حضور ۷۲ کشور در المپیاد ترکیبیات ایران

ابوالفضل اسدی در نشست خبری باشگاه دانش‌پژوهان جوان المپیاد ترکیبیات را یکی از زیرشاخه‌های مهم ریاضیات  دانست و  بیان کرد: المپیاد ترکیبیات، یکی از زیرشاخه‌های مهم ریاضیات است؛ شاخه‌ای مدرن و به‌روز که در سراسر دنیا مورد توجه ویژه‌ای قرار دارد. علت این اهمیت آن است که مباحث آن بسیار خلاقانه‌اند و در عین حال، پیش‌زمینه و تأثیر قابل‌توجهی بر حوزه‌های مختلف از جمله علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی دارند. ترکیبیات، به دلیل همین کاربرد گسترده، از علوم بسیار مهم و تأثیرگذار محسوب می‌شود.

رئیس کمیته المپیاد ترکیبیات  این المپیاد  را یکی از مباحث اصلی المپیادهای ریاضی و کامپیوتر برشمرد و اعلام کرد: ترکیبیات از مباحث اصلی المپیادهای ریاضی و کامپیوتر است. در واقع دانش‌آموزان المپیادی در این دو رشته به‌صورت مستقیم با مباحث ترکیبیات سر و کار دارند. بر همین اساس، ما به‌طور خاص تصمیم گرفتیم المپیادی مستقل برای این حوزه برگزار کنیم و نام آن را «المپیاد ترکیبیات ایران» گذاشتیم. این عنوان در سطح جهانی نیز با همین نام شناخته می‌شود و هویت ایرانی خود را حفظ کرده است. ما حدود پنج سال پیش این المپیاد را پایه‌گذاری کردیم. نخستین دوره آن به‌صورت داخلی برگزار شد، اما از دوره دوم، مسابقه به شکل بین‌المللی ادامه پیدا کرد.

رشد جهانی المپیاد ترکیبیات ایران

وی به ارائه آمار کشورهای شرکت‌کننده در طول سال‌های برگزاری این المپیاد پرداخت و اظهار کرد: در این سال‌ها تا دوره پنجم که اکنون در حال برگزاری است، به‌ترتیب ۲۷ کشور، سپس ۴۳ کشور، و بعد ۶۵ کشور در دوره‌های دوم تا چهارم شرکت داشته‌اند. امسال نیز تاکنون بیش از ۷۲ کشور ثبت‌نام کرده‌اند و ثبت‌نام همچنان ادامه دارد. امروز آخرین روز ثبت‌نام است و احتمالاً چند کشور دیگر نیز اضافه خواهند شد. تاکنون بیش از پنج‌هزار شرکت‌کننده از این کشورها در مسابقه حضور داشته‌اند که بیش از نیمی از آنان از خارج ایران و از سراسر دنیا هستند.

اسدی با اشاره به استقبال گسترده از این رقابت گفت: نخستین دوره بین‌المللی این مسابقه به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. بسیاری از المپیادهای جهانی سابقه‌ای چندده‌ساله دارند، اما با وجود آن سابقه طولانی، تعداد کشورها و شرکت‌کنندگانشان به‌اندازه المپیاد ترکیبیات ایران نیست

المپیاد تیمی و آنلاین

رئیس کمیته المپیاد ترکیبیات با تاکید بر اهمیت کارتیمی در این المپیاد بیان کرد:  یکی از دلایل جذابیت این مسابقه برای دیگر کشورها، تیمی بودن آن است. در حالی که در المپیادهای معمول، دانش‌آموزان به‌صورت فردی شرکت می‌کنند، در این مسابقه کار تیمی دانش‌آموزان تقویت می‌شود.

وی المپیاد ترکیبیات را نخستین المپیاد تئوری تماما آنلاین دانست و‌ توضیح داد: این نخستین المپیاد تئوری در دنیاست که به‌صورت کاملاً آنلاین و برخط برگزار می‌شود. به این معنا که دانش‌آموزان پس از ارسال پاسخ‌های خود، ظرف چند دقیقه نتیجه را دریافت می‌کنند. نمرات و رتبه‌ها بلافاصله در سامانه نمایش داده می‌شود و شرکت‌کنندگان می‌توانند در همان حین تغییر جایگاه خود را مشاهده کنند. این ویژگی در نوع خود بسیار جذاب و نوآورانه است. سامانه ما کاملاً بومی است و خوشبختانه در طول این چند سال بدون هیچ مشکل جدی فعالیت کرده است.

برگزاری در چهار سطح و با حضور گروه آزاد

اسدی با اشاره به سطوح برگزاری این المپیاد خاطرنشان کرد: ما مسابقه را در چند سطح و برای گروه‌های سنی مختلف برگزار می‌کنیم. امسال چهار سطح مسابقه خواهیم داشت؛  سطح نونهالان برای دانش‌آموزان پایه هشتم و پایین‌تر، سطح مقدماتی برای دانش‌آموزان دوره متوسطه اول،  سطح پیشرفته برای پایه‌های یازدهم و دوازدهم  و سطح آزاد که هیچ محدودیت سنی ندارد.

رئیس کمیته المپیاد ترکیبیات داشتن بخش آزاد را دیگر علت جذابیت این المپیاد شمرد و و گفت: این بخش آزاد باعث جذابیت بیشتر مسابقه شده است؛ چراکه افراد بزرگسال، دانشجویان و حتی اساتید دانشگاه نیز در آن شرکت می‌کنند. از سوی دیگر، دانش‌آموزان کم‌سن‌تر هم می‌توانند حضور پیدا کنند. همین تنوع باعث گسترش آشنایی با علم ترکیبیات در ایران و جهان شده است.

کیفیت علمی و مشارکت بین‌المللی

وی از کیفیت علمی بالا المپیاد ترکیبیات ایران خبرداد و افزود: از دلایل اصلی استقبال گسترده کشورها از این المپیاد، کیفیت بالای سؤالات است. طراحی سؤالات بسیار دشوار و زمان‌بر است و هر سؤال حاصل ماه‌ها تلاش طراحان حرفه‌ای است. گاهی تولید چهار یا پنج سؤال با کیفیت علمی بالا ممکن است چند ماه زمان ببرد. به همین دلیل، کیفیت علمی مسابقه در سطحی بسیار بالا قرار دارد.

اسدی ادامه داد: در مسابقه شرکت‌کنندگان برجسته‌ای از کشورهای مختلف حضور دارند، از جمله تعداد قابل‌توجهی از مدال‌آوران المپیادهای ریاضی که این نشان‌دهنده سطح علمی بسیار بالای رقابت است. امسال نیز مرحله اصلی مسابقه در ۸ آبان برگزار می‌شود و مراسم اختتامیه و معرفی برگزیدگان حدود دو هفته بعد، در ۱۶ آبان خواهد بود.

وی درباره توزیع مدال در این المپیاد توضیح داد و بیان کرد: ما در دو سطح مدال اعطا می‌کنیم؛ مدال‌های ملی، که مخصوص بخش داخلی مسابقه است و مدال‌های بین‌المللی، که میان همه شرکت‌کنندگان از کشورهای مختلف رقابت می‌شود.

دیپلماسی علمی با محوریت ایران

رئیس کمیته المپیاد ترکیبیات درباره اهمیت دیپلماسی علمی المپیاد ترکیبیات ایران سخن گفت و توضیح داد: این المپیاد نقش بسیار مهمی در دیپلماسی علمی و آموزشی جمهوری اسلامی ایران ایفا کرده است. ارتباط ما با رهبران علمی کشورهای گوناگون گسترش یافته و بسیاری از آنان با علاقه خواستار حضور در مسابقه شده‌اند. تقریباً تمام کشورهای مطرح در حوزه المپیادهای ریاضی و علوم کامپیوتر، از جمله آمریکا، چین، روسیه، انگلستان، فرانسه، هند و بسیاری کشورهای دیگر، در این مسابقه حضور دارند. کشورهایی همچون روسیه و چین که سابقه‌ای درخشان در حوزه ترکیبیات دارند، ضمن شرکت در این رقابت، از سؤالات دوره‌های گذشته ما در منابع آموزشی و حتی در کلاس‌های خود استفاده می‌کنند. این مسئله برای ما بسیار افتخارآمیز است. حتی رسانه‌ها و مدارس بین‌المللی مختلف در سراسر جهان به معرفی و تحلیل این مسابقه پرداخته‌اند. برخی مدارس بزرگ بین‌المللی مطالب آموزشی و ویدیوهایی درباره المپیاد ترکیبیات ایران منتشر کرده‌اند.

اسدی در ادامه از ارائه پیشنهادات علمی از کشورهای مختلف در زمینه طراحی سوال خبرداد و گفت: از سوی دیگر، در طراحی سؤالات نیز تعاملات بین‌المللی گسترده‌ای داریم. کشورهای خارجی پیشنهادهای علمی خود را برای طرح سؤال ارائه می‌کنند و بسیاری از ایرانیان مقیم خارج از کشور که خود از مدال‌آوران المپیادهای داخلی و بین‌المللی بوده‌اند و اکنون در دانشگاه‌های معتبر جهان مشغول تدریس هستند ، در این زمینه با ما همکاری می‌کنند. این همکاری‌ها جایگاه علمی ایران را در جهان ارتقا داده و موجب تقویت مرجعیت علمی کشور شده است.

وی بر لزوم چیرگی علمی در کنار قدرت و نفوذ نظامی تاکید کرد و افزود: در حالی که در حوزه‌های نظامی توانسته‌ایم به قدرت و نفوذ خوبی دست پیدا کنیم، در عرصه علمی نیز باید به همین اندازه تأثیرگذار باشیم. امید ما این است که این مسابقه بتواند جایگاه علمی و بین‌المللی ایران را بیش از پیش تثبیت کند و از آن به‌عنوان ابزاری مؤثر در دیپلماسی علمی استفاده شود.

پشت‌صحنه اجرای یک رقابت جهانی

رئیس کمیته المپیاد ترکیبیات به توضیح فرآیند برگزاری این المپیاد پرداخت و اظهار کرد: اجرای این مسابقه واقعاً کار ساده‌ای نیست. حدود ۱۵۰ نفر در فرآیند برگزاری آن نقش دارند؛ از کمیته علمی و طراحی سؤال گرفته تا کمیته بین‌المللی، اجرایی و داوری. بسیاری از اعضای این کمیته‌ها از مدال‌آوران سابق المپیادها یا افراد فعال در آموزش کشور هستند. در بخش تصحیح نیز حدود ۶۰ نفر از برترین مدال‌آوران سابق گرد هم می‌آیند تا پاسخ‌های شرکت‌کنندگان سراسر دنیا را به‌صورت دقیق ارزیابی کنند. طبیعتاً چنین کاری نیازمند توان علمی بسیار بالاست.

وی از حضور مسئولان بلندپایه کشور در مراسم افتتاحیه المپیاد ترکیبیات ایران سخن گفت و اعلام کرد: اهمیت این مسابقه تا جایی است که سال گذشته، جمعی از مسئولان بلندپایه کشور؛ از جمله معاون ریاست جمهوری، سخنگوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین وزیر  آموزش و پرورش  در مراسم افتتاحیه آن حضور داشتند. فعالیت ما محدود به برگزاری مسابقه نیست. در طول سال، دوره‌ها و رویدادهای آموزشی رایگان برای دانش‌آموزان سراسر کشور برگزار می‌کنیم تا علم ترکیبیات در میان نوجوانان گسترش یابد.