در گفت‌وگو با پانا
روانشناس اجتماعی: تضادهای فرهنگی در ایران به شدت رشد کرده است
ایمانی: دنبال کردن افرای چون «سحر تبر» در فضای مجازی به کمبودهای عاطفی که از نظر ذهنی برای ما وجود دارد، بازمی‌گردد
تهران (پانا) - یک روانشناس اجتماعی با اشاره به ماجرای «سحر تبر» گفت در کشور الگویی در حال شکل‌گیری است که متفاوت از دنیاست و تضادهای فرهنگی در ایران به شدت رشد کرده است.
محمدرضا ایمانی در گفت‌وگو با پانا با اشاره به ماجرای دختری در اینستاگرام معروف به «سحر تبر»و علل بروز آن در جامعه اظهار کرد: «برای علل بروز افزادی معروف به شاخ‌های اینستاگرام باید به یک نکته توجه کرد که اکنون در جامعه‌ای هستیم که تعدد رسانه‌ها وجود دارد و افراد به اشکال خاص دنبال حضور و بروز خود در فضای رسانه‌های مجازی هستند.»
وی با بیان اینکه احساس نیاز دیده شدن در همه افراد وجود دارد، گفت: «اصولا همه ما به توجه کردن و مورد توجه قرار گرفتن نیاز داریم و اگر کسی بگوید اینگونه نیست دروغ بزرگی است اما این که ظرفیت درونی و سقف بلندپروازی ما چقدر است و چقدر به کاری که می‌کنیم آگاهی داریم مساله‌ای است که باید به آن توجه کرد. افرادی که فعالان حوزه علمی محسوب می‌شوند و افراد بسیار مشهور که نقش مهمی در علم، دانش دنیا یا هنر دارندریال در فضای مجازی مشخص هستند اما افراد دیگری وجود دارند که هیچ کدام در عرصه‌های علمی یا هنری و سایر حوزه‌ها نقشی ندارند اما می‌خواهند مورد توجه قرار بگیرند و دیده شوند و بابت آن هم هزینه‌ای پرداخت نکنند.»
ایمانی افزود: « نقش الگوپردازی قبلا از سوی شبکه‌های مختلف تلویزیونی، مطبوعات و خبرگزاری‌ها صورت می‌گرفت و فرد در جامعه به عنوان الگویی متفاوت مطرح و مورد توجه قرار می‌گرفت اما امروز این الگوپردازی در فضایی تعریف شده است که فضای مجازی از جمله توییتر، اینستاگرام و امثال آن است و در کشور ما شبکه اینستاگرام بیشتر مورد توجه و استقبال قرار گرفته است.»
این روانشناس اجتماعی تصریح کرد: « این ما هستیم که با توجه به فضای گسترده رسانه‌ای و تعدد موضوع، انتخاب می‌کنیم که چه چیزهایی بشنویم و چه پیامی را دریافت کنیم. وقتی می‌بینیم فردی همچون سحر تبر، عمل زیبایی زیادی روی صورت خود انجام داده است، باید در نظر بگیریم که آیا جزو نیازهای زندگی من است که او را به عنوان الگو انتخاب کنم و با پیروی از او آیا می‌توانم در جامعه مورد پذیرش قرار بگیرم؟ نباید فراموش کرد که دنبال کردن این افراد به کمبودهای عاطفی که از نظر ذهنی برای ما وجود دارد، مربوط است چون به دنبال این هستیم تا آن را جبران کنیم. برخی که افرادی امثال سحرتبر را دنبال می‌کنند، می‌خواهند در جامعه لایه پنهان خود را که مورد توجه نبوده است، بروز دهند و کمبودهای روحی و روانی دارند و در الگوپذیری خود مسیر اشتباهی را رفته‌اند.»
وی با تأکید بر اینکه توجه به روح و جسم دو نیاز اساسی در سلامت یک فرد است، گفت: «شاخصه سلامت یک فرد در جامعه، توجه کردن به روح و جسم است بنابراین اگر فرد به مسایل روحی و روانی خود و به زیبایی جسم و سلامتش توجه کند در مسیر درستی قرار می‌گیرد. فرد باید در الگوپذیری خود توجه کند که آیا الگویی که می‌پذیرد، با عرف و سنت جامعه سنخیت دارد یا نه و آیا مورد تکریم قرار می‌گیرد یا اهانت؟ بنابراین این ما هستیم که مسیر الگوپذیری را انتخاب می‌کنیم. در نهایت افرادی را که در اینستاگرام دنبال کنیم اهمیت چندانی ندارد و مهم این است که با دنبال کردن افراد چقدر تحت تاثیر قرار می‌گیریم و آن را به عنوان الگو می‌پذیریم.»
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: «در همه جای دنیا وقتی موارد در فضای مجازی، عرف و سنت را با مخاطره مواجه کند و الگوهای مناسبی را برای جامعه شکل ندهد نیروهای نظامی و قضایی با آن برخورد می‌کنند، بنابراین ما هم در کشور نباید این مساله را مورد غفلت قرار دهیم که هر فرد آزاد است هر کاری که دلش می‌خواهد را انجام دهد چون وقتی از بستر رسانه استفاده می‌شود، باعث الگوپذیری دیگران می‌شود.»
ایمانی در ادامه با اشاره به تأثیرپذیری نوجوانان از شاخ‌های اینستاگرامی همچون «سحر تبر» نیز گفت: «نوجوانان در سنین نوجوانی بسیار کنجکاو و در عین حال بسیار منطقی هستند و چنانچه پاسخ درست و مناسبی را در سیستم تربیتی از جمله خانواده، مدرسه، رسانه و گروه دوستان خود دریافت کنند، می‌توانند مسیر درستی را برای الگوپذیری انتخاب کنند. کنجکاوی را نمی‌توان محدود کرد و از بین برد. باید با نوجوانان عاقلانه و درست برخورد کرد و عواقب این دنبال کردن را به آنها گفت اما متاسفانه در کشور ما در زمینه سواد رسانه‌ای کارهای بزرگی انجام نشده است و اقداماتی در سال‌های اخیر انجام شده ولی خیلی کم است.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چقدر ظهور و بروز «سحرتبر»ها برای آینده عرف و فرهنگ کشور مخاطره‌آمیز است، توضیح داد: «یک نمونه کوچک را نمی‌توان به جامعه تعمیم داد. ما باید الگوهای مناسب و شایسته را در کشور ایجاد کنیم و آنقدر فضای فرهنگی را گسترده کنیم و روی تربیت فرزندانمان کار کنیم که برای منطقی بودن و کنترل احساساتشان، امثالی همچون «سحر تبر» تاثیری بر روی آنها نداشته باشند. تا زمانی که متولیان فرهنگ و امور اجتماعی در کشور فکر عاجلی نکنند و برنامه مدونی نداشته باشند و ظرفیتت‌سازی نکنند از این موارد زیاد می‌بینیم و خسارتش هم به تبع باید بپذیریم.»
ارسال دیدگاه