پژوهشگر کشوری معرفی کرد:
سه فناوری دانشبنیان ایرانی برای تشخیص و درمان بیماریهای عصبی، پوستی و عضلانی
از تشخیص هوشمند بیماریهای عصبی تا درمان غیرتهاجمی با نور
تبریز (پانا) - پژوهشگر برتر کشوری از سه طرح فناورانهای سخن میگوید که میتوانند تحولآفرین نظام سلامت کشور باشند.
در دنیای امروز که مرز میان فناوری و پزشکی روزبهروز در هم میشکند، شرکتهای دانشبنیان ایرانی سهم پررنگی در بومیسازی فناوریهای سلامت دارند. یکی از چهرههای برجسته این عرصه، جعفر آقازاده، مدیرعامل شرکت دانشبنیان پویا راهبرد آذربایجان مستقر در پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی است، شرکتی که بیش از بیست و پنج سال سابقه فعالیت مستمر در حوزه زیستفناوری و تجهیزات پزشکی دارد.
در گفتوگوی پیش رو، وی از مسیر علمی و پژوهشی خود و سه طرح فناورانهای سخن میگوید که میتوانند تحولی در حوزه تشخیص و درمان بیماریهای عصبی، پوستی و عضلانی در کشور ایجاد کنند.
تمرکز بر اولویتهای واقعی نظام سلامت
آقازاده در ابتدای گفتگو با پانا با تأکید بر نقش مسئلهمحوری در پژوهشهای شرکت متبوع خود میگوید: «تمام ایدهها و طرحهای فناورانه ما از اولویتهای اعلامشده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج میشود. ما دقیقاً بر نیازهای واقعی مراکز درمانی و آزمایشگاهی کشور تمرکز میکنیم. آنجا که خلأ یا کمبودی در تجهیزات وجود دارد، مأموریت ما آغاز میشود.»
او میافزاید که بخش تحقیق و توسعه شرکت (R&D) با استفاده از مقالات علمی معتبر بینالمللی، ژورنالهای معتبر پزشکی و با مصاحبههای میدانی با پزشکان متخصص، روند پژوهش را از ایده تا تجاریسازی پیش میبرد.
طرح اول: دستگاه تشخیص هوشمند بیماری ام اس با آنالیز دستخط دیجیتال
یکی از طرحهای شاخص این مجموعه، دستگاه دستخط دیجیتال است که برای تشخیص سریع و دقیق بیماریهای عصبی مانند اماس، پارکینسون و هانتینگتون طراحی شده است.
در این فناوری، بیمار بر روی یک تبلت ویژه مجهز به سنسورهای حساس فشار و موقعیت قلم (X,Y)، جملهای را که پزشک تعیین میکند مینویسد. سپس دادههای حاصل از شتاب، فرکانس حرکت، فشار قلم و رفتار حرکتی بهصورت خودکار به نرمافزار پردازش سیگنال ارسال میشود.
آقازاده توضیح میدهد: «این دادهها با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی و شبکههای عصبی تحلیل میشوند تا الگوی حرکتی و عصبی بیمار استخراج شود. در نتیجه، سیستم قادر است تشخیص دهد که فرد سالم است، مشکوک به بیماری است، یا در چه مرحلهای از پیشرفت بیماری قرار دارد.»
وی معتقد است این روش، در مقایسه با تصویربرداریهای پرهزینه نظیر MRI و EEG، تشخیص را هم ارزانتر و هم سریعتر میکند و میتواند در غربالگریهای بالینی به کار رود.
طرح دوم: دستگاه نوردرمانی برای درمان غیرتهاجمی
دومین محصول فناورانه، دستگاه نوردرمانی با LEDهای پرقدرت است که با استفاده از طول موجهای ۴۵۰ تا ۸۵۰ نانومتر، اثرات درمانی چشمگیری بر پوست و عضلات بدن دارد.
این فناوری با نام علمی Photobiomodulation Therapy (نوردرمانی یا ال ای دی تراپی)، بدون نیاز به جراحی یا تهاجم، برای درمان آکنه ولگاریس (جوشهای پوستی) و همچنین کاهش دردهای عضلانی و اسکلتی مورد استفاده قرار میگیرد.
وی توضیح میدهد: «ما این فناوری را در قالب کمربند، جلیقه و کفشهای پوشیدنی طراحی کردهایم تا بیماران بتوانند بهصورت روزمره از نوردرمانی برای کاهش درد یا ترمیم بافت استفاده کنند. آزمایشهای انجامشده در محیط آزمایشگاهی و بالینی نشان داده است که اثر درمانی این دستگاهها معنیدار و قابل اندازهگیری است.»
به گفته آقازاده، این محصول میتواند جایگزینی ایمن و مقرونبهصرفه برای روشهای دارویی یا فیزیوتراپی تهاجمی باشد.
طرح سوم: دستگاه هوشمند آنالیز و تشخیص انحراف گردن
سومین فناوری شرکت پویا راهبرد آذربایجان، دستگاهی است برای اندازهگیری دقیق انحراف و دامنه حرکتی گردن. طرحی که از سوی وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۵ بهعنوان یک اولویت ملی در حوزه توانبخشی معرفی شد.
این دستگاه با بهرهگیری از سنسورهای حرکتی و ژیروسکوپی دقیق، میزان خمشدگی، چرخش و دامنه حرکتی گردن را در بیماران اندازهگیری میکند و از طریق یک اپلیکیشن اختصاصی روی تلفن همراه یا رایانه، دادهها را به پزشک منتقل میکند.
وی گفت: «با استفاده از این دستگاه، پزشک میتواند در طول جلسات فیزیوتراپی میزان بهبود یا اصلاح دامنه حرکتی بیمار را بهصورت عددی و دقیق رصد کند. این موضوع باعث افزایش دقت تشخیص و اثربخشی درمان میشود.»
آقازاده خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، این فناوری بهعنوان یک محصول دانشبنیان در دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز مورد استفاده و ارزیابی قرار دارد و نتایج علمی آن در چندین مقاله تخصصی منتشر شده است.»
از پژوهش تا تجاریسازی
آقازاده درباره رویکرد علمی و صنعتیسازی طرحها میگوید: «ما همه مراحل را از تحقیق تا تولید با نظارت ناظر فنی و پزشکان متخصص پیش میبریم. استانداردهای ایمنی و دستورالعملهای تجهیزات پزشکی در طراحی بردهای الکترونیکی، نرمافزار و کنترلها به دقت رعایت میشود.»
او تأکید میکند که تمامی محصولات، پیش از ورود به بازار، آزمایشهای بالینی و ارزیابی ایمنی دانشگاه علوم پزشکی را پشت سر میگذارند و در صورت نیاز، اصلاحات فنی طبق بازخورد پزشکان انجام میشود.
آنچه از سخنان جعفر آقازاده برمیآید، تصویری روشن از نوآوری، پژوهشمحوری و پاسخگویی به نیازهای واقعی حوزه سلامت کشور است.
سه محصول معرفیشده در این مصاحبه، نمونههایی از فناوریهای بومی و دانشبنیانی هستند که میتوانند علاوه بر ارتقای کیفیت خدمات درمانی، به کاهش هزینههای تشخیص و درمان در نظام سلامت کشور کمک کنند.
ارسال دیدگاه