یک حقوقدان در گفتوگو با پانا مطرح کرد؛
آموزش حقوق شهروندی در مدارس و دانشگاه‌ها باید جایگاه ثابتی داشته باشد
تهران (پانا) - یک حقوقدان با تاکید بر ضرورت آموزش حقوق شهروندی در مدارس و دانشگاه‌ها گفت: آموزش حقوق شهروندی، زیربنای توسعه جامعه مدنی و تضمین‌کننده حقوق و آزادی‌های فردی است. آگاهی شهروندان از حقوق و وظایف خود، آنان را به مشارکت فعال در حفظ قانون، امور سیاسی و حل اختلافات ترغیب میکند.
علیرضا طباطبایی در گفتوگو با پانا درباره ضرورت آموزش حقوق شهروندی به افراد در جامعه کنونی، گفت: «آموزش حقوق شهروندی، زیربنای توسعه جامعه مدنی و تضمین‌کننده حقوق و آزادی‌های فردی است. آگاهی شهروندان از حقوق و وظایف خود، آنان را به مشارکت فعال در حفظ قانون، امور سیاسی و حل اختلافات ترغیب میکند. این آگاهی همچنین موجب کاهش ناآگاهی، سوء‌تفاهم و تخلفات حقوقی شده و اعتماد اجتماعی را افزایش می‌دهد.»
این حقوقدان افزود: «پیچیدگی مفاهیم حقوقی موجب دوری و بی‌میلی مردم از یادگیری می‌شود. ساده‌سازی آموزش، مفاهیم را به زبان قابل درک برای همگان، به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر، منتقل میکند و از آگاهی و مسئولیت‌پذیری شهروندان حمایت میکند.»
وی خاطرنشان کرد: «روش‌های سنتی آموزش حقوق معمولاً خشک و رسمی‌اند و با نیازهای فرهنگی و سنی متنوع جامعه سازگار نیستند. نبود تمرین‌های عملی و تعاملی و بی‌توجهی به فناوری‌های نوین، اثربخشی آموزش را کاهش می‌دهد.»
طباطبایی گفت: «بازی‌ها و روش‌های تعاملی محیطی فراهم می‌کنند تا افراد در نقش‌های مختلف حقوقی قرار گیرند و از طریق تجربه مستقیم بیاموزند. شبیه‌سازی‌ها، نقش‌آفرینی و مسابقات حقوقی، مفاهیم دشوار را ساده‌تر کرده و تعامل میان شرکت‌کنندگان را افزایش می‌دهد.»
وی افزود: «در کشورهای اسکاندیناوی مانند دانمارک و سوئد، از بازی‌های ویدیویی و انتخابات تقلیدی در مدارس استفاده می‌شود که منجر به افزایش مشارکت سیاسی و آگاهی حقوقی دانش‌آموزان شده است. اتحادیه اروپا نیز با بهره‌گیری از اپلیکیشن‌های تعاملی و فیلم‌های آموزشی، آموزش حقوق را برای نسل جوان تسهیل کرده است.»
این حقوقدان تصریح کرد: «بازی‌ها نه تنها دانش حقوقی را منتقل می‌کنند، بلکه مهارت‌های تصمیم‌گیری، تفکر انتقادی و حل اختلاف را تقویت می‌نمایند؛ مهارت‌هایی که پایه مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت فعال در جامعه هستند.»
وی خاطرنشان کرد: «چالش اصلی در ساده‌سازی آموزش حقوق، حفظ دقت علمی در کنار سهولت فهم است. باید میان جامعیت محتوا و روانی زبان تعادل برقرار شود. همکاری میان حقوقدانان، متخصصان آموزش و استفاده از مثال‌های ملموس، راهکار مؤثری در این زمینه است.»
طباطبایی گفت: «آموزش حقوق باید در برنامه‌های رسمی مدارس و دانشگاه‌ها جایگاه ثابتی داشته باشد. دولت نیز باید حمایت‌های مالی، فناوری و سیاست‌های آموزشی لازم را فراهم کند تا نهادهای آموزشی بتوانند معلمان را برای آموزش حقوق توانمند سازند.»
وی افزود: «در کشورهای اسکاندیناوی، آموزش حقوق با مشارکت فعال دانش‌آموزان، بازی‌های تقلیدی و پروژه‌های گروهی تلفیق شده است که باعث درک عملی‌تر مفاهیم و پویایی آموزش می‌شود.»
این حقوقدان تأکید کرد: «در ایران نیز لازم است محتوای آموزشی با ارزش‌ها و فرهنگ بومی هماهنگ گردد. همکاری جامعه‌شناسان و حقوقدانان در تدوین محتوا و استفاده از زبان ساده و قابل فهم، از الزامات این مسیر است.»
وی گفت: «فناوری‌های دیجیتال می‌توانند آموزش حقوق را هوشمند و جذاب کنند. بازی‌های ویدیویی با روایت داستانی و چالش‌های حقوقی، انگیزه یادگیری را افزایش داده و ماندگاری دانش را بیشتر می‌کنند.»
طباطبایی خاطرنشان کرد: «روش‌های آموزشی باید متناسب با گروه‌های سنی طراحی شوند. برای کودکان، بازی‌های داستانی و ساده‌تر مناسب است و برای بزرگسالان می‌توان از بازی‌های پیچیده‌تر با محوریت تفکر انتقادی بهره گرفت.»
وی افزود: «رسانه‌ها و فضای مجازی نقش مهمی در ترویج آموزش حقوق دارند. گستردگی دسترسی و امکان تعامل در فضای آنلاین، آموزش را پویا و اثرگذارتر میکند.»
این حقوقدان گفت: «برای گروه‌های کم‌توان و کودکان، استفاده از زبان ساده، تصویرسازی، بازی‌های آموزشی و محیط‌های حمایت‌گر، موجب افزایش مشارکت و انگیزه یادگیری می‌شود.»
وی خاطرنشان کرد: «برای سنجش اثربخشی آموزش حقوق ساده‌شده، می‌توان از آزمون‌های دانش حقوقی، ارزیابی رفتارهای مسئولانه و نظرسنجی‌های مدنی استفاده کرد.»
طباطبایی افزود: «محتوای آموزشی باید دقیق اما ساده باشد، از اصطلاحات پیچیده پرهیز کند و با مثال‌های واقعی و فعالیت‌های تعاملی همراه باشد تا جذابیت و ماندگاری بیشتری پیدا کند.»
وی گفت: «در تجربه‌های آموزشی اخیر، اجرای شبیه‌سازی جلسات دادگاه و بازی‌های نقش‌آفرینی موجب افزایش یادگیری و علاقه‌مندی چشمگیر دانشجویان شده است.»
این حقوقدان خاطرنشان کرد: «برای انتقال مفاهیم پیچیده حقوقی به زبان ساده، استفاده از داستان‌سرایی، مثال‌های ملموس و تقسیم مفاهیم به مراحل کوچک‌تر مؤثر است.»
وی افزود: «آینده آموزش حقوق شهروندی در ایران روشن است، به‌شرط آنکه میان دولت، نظام آموزشی و فناوری همکاری نزدیک شکل گیرد. در این صورت، آموزش حقوق به مهارتی عمومی تبدیل خواهد شد و جامعه‌ای آگاه‌تر خواهیم داشت.»
طباطبایی تأکید کرد: «ساده‌سازی، بهره‌گیری از شیوه‌های جذاب و بومی‌سازی محتوا، همراه با تأمین منابع کافی برای آموزش عمومی حقوق، از ضرورت‌های ساخت جامعه‌ای آگاه، مسئول و پویاست.»
ارسال دیدگاه