تلاش برای ایجاد بستری برای همافزایی میان متخصصان علوم انسانی و مهندسان پروژههای عمرانی وزارت نیرو
تهران (پانا) - دبیر علمی همایش چشمانداز علوم و فناوریهای نوین در مطالعات باستانشناسی پروژههای عمرانی وزارت نیرو با اشاره به اهمیت بهرهگیری از دستاوردهای علمی و فناوریهای نوین در حوزه باستانشناسی، تأکید کرد: «هدف اصلی این همایش، ایجاد بستری برای همافزایی میان متخصصان علوم انسانی و مهندسان پروژههای عمرانی وزارت نیرو است تا با استفاده از روشهای نوین، ضمن حفظ میراث فرهنگی کشور، روند اجرای پروژههای عمرانی نیز با دقت و سرعت بیشتری پیش رود.
فرزاد مافی در همایش ملی چشمانداز علوم و فناوریهای نوین در مطالعات باستانشناسی پروژههای عمرانی وزارت نیرو گفت: «علوم و فناوریهای نوین میتوانند در شناسایی، مستندسازی و حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی نقش مؤثری ایفا کنند و این امر نه تنها به ارتقای کیفیت پروژههای عمرانی کمک میکند، بلکه به پاسداشت هویت تاریخی ایران نیز منجر خواهد شد.»
وی خاطرنشان کرد: «این همایش فرصتی است تا پژوهشگران، دانشگاهیان و مدیران اجرایی وزارت نیرو در کنار یکدیگر، راهکارهای علمی و عملی برای تلفیق مطالعات باستانشناسی با پروژههای عمرانی ارائه دهند و مسیر تازهای برای توسعه پایدار کشور ترسیم کنند.»
دبیر علمی همایش چشمانداز علوم و فناوریهای نوین در مطالعات باستانشناسی پروژههای عمرانی وزارت نیرو با تأکید بر اینکه توقف کاوشها راهحل مناسبی نیست، گفت: «در حوزه مستندسازی مکانها و محوطههای باستانی دو دیدگاه وجود دارد. نخست آنکه با ساخت سدها، فرصت طلایی برای مطالعات و کاوشهای نجاتبخشی از دست میرود و تنها باید تأسف خورد بر آثار ارزشمندی که نابود میشوند. اما دیدگاه دوم بر این باور است که میتوان بخشی از این آثار را مستندسازی کرد تا خاطرات، دادهها و اطلاعات آنها—even اگر به صورت ملموس در اختیار ما نباشند—برای پژوهشهای آینده حفظ شوند.»
مافی افزود: «نمونهای از این رویکرد، کارهای ارزشمند آقای فریدون بیگ است که با استفاده از مستندسازیهای پیشین توانسته اطلاعات مهمی از کاوشهای نجاتبخشی در اختیار داشته باشد. بسیاری از گزارشهای ما در بایگانیها باقی مانده و کمتر مورد استفاده قرار میگیرند؛ همانند پایاننامههای دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد که معمولاً فقط توسط استاد راهنما و داوران خوانده میشوند.»
وی ادامه داد: «در برخی پروژهها مانند سد کانیسی، با همکاری و همراهی پژوهشگران مجموعهای از مقالات منتشر شد. همچنین در بخش مطالعات اجتماعی، دوستان ما اقدام به مستندسازی دیجیتال روستای حسنآباد کردند که زیر آب سد قرار گرفت؛ اطلاعات معماری، ساکنان، آداب و رسوم و هر آنچه امکان ثبت داشت، به صورت دیجیتال ذخیره شد.»
مافی با اشاره به اهمیت فناوریهای نوین گفت: «در حوزه مستندسازی، بهرهگیری از فناوریهای نوین و حتی هوش مصنوعی میتواند نقش مهمی ایفا کند. موضوع دیگر حفاظت، مرمت، انتقال و جابجایی آثار است. برخی از متخصصان علوم اجتماعی بارها به ما یادآوری کردهاند که در پروژههای باستانشناسی باید جایگاه این اقدامات مشخص شود. به عنوان مثال، در مناطقی که با آبگیری سدها تهدید میشوند، نمیتوان تنها به پوشاندن آثار با لایهای محافظ بسنده کرد؛ بلکه باید با روشهای نوین امکان نجات و حفاظت آنها را فراهم آورد.»
وی در پایان خاطرنشان کرد: «شاید بهتر بود نام همایش را به جای "فناوریهای نوین"، "رویکردهای نوین" یا "نگاههای نوین" میگذاشتیم، چرا که موضوع تنها فناوری نیست، بلکه نگرش تازهای به میراث فرهنگی و نحوه تعامل آن با پروژههای عمرانی است.»
ارسال دیدگاه