها کامل نیست؛ از جمله سامانهای که قرار است برنامهریزیهای مدارس را دریافت و تحلیل کند. نباید انتظار داشته باشیم برنامهریزی مدارس دقیقاً مطابق مدل نهایی باشد؛ زیرا هنوز سامانه مستقر نشده و برخی اجزا تکمیل نیست.
ضرورت تغییر گفتمان مدیریتی
کمرئی یکی از چالشهای جدی اجرای مدل تراز را «نبود گفتمان مشترک» دانست و گفت: گفتمان با گفتوگو متفاوت است. مدرسه تراز زمانی شکل میگیرد که مدیر در نگاه، تصمیمسازی و روش اداره مدرسه، دلالتهای تربیتی و تحولی را درونی کرده باشد.
وی با اشاره به تجربه الگوی تعالی مدرسه در سالهای گذشته، ضعف اصلی آن را نبود شاخصهای نتایج دانست و گفت: در تعالی، توانمندسازها سنجیده میشد اما نتایج آموزشی، تربیتی، عملکرد تحصیلی، نگرش دانشآموزان و حتی کیفیت فارغالتحصیلان ارزیابی نمیشد.
تمرکز بر مسائل کلیدی؛ نه حرکت یکپارچه و سطحی
کمرئی توضیح داد: مدل تراز، برخلاف تعالی، بر مسائل کلیدی مدرسه تمرکز میکند؛ مدرسهای که مثلاً میگوید میخواهد فناوریمحور شود، اما زیرساخت، نیروی انسانی یا نگرش مدیریتی لازم را ندارد، دچار خطای انتخاب هدف است. ابتدا باید مسئلههای کلیدی از دل تحلیلهای واقعی بیرون بیاید. مدیر باید ۳ تا ۵ مسئله کلیدی را انتخاب کند و ۸۰ درصد منابع خود را روی آنها متمرکز کند.
مدل برنامهریزی ترکیبی؛ راهبردی + تعالی
در ادامه، کمرئی توضیح داد: مدل رسمی برنامهریزی مدرسه تراز یک «مدل ترکیبی» است که راهبردی برای تشخیص مسائل کلیدی و تعیین جهت و تعالیمحور برای پایش شاخصهای عمومی مدرسه است. این مدل ۱۲ گام دارد و پیوستگی گامها باعث انسجام برنامه مدرسه میشود.
سامانه ارزیابی هوشمند؛ از اهداف تا عدد
کمرئی گفت: سامانه ملی مدرسه تراز در حال طراحی نهایی است و بخشی از فرآیندهای سنجش به صورت کاملاً خودکار انجام خواهد شد. حدود ۹۷ درصد پایش شاخصها خودکار یا نیمهخودکار خواهد بود و مدیر هر لحظه وضعیت مدرسه خود را در مقایسه با شاخصهای ۴۱گانه مشاهده میکند.
مشاور وزیر تأکید کرد: مدرسه تراز یک پروژه کوتاهمدت یا نمایشمحور نیست، بلکه فرایند درازمدت تحول آموزشی است که نیازمند؛ تغییر گفتمان مدیران، توانمندسازی چندبُعدی، برنامهریزی راهبردی واقعی، پایش مبتنی بر شاخصهای معتبر و مشارکت خانوادهها و جامعه محلی
وی اعلام کرد: گزارش تفصیلی استانها بدون ذکر نام، برای بررسی و تصمیمسازی به معاونتهای ذیربط ارائه خواهد شد.
آرمیتا رزاقیان
ارسال دیدگاه