برپایی نمایشگاه دست‌نوشته های گوته در شیراز

به گزارش ایسنا، پرفسور آنکه هلگا بُسه، استاد ادبیات آلمانی دانشگاه کلایتگ فورت اتریش شامگاه شنبه ۱۱ آبان همزمان با برپایی نمایشگاه دستنوشته‌ها و نسخ دیوان غربی شرقی گوته در جمع دانشگاهیان در شیراز گفت: اگر گوته امروز در قید حیات بود و در میان ما زندگی می کرد از این رویداد مسرور می گشت؛ زیرا دیالوگ و مبادلات فرهنگ ها هدف اصلی دیوان غربی-شرقی گوته است.

او ادامه داد: امروز پس از گذشت دویست سال از انتشار دیوان غربی شرقی گوته، دوران جدید ادبیات جهانی را جشن می گیریم. من بسیار خوش حال هستم که توفیق و سهمی در این رویداد دارم.
این استاد ادبیات آلمانی، باقدردانی از دست‌اندرکاران برپایی این نمایشگاه، افزود: اساس این نمایشگاه بر گرفته از دو نمایشگاه در شهرهای وایمار و فرانکفورت آلمان است؛ از این رو بیش از پیش خوشحالم که اکنون به مناسبت هفته ی فرهنگی آلمان در شیراز، این نمایشگاه از نوشته های بر جای مانده ی دیوان غربی شرقی گوته را در شهر حافظ افتتاح می کنم؛ بی شک اگر امروز گوته زنده بود از مراسم امروز بی اندازه لذت می برد.
هلگا بُسه ادامه داد: دیوان غربی شرقی گوته بالغ بر ۲۰۰ شعر را در خود گنجانیده، گوهری ادبی که در آن بزرگترین مجموعه ی شعر از گوته گردآوری شده است؛ چگونه می توان از این آثار گران بها یک نمایشگاه ساخت؛ تنها راه چاره انتخاب اشعار به صورت هدفمند بود؛ تصمیم بر ان شد که از این میان ۱۷ نمونه که معروف به گوهر ادبی گوته هستند انتخاب و به نمایش گذاشته شود.
استاد دانشگاه اتریش با بیان اینکه نمایشگاه با هدف آگاهی بخشی از روند افرینش آثار تحسین برانگیز دیوان غربی شرقی ایجاد شده است، گفت: این مجموعه نوشته ها، شما را در پنج سال همراهی می کند و نشان می دهد که در اولین سروده ی آن در سال ۱۸۱۴ تا اولین نسخه دیوان در سال ۱۸۱۹ چه تحولاتی رخ داده است. با ملاحضه ی نمونه هایی از این نوشته ها می توان متوجه شد که او چه گونه شعر می سرود؛ گویا کنار او ایستاده ایم و از روی شانه های او نظاره گر نحوی کارش هستیم؛ می توان فهمید که چگونه یادداشت برداری می کرد و گاهی هم فی البداهه می سرود.
هلگا بُسه در توصیف و تشریح دوران زندگی گوته پیش از آشناییش با حافظ، در سن ۶۵ سالگی، و ناگهان آفرینش غزل‌های این شاعر آلمانی، گفت: در دوره‌ای سالها بود که گوته بیشتر به بازنگری روند تحول خلاقیت خود می پرداخت و از تولید آثار ادبی جدید باز ایستاده بود؛ در این شرایط بحرانی در بهار ۱۸۱۴ همه چیز به ناگهان عوض شد. آشنایی وی با دیوان خواجه شمس الدین حافظ شیرازی، شاعری که در قرن ۱۴ در شیراز متولد شد، زیست و دار فانی را وداع گفت، همه چیز را به ناگهان عوض کرد.
او با تصریح اینکه اینکه بدون حافظ دیوان غربی شرقی گوته پدید نمی‌آمد یک واقعیت است که باید پذیرفت، گفت: گوته با خواندن دیوان حافظ دگرگون شد انگار که با خواندنش دچار برق گرفتگی شده باشد؛ با مطالعه ی دیوان حافظ جرقه خلاقیت وجود گوته را فرا گرفت و متوجه شد که لازم است به آن بها داده شود زیرا هر آنچه که از محتوا و معنا وجودش آکنده و انباشته شده بود به ناگهان در دیوان حافظ تبلورعینی پیدا کرده بود.
استاد تمام ادبیات آلمانی معتقد است که سفر واقعی گوته در زمان حیاتش به ناحیه راین (در نزدیکی فرانکفورت) با برداشت های الهام بخش سفر مجازی گوته به جهان حافظ در هم آمیخته شده بود به طوری که در یک هفته ۱۵ شعر نوین سرود.
هلگا بُسه با اشاره بر بیت«کس چو حافظ نگشاد از رخ اندیشه نقاب/ تا سر زلف سخن را به قلم شانه زدند» ادامه داد: گوته در پاسخ به این شعر حافظ در دیوان خود آورده « حافظ نهاد در جانم به شعر پیوند مهرِ اندیشه و سخن را» در این شعر گوته شکل و فرم شعر غربی را با محتوای شعر شرقی ترکیب کرده است.
به گزارش ایسنا، در ادامه این رویداد فرهنگی در دانشگاه شیراز حسام پور، استاد ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، در تایید سخنان خانم بسه به « عشق» و « بی تعلقی» حافظ اشاره کرد و گفت: بیت «غلام همت آنم که زیر چرخ کبود / ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزادست» می تواند چکیده های اصلی و محوری اندیشه ی حافظ در جذب اندیشمندی مثل گوته باشد.
هفته فرهنگی آلمان در شیراز، از نهم آبان و طی مراسمی با حضور سفیر آلمان در ایران، شهردار و رئیس شورای اسلامی شهر شیراز و جمعی از فرهنگوران، ادیبان، پژوهشگران و از کشور آلمان و شهر شیراز، آغاز به کار کرد و تا ۱۳ آبان ادامه خواهد داشت.

- See more at: http://www.fars-online.ir/fa/news/۱۰۳۸۵۳/%d۸%a۸%d۸%b۱%d۹%be%d۸%a۷%db%۸c%db%۸c-%d۹%۸۶%d۹%۸۵%d۸%a۷%db%۸c%d۸%b۴%da%af%d۸%a۷%d۹%۸۷-%d۸%af%d۸%b۳%d۸%aa-%d۹%۸۶%d۹%۸۸%d۸%b۴%d۸%aa%d۹%۸۷-%d۹%۸۷%d۸%a۷%db%۸c-%da%af%d۹%۸۸%d۸%aa%d۹%۸۷-%d۸%af%d۸%b۱-%d۸%b۴%db%۸c%d۸%b۱%d۸%a۷%d۸%b۲#sthash.xSi۷UVDq.dpuf