حال روحی خوب صرفاً یک امتیاز نیست

فهیمه غفارمقدم  در گفت‌وگو با پانا در خصوص حال و هوای دانش‌آموزان  در مدارس بخصوص در فصل امتحانات عنوان کرد: «یک کودک مضطرب یا خسته، حتی با ساعت‌ها مطالعه، نمی‌تواند بازدهی لازم را داشته باشد مهم‌ترین راهکارها  و اصولی را که کودکان، والدین و مدارس باید مدنظر قرار دهند  تنظیم زمان یعنی  تفریح، که یک درس ضروری  است، داشتن یک برنامه روزانه متعادل ،بازی و استراحت‌های فعال  البته زمان بازی نباید به عنوان پاداش یا زمانی که از درس اضافه می‌آید، در نظر گرفته شود؛ بلکه باید بخشی ثابت از برنامه باشد.»

این روانشناس کودک   به بازی آزاد و بدون ساختار اشاره کرد و افزود: «حداقل   یک ساعت در روز، کودک باید اجازه داشته باشد هرکاری که دلش می‌خواهد بدون هدف آموزشی یا نظارت سختگیرانه انجام دهد؛ دویدن، نقاشی کشیدن یا بازی‌های تخیلی. این فعالیت‌ها باعث بازیابی توان مغز و کاهش استرس می‌شوند.»

غفارمقدم به   استراحت‌های کوتاه حین مطالعه  هم بیان کرد: «مغز کودکان نیاز به وقفه دارد.پس از هر ۴۰ تا ۶۰ دقیقه مطالعه، یک استراحت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای برای حرکت، کشش، یا نوشیدن آب الزامی است. این کار تمرکز در زمان مطالعه را به شدت بالا می‌برد البته باید مرز مشخصی بین زمان درس و زمان خانه وجود داشته باشد. زمانی که درس تمام شد، فکر کردن به درس را تا روز بعد کنار بگذاریم. این کار از «همه‌جا درس» خواندن و در نتیجه خستگی مزمن جلوگیری می‌کند.»

وی به مدیریت انتظارات و فشار روانی در این زمینه هشدار دادو گفت: «فشار والدین و انتظارات بالا، اغلب بزرگترین آسیب‌زننده به روحیه کودک است.به جای تمرکز صرف برنمره نهایی، روی تلاش، پیشرفت روزانه و فرآیند یادگیری تمرکز کنید. والدین باید به کودک این پیام را برسانند من به تو افتخار می‌کنم چون سخت تلاش کردی و بهترین خودت بودی، نه فقط به خاطر نمره‌ای که گرفتی زمانی که اشتباه یا نمره ضعیفی رخ می‌دهد، باید آن را فرصتی برای رشد و یادگیری بدانیم، نه دلیلی برای سرزنش»

 غفارمقدم به   ایجاد فضای امن برای صحبت با کودکان اظهار کرد: «کودکان باید یاد بگیرند احساسات خود (ترس، خستگی، دلزدگی) را بیان کنند.والدین باید گوش شنوای بدون قضاوت باشند. از جملاتی مثل: می‌دانم سخت است، اما من اینجا هستم تا کمکت کنم بیشتر  استفاده کنید.تشخیص علائم استرس مانند اینکه  اگر کودک ناگهان بدخواب، پرخاشگر یا گوشه‌گیر شد، ممکن است تحت فشار درسی باشد .»

این روانشناس کودک به ورزش‌های گروهی یا حتی پیاده‌روی ساده،  اشاره کرد و گفت: «بهترین راه برای تخلیه انرژی منفی، کاهش کورتیزول (هورمون استرس) و بهبود تمرکز ورزش کردن است. توصیه می‌شود کودکان روزانه حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه تحرک فیزیکی داشته باشند همچنین مصرف منظم وعده‌های غذایی و پرهیز از شکر و کافئین زیاد، به حفظ سطح انرژی ثابت و کاهش نوسانات خلقی کمک می‌کند.»

 غفارمقدم در خصوص  آموزش مهارت‌های زندگی به جای مهارت‌های درسی به کودکان  عنوان کرد: «آموزش مهارت‌هایی که فراتر از کتاب درسی هستند، حال روحی کودک را تقویت می‌کند.به جای اینکه به کودک بگوییم استرس نداشته باش، باید به او ابزارهای مقابله مانند  تنفس عمیق، آموزش چند دقیقه تنفس شکمی قبل از آزمون و حل مسئله را به او یاد داد.»

وی در پایان به مسئولیت‌پذیری و استقلال کودکان هم اشاره کرددو گفت: «باید به کودک اجازه دهیم خودش برنامه مطالعه‌اش را با نظارت ما تنظیم کند.این حس کنترل  بر زندگی، اعتماد به نفس و حال روحی او را بسیار تقویت می‌کند،در مقابل اینکه تماماً تحت دیکته بزرگسالان باشد.»