24 ساعت و 3 هشدار ظریف به اروپا

تهران ( پانا) - وزیر امور خارجه کشورمان حداقل در 24 ساعت گذشته سه بار به اروپا درباره رفتارش در قبال برجام هشدار داده است و این هشدارها در حالی است که 72 ساعت گذشته خبرهای خوبی از قاره سبز درباه توافق هسته‌ای و تبعات آن شنیده نشده است.

محمد جواد ظریف در صفحه توئیتر خود نوشت: «یادآوری برای سه شریک اروپایی ما در برجام: طبق ان‌پی‌تی، برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هیچ منعی برای غنی‌سازی ایران وجود ندارد؛ نه اکنون، نه در سال ۲۰۲۵ و نه پس از آن. برای شرکای اروپایی، خواندن سندی که آن را امضا کردند و قول دادند از آن دفاع کنند، می‌تواند مفید باشد.»

جرارد آرو» سفیر فرانسه در واشنگتن روز گذشته در صفحه توئیتر خود موضوعاتی را درباره آینده برجام و غنی سازی مطرح کرد. او نوشت: «اینکه گفته شود ایران بعد از انقضای برجام مجاز به غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود اشتباه است. [ایران] باید به موجب "پیمان منع اشاعه" و پروتکل الحاقی و تحت نظارت‌های شدید ثابت کند که فعالیت‌های هسته‌ایش صلح‌آمیز هستند. همانگونه که سال ۲۰۰۲ گفتیم که طبق پیمان منع اشاعه، غنی‌سازی اورانیوم بدون داشتن یک برنامه‌ غیرنظامی باورپذیر در زمینه هسته‌ای غیرقانونی است، قادر خواهیم بود در سال ۲۰۲۵ هم در صورت لزوم واکنش نشان دهیم. آن موقع تحریم‌هایی اعمال شدند. تحریم‌ها می‌توانند مجدداً اعمال شوند. بعد از برجام، هیچ بند "زوال‌پذیری" وجود ندارد.»

این اظهارات سفیر فرانسه با واکنش سریع عباس عراقچیف معاون سیاسی وزیر امور خارجه روبه رو شد که در صفحه توئیتر خود از فرانسه خواست هر چه سریعتر درباره این اظهارات روشنگری کند. عراقچی نوشت: «اگر توییت‌های جرارد آرو موضع فرانسه باشد، در آن صورت ما با نقض عمده هدف و مقصود برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت روبر هستیم. لازم است که پاریس فورا شفاف‌سازی کند، در غیراینصورت ما به نحو مقتضی اقدام می‌کنیم.»

فیلیپ تیه بو، سفیر جدید فرانسه در تهران که هنوز در دقایق اولیه حضورش در وزارت امور خارجه و تقدیم استوارنامه به وزیر امور خارجه بود، با این توئیت در اولین چالش سفیر شدنش در تهران قرار گرفت و بلافاصله به وزارت امور خارجه احضار شد. او از این اظهارات ابراز بی اطلاعی کرد اما ساعتی بعد سفیر فرانسه در واشنگتن نه تنها سه توئیت مربوط به برجام زا از صفحه اش پاک کرد که خبرنگاران ایرانی که او را در توئیتر با «منشن» مورد خطاب قرار داده بودند بلاک کرد.

نکته ای که درباره این جدال چند ساعته بین ایران و فرانسه در حالی که به تازگی در حالی تبادل سفیر و آغاز دور تازه ای از ارتباط هستند وجود دارد این است که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران تنها ساعتی قبل از این جریان از اروپایی ها نسبت به روند کند اینستکس و عمل به تعهدات بر اساس برجام گلایه کرد.

ظریف گفت: «برای راه‌اندازی این سازوکار نیاز بود ما یک سازوکار متناظر در ایران راه‌اندازی کنیم که این سازوکار متناظر در ایران هفته گذشته راه‌اندازی شده و الان اروپایی‌ها هیچ بهانه‌ای ندارند برای اینکه کار خود را شروع کنند. راه‌اندازی اینستکس یک اقدام مقدماتی توسط اروپاست. اروپایی‌ها در اردیبهشت گذشته بعد از خروج امریکا از برجام تعهدات متعددی را مطرح کردند که برای شروع اجرای آن تعهدات نیاز بود که اینستکس را راه بیندازند. معتقدیم حالا باید برای مدت زیادی اروپایی‌ها تلاش و فعالیت کنند تا بتوانند تعهدات‌شان را انجام دهند، بسیار عقب هستند و نباید اینگونه تصور کنند که جمهوری اسلامی منتظر آنها می‌ماند. ما بحمدالله روابط بسیار خوبی با همسایگان داریم، سازوکارهای مشابهی را با بسیاری از کشورها راه‌اندازی کردیم و دارد عمل می‌کند. من نمی‌دانم اروپایی‌ها برای یک سازوکار مقدماتی چقدر وقت نیاز دارند؟»

اروپا هر چند در یک سال گذشته بعد از خروج آمریکا همواره بر پاینبدی به برجام تأکید کرده است و با تحریم‌های سخت آمریکا علیه ایران مخالفت، اما در عمل تلاش چندانی برای اثبات این ادعا نداشته است. شرکت های بزرگ اروپایی از ایران خارج شده اند و مسیر اینستکس (سازو کار مالی اروپا برای تبادل با ایران) هنوز در مرحله مقدماتی باقی مانده است.

همه اینها در حالی است که کمی قبل تر از توئیت جنجالی سفیر فرانسه، این بریتانیا بود که ارسال مراسلات و بسته‌ها از مقصد لندن به تهران از سوی شرکت Royal Mail را مسدود کرد و پیگیری های سفیر ایران هنوز در این باره به نتیجه نرسیده است.

به نظر می‌رسد وزیر امور خارجه ایران با یادآوری خطوط برجام به شرکای اروپایی خود قصد دارد این هشدار را متوجه آنها بکند که مواضع آنها باید با عمل یکسان باشد در غیر این صورت ایران راهکار عملی تری را در پیش خواهد گرفت.