امضای تفاهم‌نامه برای هوشمندسازی و تحول دیجیتال در صنعت برق

در جهت اجرای قانون «جهش تولید دانش‌بنیان» و تحقق سیاست‌های کلان وزارت نیرو در توسعه فناوری‌های داخلی، مجموعه‌ای از تفاهم‌نامه‌های همکاری میان شرکت توانیر و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی به امضا رسید.

این تفاهم‌نامه‌ها با هدف تولید بار اول و داخلی‌سازی تجهیزات پیشرفته فشار قوی، سامانه‌های مانیتورینگ و حفاظت هوشمند، سیستم‌های فیبرنوری پایش کابل و تجهیزات جبران‌ساز توان راکتیو (STATCOM) به اجرا در می‌آید و گامی مؤثر در جهت کاهش وابستگی به واردات و تقویت زیرساخت‌های فناورانه صنعت برق کشور به شمار می‌رود.

به موجب این اسناد همکاری، وزارت نیرو از طریق شرکت توانیر و شرکت‌های برق منطقه‌ای تهران، خراسان و گیلان به عنوان کارفرما، و مجموعه‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله «پارس مفصل آسیا»، «مپنا رویین کسب‌وکار انتقال و توزیع»، «آریا فن‌سازان الکترونیک (سفا)»، «یکسر روی فناوران نو»، «داتفام (دانشگاهی توسعه فناوری معین)»، «صنایع توسکات خراسان» و «پیمان خطوط شرق» به عنوان مجریان تولید بار اول، همکاری خود را آغاز کردند.

در چارچوب این تفاهم‌نامه‌ها، مقرر شده است کارگروه‌های مشترکی میان وزارت نیرو و معاونت علمی ریاست جمهوری تشکیل شود تا ضمن شناسایی نیازهای فناورانه و نظارت بر فرآیندهای تولید، نسبت به تأمین مالی پروژه‌ها از طریق «صندوق نوآوری و شکوفایی» و مشوق‌های مالیاتی ماده ۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان اقدام کنند.

مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر، در خصوص گفت: صنعت برق کشور با اتکا به توان متخصصان داخلی، در مسیر بومی‌سازی تجهیزات کلیدی و توسعه فناوری‌های نوین گام برمی‌دارد و امضای این تفاهم‌نامه‌ها، نشانه‌ای از هم‌افزایی میان توانیر، معاونت علمی ریاست جمهوری و شرکت‌های دانش‌بنیان است تا وابستگی به خارج در حوزه تجهیزات حساس برق به حداقل برسد.

بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، محصولات حاصل از این همکاری شامل رله‌های حفاظتی مقاوم در برابر حملات سایبری، سرکابل‌ها و مفصل‌های خشک فشار قوی، تجهیزات جبران‌ساز استاتیکی توان راکتیو، سامانه‌های مانیتورینگ آنلاین ترانسفورماتورها، سیستم‌های پایش فیبرنوری کابل و سوییچگیرهای گازی فشار قوی پس از طی مراحل آزمون و تأییدیه‌های استاندارد بین‌المللی، وارد مدار بهره‌برداری صنعت برق خواهند شد.

این اقدام، گامی مهم در مسیر تحقق خودکفایی فناورانه، افزایش تاب‌آوری شبکه برق و ارتقای امنیت سایبری زیرساخت‌های حیاتی کشور محسوب می‌شود.

توسعه زیرساخت‌های خودروهای برقی کلید خورد

همچنین شرکت تولید، انتقال وتوزیع نیروی برق ایران (توانیر) با امضای یک تفاهم نامه با شرکت مکو از گروه مپنا با هدف توسعه زیرساخت‌های شارژ خودروهای برقی و اشتراک‌گذاری داده‌های هوشمند در شبکه برق کشور را کلید زد.

این تفاهم‌نامه در راستای اجرای برنامه توسعه زیرساخت شارژ وسایل نقلیه برقی و ایجاد هماهنگی میان توانیر و مجموعه‌های فناور در زمینه طراحی، نصب و بهره‌برداری از ایستگاه‌های شارژ امضا شد.

بر اساس مفاد تفاهم‌نامه، دو طرف متعهد شدند با بهره‌گیری از سامانه‌های پایش توانیر و مرکز مانیتورینگ شارژ مپنا، داده‌های مربوط به وضعیت شبکه، مدیریت بار و ظرفیت شارژ را به‌صورت هوشمند به اشتراک بگذارند.

این همکاری در چارچوب برنامه توسعه هفتم و به‌منظور حمایت از حمل‌ونقل پاک و هوشمند انجام می‌شود.

آغاز همکاری مشترک با بنیاد نخبگان استان تهران

در نخستین روز نمایشگاه صنعت برق اکبر حسن‌بکلو، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان تهران، از آغاز همکاری مشترک این شرکت با بنیاد نخبگان استان تهران خبر داد؛ شرکت توزیع نیروی برق استان تهران مجری نخستین ناحیه نوآوری برق و انرژی کشور است و قصد دارد از طریق همکاری با بنیاد نخبگان استان تهران ایستگاه مشترک نوآوری و نخبگان صنعت برق در ناحیه نوآوری برق و انرژی را ایجاد کند.

به گفته حسن بکلو، اجرای برنامه‌هایی نظیر همیار صنعت، طرح‌های تحقیق و توسعه ، سرباز نخبه و طرح‌های نگهداشت نخبگان از دیگر محورهای این همکاری است که برای نخستین‌بار در کشور به‌صورت عملیاتی اجرا خواهد شد. این برنامه‌ها می‌تواند زمینه‌ساز ورود ایده‌های نخبگانی به بطن صنعت و ارتقای توان بومی کشور در حوزه توزیع برق باشد.

حسن‌بکلو با اشاره به سایر مفاد این بیانیه خاطرنشان کرد: برگزاری رویدادهای تخصصی، نشست‌های حل مسئله، فرصت‌های کارورزی و پژوهشی مشترک و بهره‌گیری از هیأت‌های اندیشه‌ورز نخبگانی در بررسی چالش‌های انرژی استان از دیگر اقدامات مشترکی است که در دستور کار قرار دارد.

هوشمندسازی صنعت برق و توسعه زیرساخت‌های دیجیتال

در تفاهم نامه دیگری که بین توانیر و همراه اول امضا شد، هوشمندسازی صنعت برق، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و بهینه‌سازی مصرف انرژی کلید خورد. همکاری در زمینه‌های تصمیم‌گیری داده‌محور، نوآوری در ارتباط با مشتریان و توسعه شبکه فیبرنوری کشور از دیگر محورهای این همکاری خواهد بود.

حمید بهروزی قائم‌مقام مدیرعامل همراه اول در آیین امضای این تفاهم نامه به تجربه موفق پروژه «باانرژی» اشاره و اظهار کرد: با بهره‌گیری از داده و تحلیل رفتار مصرف مشترکان، توانستیم در بهینه‌سازی مصرف برق گام برداریم. اکنون با همکاری توانیر، مسیر هوشمندسازی صنعت انرژی با قدرت بیشتری دنبال می‌شود.

همچنین محسن ذبیحی معاون هماهنگی توزیع توانیر، این همکاری را «پیوندی میان ظرفیت‌های فنی توانیر و توان دیجیتال اپراتورهای مخابراتی» دانست و آن را گامی مؤثر برای افزایش بهره‌وری و تحول دیجیتال در صنعت انرژی کشور توصیف کرد.

بر اساس مفاد تفاهم‌نامه، دو مجموعه با تشکیل شرکت مشترک، در زمینه اشتراک زیرساخت‌ها، ارتقای خدمات و طراحی مدل کسب‌وکار اپراتور مشترک انرژی همکاری خواهند کرد؛ این تفاهم‌نامه با تکیه بر ظرفیت‌های داده، ارتباطات و هوش مصنوعی، گامی تازه در مسیر تحول دیجیتال و ارتقای بهره‌وری در زیرساخت‌های حیاتی کشور به‌شمار می‌رود.

مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توانیر در حاشیه نمایشگاه صنعت برق با اشاره به رشد سریع مصرف انرژی در بخش ارتباطات و فناوری گفت: مصرف برق در مراکز داده، هوش مصنوعی و رمزارزها در ایران و جهان حدود ۲ هزار مگاوات است و پیش‌بینی می‌شود طی پنج سال آینده دو برابر شود؛ ازاین‌رو این مراکز باید از انرژی‌های تجدیدپذیر و مولدهای برق اضطراری استفاده کنند.

وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه بهینه‌سازی مصرف برق گفت: یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای کاهش مصرف انرژی در بخش ارتباطات و فناوری، جایگزینی کابل‌های مسی با فیبر نوری در شبکه‌های مخابراتی است. این اقدام موجب کاهش تلفات انرژی و افزایش کارایی در شبکه‌های ارتباطی می‌شود.

وی افزود: در حال حاضر مصرف برق در مراکز داده، هوش مصنوعی و رمزارزها حدود ۲۰۰۰ مگاوات برآورد می‌شود و با توجه به توسعه این بخش‌ها، طی پنج سال آینده این میزان احتمالاً دو برابر خواهد شد.

رجبی‌مشهدی تصریح کرد: با توجه به این روند، مراکز داده و زیرساخت‌های دیجیتال باید بخشی از انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند و مجهز به مولدهای اضطراری باشند تا در شرایط اضطراری خدمات آنها بدون وقفه ادامه یابد.

مدیرعامل توانیر در پایان تأکید کرد: حرکت به‌سوی مصرف بهینه، به‌کارگیری انرژی‌های پاک و استفاده از فناوری‌های نوین در شبکه‌های ارتباطی و مراکز داده، از ارکان اصلی پایداری انرژی در عصر دیجیتال محسوب می‌شود.