بررسی ابعاد حقوقی ابطال ممنوعیت جراحی زیبایی برای پزشکان عمومی

حمید اخوان در پاسخ به این سوال که با توجه به رأی اخیر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که مصوبه کمیته صلاحیت حرفه‌ای وزارت بهداشت مبنی بر ممنوعیت انجام اعمال جراحی زیبایی توسط پزشکان عمومی را ابطال کرده است، تکلیف مردم و مراجعان در این خصوص چیست،  اظهار کرد: «پیش از هر چیز باید توجه داشت که مصوبه مورد بحث، در قالب یک تصمیم اداری صادر شده بود. ورود دیوان عدالت اداری به موضوع، از این جهت صورت گرفته که اعتبار آن تصمیم محل ایراد حقوقی بوده است. بدین معنا که یا تشریفات لازم قانونی در فرایند صدور آن رعایت نشده یا اشخاص تصمیم‌گیرنده صلاحیت قانونی لازم برای وضع چنین ممنوعیتی را نداشته‌اند.»

وی افزود: «به بیان دیگر رأی دیوان صرفا به معنای فقدان پشتوانه قانونی آن ممنوعیت خاص است، نه اعطای مجوز مطلق به هر پزشک عمومی برای انجام جراحی‌های زیبایی. با توجه به ماهیت تخصصی و نوظهور جراحی‌های زیبایی، باید تعیین حدود صلاحیت انجام این اعمال باید از مسیر فرآیند قانون‌گذاری از طریق مجلس و با وضع مقررات صریح و شفاف صورت گیرد تا مشخص شود چه اشخاصی با چه شرایط و مدارکی مجاز به انجام این اعمال هستند.»

اخوان در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی با توجه به شرایط موجود خلا قانونی وجود ندارد، گفت: «خیر؛ زیرا دو قاعده همچنان جاری و لازم‌الاجراست که یکی  دخالت در امر پزشکی  مطابق ماده ۳ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی است که می‌گوید هر شخصی که بدون پروانه معتبر از وزارت بهداشت مبادرت به امور پزشکی یا جراحی کند، مرتکب جرم می‌شود. این حکم شامل حال پزشکی نیز می‌شود که خارج از حدود صلاحیت علمی و حرفه‌ای خود عمل جراحی انجام دهد.»

وی افزود: «قصور پزشکی  به موجب ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، هرگاه پزشک در اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت موازین علمی، فنی و نظامات دولتی موجب ایراد صدمه یا فوت بیمار شود، ضامن است و مسئولیت خواهد داشت. بنابراین حتی با ابطال مصوبه مذکور پزشکان عمومی برای ورود به حوزه جراحی زیبایی باید واجد صلاحیت علمی و مهارت فنی لازم باشند و در غیر این صورت در معرض تعقیب و مطالبه خسارات قرار خواهند گرفت.»

این حقوق‌دان اضافه کرد: «در عین حال، شهروندان نیز لازم است پیش از انجام هرگونه عمل جراحی زیبایی، از صلاحیت، مجوز و تجربه حرفه‌ای پزشک اطمینان حاصل کنند تا امنیت جانی و سلامتی‌شان در خطر نیفتد.»