عضو هیأت علمی دانشگاه هنر ایران در گفت‌وگو با پانا:
لذت عمیق «کتابخوانی» باید به زندگی نسل جدید در عصر دیجیتال بازگردانده شود
تهران (پانا) - عضو هیأت علمی دانشگاه هنر ایران با بیان اینکه برای رجوع نسل جوان به کتاب، باید زمینه عمیق شدن انسان را فراهم کنیم، گفت: اگر بتوانیم روشِ درستِ زندگی کردن را به جوان بیاموزیم و این آگاهی را در او ایجاد کنیم که «بهترین اوقاتِ آرامش و رشد، با کتابخوانی به دست می‌آید» و اگر بتواند این را با جان خود لمس کند، طبیعی است که مراجعه به کتاب افزایش پیدا خواهد کرد.
علیرضا حیدرزاده در گفت‌وگو با پانا درباره اهمیت مسئله کتاب و کتابخوانی به‌ویژه گرایش به کتابخوانی در نسل جدید، گفت: «یکی از مسائل مهمی که ما باید در بحث علاقه‌مندی نسل جدید به کتابخوانی مورد توجه قرار دهیم، این است که ابتدا باید درباره علایق و گرایش‌های نسل جدید تحقیق کنیم.»
حیدرزاده ادامه داد: «ما امروز در عصری دیجیتال زندگی می‌کنیم؛ دوره‌ای که صنعت دیجیتال رشد بسیار زیادی کرده و همین رشد موجب شده است که جوانان ما به دنبال فهم سریع مطالب بروند و نیاز دارند که سریع‌تر به آن محتوایی که می‌خواهند، دسترسی پیدا کنند. به‌ویژه اکنون که در دوره هوش مصنوعی قرار داریم، محتواها با سرعت بسیار بالایی در اختیار جوانان قرار می‌گیرد. از این رو، دوران ما دوره‌ای دشوار شده است؛ جوان امروز کمتر سراغ کتاب می‌رود، چرا که نیازش در کوتاه‌ترین زمان از راه‌های دیجیتال برطرف می‌شود. حال، در چنین موقعیتی که دستیابی به محتوا بسیار آسان شده، باید بیندیشیم چه کنیم که جوان ما دوباره به کتاب علاقه‌مند شود.»
وی افزود: «به نظر می‌رسد یکی از نکات بسیار مهم این است که برای رجوع نسل جوان به کتاب، باید زمینه عمیق شدن انسان را فراهم کنیم. صنعت دیجیتال و رسانه‌ها به ما محتوا ارائه می‌دهند؛ اما محتوای عمیق نه، بلکه محتوایی سطحی و زودگذر عرضه می‌کنند. البته این رسانه‌ها می‌توانند محتوای عمیق نیز ارائه دهند، ولی انسان‌ها معمولا به دلیل میل به دسترسی سریع و رفع فوری نیازها، از عمق غافل می‌شوند و به سطح بسنده می‌کنند.»
حیدرزاده تصریح کرد: «امروز بسیاری از افراد فقط به یک جست‌وجوی سریع در گوگل اکتفا می‌کنند و با چند سطر سطحی کار خود را پیش می‌برند، در حالی‌که انسان برای زندگی سالم و رسیدن به آرامش، به محتوای عمیق نیاز دارد. متاسفانه رسانه‌های امروز انسان را از این عمق جدا کرده‌اند.»
وی ادامه داد: «اگر بتوانیم روشِ درستِ زندگی کردن را به جوان بیاموزیم و این آگاهی را در او ایجاد کنیم که «بهترین اوقاتِ آرامش و رشد، با کتابخوانی به دست می‌آید» و اگر بتواند این را با جان خود لمس کند، طبیعی است که مراجعه به کتاب افزایش پیدا خواهد کرد.»
حیدرزاده افزود: «ایجاد کتابخانه‌های کوچک شهری، یا مانند آنچه من در یکی از کتاب‌فروشی‌های خیابان انقلاب دیدم که طبقه دوم فروشگاه را به‌عنوان کتابخانه قرار داده بودند و جوان‌ها می‌توانستند کتابی را از قفسه انتخاب کنند، همان‌جا در فضای مطالعه بخوانند و در صورت علاقه، آن را خریداری کنند، می‌تواند اثرگذار باشد. این ابتکار، امکان تجربه لذت کتابخوانی را در دسترس جوان قرار داده بود. باید همین الگو را گسترش دهیم. چرا امروز تلفن همراه تا این حد ما را درگیر کرده است؟ چون «در دسترس آسان» است. هر چه بخواهیم با چند کلیک ساده در تلفن می‌یابیم. اگر فرهنگ کتابخوانی را نیز همین مقدار در دسترس قرار دهیم، یعنی در اتوبوس، مترو، پارک، کتاب‌فروشی و فضای عمومی امکان دسترسی آسان به کتاب مهیا باشد، حس لذت از کتاب، کم‌کم در وجود جوان ریشه می‌دواند.»
وی تاکید کرد: «وقتی جوان لذت عمیق شدن در یک اندیشه یا روایت یا مفهوم را تجربه کند، درمی‌یابد که دانشی که سطحی و ناقص است، نمی‌تواند برای او هدف عالی زندگی ایجاد کند. در نتیجه، آگاهی او نسبت به ارزش دانش عمیق افزوده می‌شود.»
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر ایران گفت: «در نهایت، باید گفت که هرچه انسان عمیق‌تر شود، آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش پیدا می‌کند. انسانی که با عمق به پیرامون خود می‌نگرد، در روابط و تصمیمات نیز سنجیده‌تر عمل می‌کند. اما انسان سطحی‌نگر، الزاما نمی‌تواند عمیق باشد و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی از همین سطحی‌نگری‌ها ریشه می‌گیرد.»
زهرا محمدپور
ارسال دیدگاه