سکونت ۱۸ میلیون نفر از جمعیت کشور در بافت فرسوده و سکونت‌گاه‌های غیررسمی

عبدالرضا گلپایگانی در نشستی خبری اظهار کرد: شرکت بازآفرینی شهری در مورد چهار نوع از بافت‌هایی که سکونت در آنها انجام می‌شود در کنار سایر دستگاهها قرار دارد که از جمله آنها بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت تاریخی و بافت‌های در معرض خطر است.

وی افزود: ۱۱ میلیون نفر در بافت‌های فرسوده  زندگی می‌کنند و ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر نیز در سکونتگاه‌های غیر رسمی هستند. پهنه های در معرض خطر مانند گسل، سیل، رانش زمین نیز نیازمند توجه هستند که شیوه و راهبرد‌ مداخله خود را  دارند.

گلپایگانی درباره تسهیلاتی که به بافت‌های فرسوده پرداخت شده است، گفت: تسهیلات متناسب با نیاز بافت‌های فرسوده نیست. از ۲۸ هزار پرونده‌ای که متقاضی دریافت تسهیلات بوده‌اند تنها ۴ هزار پرونده موفق به اخذ تسهیلات شده‌اند.نیاز بافت‌های فرسوده تامین نشده و بازآفرینی شهری در حال تدارک برنامه‌هایی با صندوق توسعه ملی است همچنین ایجاد صندوق در استانهای مختلف نیز از جمله برنامه‌های در دست برنامه‌ریزی است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ادامه‌داد: این در حالیست که در سال‌های ۹۱ تا ۹۳ سالیانه نزدیک به ۵۰ هزار فقره وام داده می‌شد، اما این روزها بخش عمده ای از توان بانک مرکزی به پروژه‌های انبوه‌سازی و نهضت ملی مسکن و آن ۸۰۰ هزار نفری که به این منظور ثبت نام کرده‌اند، معطوف شده است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به محدودیت‌های اعتباری بانک‌ها، با همراهی صندوق ملی مسکن برنامه جدیدی را در دست پیگیری داریم که در آن با اتکا به دارایی‌های خود شرکت بازآفرینی شهری، در برخی کلان شهرها صندوق بازآفرینی را به منظور اعطای تسهیلات به بافت‌های فرسوده راه‌اندازی کنیم و در این زمینه از املاک خود در راستای نوسازی و بهسازی بافت‌ها استفاده خواهیم کرد.

گلپایگانی با بیان اینکه احیای بافت‌های فرسوده و جریان نوسازی، بهسازی و مقاوم سازی بافت‌ها یک جریان بلندمدت است و نیاز به ثبات در برنامه‌های اجرایی دارد،  خاطرنشان کرد:‌ در مراکز استانها ۴۵۰ میلیون تومان تسهیلات بازآفرینی شهری پرداخت می‌شود که این رقم در شهرهای کوچک ۳۵۰ میلیون تومان است.

معاون وزیر راه و شهرسازی یادآوری کرد: یکی از محل‌هایی که امکان اعطای تسهیلات برای بافت‌های فرسوده وجود دارد، «تبصره ۱۵ قانون اشتغالزایی» است که در اختیار استانداران قرار داده شده است؛ از این محل فقط ۲ هزار و ۳۰۰ فقره تسهیلات داده شده است.

وی اضافه‌کرد: همچنین برخی افراد برای استفاده از تسهیلات نهضت ملی مسکن به منظور نوسازی واحدها اقدام کرده‌اند که آمار دقیقی از آن موجود نیست.

گلپایگانی خاطرنشان کرد: در مجموع امید چندانی به بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نداریم و به‌منظور تامین مالی پروژه‌های نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد باید به فکر منابع دیگری باشیم.

وی همچنین از تهیه بسته تشویقی به این منظور خبر داد و گفت: این بسته که در شورای عالی معماری و شهرسازی به تصویب رسیده، سعی دارد با رعایت مباحث معمارانه و کالبدی، مواردی همچون افزودن یک طبقه به تراکم ها، آسان کردن تامین پارکینگ و ... را برای افراد در نظر بگیرد و این بسته در نوسازی بافت‌های فرسوده تاثیرگذار بوده است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری اظهار داشت:‌ مطابق قانون برنامه هفتم پیشرفت، در طول پنج سال برنامه، باید ۲۰ درصد از مساحت بافت‌های فرسوده کاهش یابد که اکنون شیوه نامه آن آماده شده و شهر بم نیز به صورت نمونه و پایلوت معرفی شده است.

گلپایگانی در ادامه گفت: در سکونتگاه‌های غیر رسمی تهران از جمله در محله‌هایی همچون دره فرح‌زاد، یافت آباد جنوبی، خاک سفید، اسلام آباد و ... نزدیک به ۳۴۰ هزار نفر زندگی می‌کنند که معادل جمعیت یک شهر متوسط است.

وی تاکید کرد: مهمترین رکنی که می‌تواند مساله سکونتگاه‌های غیر رسمی را سر و سامان بدهد، به رسمیت شناختن حق سکونت در آنهاست.

این مقام مسئول بیان‌داشت: در کل کشور حدود ۶.۸ میلیون نفر در سکونتگاه‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند که وسعتی به مساحت ۶۲ هزار هکتار را شامل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: بین ۶ تا هفت درصد جمعیت کشور در سکونتگاه‌های غیر رسمی ساکنند که این رقم به‌طور متوسط در جهان ۱۵ درصد است.

گلپایگانی افزود: اعطای سند مالکیت به متصرفان زمین های دولتی در دستور کار است که این مساله در وزارت راه و شهرسازی تایید شده و به دولت رفته است و پس از تایید در هیات دولت به مجلس ارسال خواهد شد.

وی همچنین در خصوص اراضی و بافت پیرامون حرم حضرت شاهچراغ شیراز به مساحت ۵۷ هکتار، گفت: این مناطق به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده و در دستور کار است که در آن بر حفظ و احیای همه ابنیه ها، سایت‌ها و محوطه‌های میراث تاریخی و فرهنگی تاکید شده است.

طرح کلید به کلید

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین یادآور شد:‌ در برنامه هفتم پیشرفت برای بازگشایی معابر و تامین سرانه‌های خدماتی طرح «کلید به کلید» مطرح شد که آیین‌نامه‌های آن تنظیم وبهمن‌ماه پارسال ابلاغ شد.  اکنون مقدمات عملیاتی و اجرایی کردن آن آماده شده و معرفی زمین ها و واحدها در دستور کار است.

وی خاطرنشان کرد: مطابق برنامه ریزی انجام شده، سالیانه تا پنج هزار واحد می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد و طی یکی دو ماه آینده عملیات اجرای آن آغاز خواهد شد.

گلپایگانی همچنین متوسط زمان صدور پروانه بافت‌های فرسوده در شهرهای کوچک و متوسط را کمتر از سه ماه برشمرد و گفت: این زمان در کلانشهرها به مراتب بیشتر است و به همین دلیل در ستاد ملی بازآفرینی، کاهش این زمان از شهردارها درخواست شده است.

وی همچنین طرح «قیر رایگان» را ظرفیتی برشمرد که دولت در اختیار این شرکت قرار داده و اظهار داشت: این قیر را برای به‌سازی محوطه‌های ناکارآمد و بافت‌های فرسوده در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌دهیم.

این مقام مسئول افزود: سال گذشته ۸۶ هزار تن قیر رایگان (معادل یک‌هزار و ۴۰۰ کیلومتر طولی) در اختیار شهرداری‌ها قرار داده شد و مطابق برنامه در نظر داریم طی مدت سه سال همه کوچه‌های خاکی بافت‌های ناکارآمد را آسفالت کنیم.

وی ادامه‌داد: کوچه ها در این نوع محل‌ها، نه فقط محل آمد و شد، بلکه مکانی برای بازی بچه‌ها، برگزاری رویدادهای اجتماعی و فضای باز همگانی است و لذا آسفالت‌کردن آنها بسیار مهم است.

گلپایگانی گفت: مطابق قانون برنامه هفتم، طی مدت پنج سال باید ۵۰۰ هزار واحد مسکونی نوسازی شود. مطابق توافقی که با سازمان برنامه و بودجه داشتیم برای سال نخست نوسازی ۸۰ هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شد.

وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته به عدد نوسازی ۷۲ هزار واحد مسکن رسیدیم که حدود ۹۴ درصد برنامه هدفگذاری شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: دستیابی به این عدد با توجه به رکود تورمی حاکم بر بازار و کاهش تمایل به نوسازی مسکن از سوی افراد و همچنین کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری در ملک، قابل توجه است.