تحلیل-نشنال اینترست؛
آمریکا در فکر بازپس‌گیری ترکیه از روسیه با موضوع سوریه
تهران (پانا) - "جنگ داخلی سوریه با ادامه اقدامات حکومت بشار اسد در تلاش برای بازپس‌گیری آن نواحی از کشور که طی جنگ در آن‌ها شورش اتفاق افتاده، وارد فاز جدیدی شده است. در حال حاضر این جنگ در ادلب، آخرین سنگر مقاومت سوریه متمرکز است."
به گزارش ایسنا، پایگاه تحلیلی نشنال اینترست طی مقاله زیر به بررسی مواضع ترکیه در قبال سوریه و آمریکا پرداخته است:
«استان ادلب واقع در شمال غربی سوریه و در نزدیکی مرز ترکیه، محل زندگی بیش از سه میلیون غیر نظامی و هزاران نفر از شورشیانی است که مخالف دولت اسد هستند.
از سپتامبر سال ۲۰۱۸، در این منطقه آتش‌بسی برقرار شد که روسیه و ترکیه با آن موافقت کرده بودند. این قرارداد برای ماه‌ها جهت کاهش خشونت کارساز بود تا زمانی که دمشق با حمایت روسیه، حمله‌ای زمینی جهت بازپس‌گیری استان مذکور آغاز کرد. از ماه مه به بعد، این درگیری‌ها جان هزاران نفر از هر دو طرف را گرفته و بیش از ۴۵۰ هزار غیر نظامی را از خانه‌هایشان به در کرده است و علاوه بر این، واهمه‌ها از تشکیل موج جدیدی از پناهجویان که در جستجوی امنیت روانه ترکیه می‌شوند را افزایش داده است.
از زمان ورود به تنگنای سوریه، ترکیه خود را در وضعیت پرمخاطره‌ای دیده است؛ نیروهای ترکیه‌ای که در پست‌های نظارتی (که در پی توافق آتش‌بس ایجاد شده بود) حاضرند، با آتش‌پراکنی سوریه مواجه‌اند و درخواست‌شان از مسکو نیز به جایی نرسیده است. مقامات وزارت خارجه روسیه به دفعات در واکنش به عملیات‌های ترکیه در سوریه، حق حاکمیت این کشور را یادآور شده‌اند. دیپلمات‌های روس همانند مقامات سوریه، خواستار آن شده‌اند که ترکیه، جهت انجام عملیات‌های آتی خود در خاک سوریه، از دمشق مجوز بگیرد و مناطقی که در خاک سوریه تحت کنترل دارد، به حکومت این کشور بازگردانده شود. مورد مذکور، اشاره به بخش‌هایی دارد که ترکیه در "عملیات سپر فرات" خود در مقابله با گروه "ی.پ.گ" تحت تصرف درآورد. روسیه در این خصوص پیش‌تر به ترکیه چراغ سبز نشان داده بود.
افزون بر این، روسیه آنکارا را به این متهم می‌کند که نتوانسته به تعهد خود در خلع سلاح یا از بین بردن عناصر افراطی عمل کند؛ بشار اسد این موضوع را بهانه‌ای برای نقض آتش‌بس روسیه و ترکیه قرار داده است. به نظر می‌آید ترکیه، شکنندگی موضع خود را پذیرا شده باشد؛ رجب طیب اردوغان پس از نشستی در مسکو درخصوص ادلب، در اشاره به نتایج آتش‌بس گفت که "ناحیه امن، تنها به طور اسمی وجود دارد". این بیان او درخصوص پیامد مشارکت ترکیه و روسیه، فرصتی طلایی برای آمریکا به همراه دارد.
همکاری ترکیه با روسیه، برای سال‌ها موجب آزار واشنگتن بوده اما حال، بروز اختلاف میان این دو کشور می‌تواند هر دو طرف را به سوی جدایی سوق دهد. دولت ترامپ پیام‌های ضد و نقیضی درخصوص موضع کلی خود در سوریه ابراز داشته است. خود دونالد ترامپ، می‌خواهد پایان تعهدات نظامی آمریکا در سوریه پس از شکست داعش را شاهد باشد؛ این تصمیم ابتدا مطرح شده بود اما بعدتر باز پس گرفته شد.
شاید متقاعد کردن مقامات واشنگتن برای دفاع از ترکیه در ادلب سخت باشد؛ مخصوصا با توجه به تهدیدات گذشته این کشور مبنی بر حمله به نیروهای آمریکایی در سوریه و یا خرید سامانه روسی اس-۴۰۰ که نقض قوانین آمریکا توسط ترکیه تلقی می‌شد. علی‌رغم این مسائل، با تلاش روسیه در هدایت ادلب به سوی انفجار درونی، آمریکا باید متوجه محدود بودن گزینه‌های ترکیه باشد. سقوط ادلب به همراه دیگر چالش‌ها، آن هم در برهه ضعیف اقتصادی و بی‌توجهی فزاینده نسبت به مهاجران سوری، تهدیدی جدی علیه ثبات ترکیه به شمار می‌رود.
روسیه از توافق اخیر آمریکا و ترکیه برای ایجاد "ناحیه امن" در شمال شرق سوریه، ابراز ناخشنودی کرده است. این ناحیه می‌تواند خصومت‌ها میان ارتش ترکیه و گروه ی.پ.گ را کاهش دهد. کشور روسیه این توافق را نقض حاکمیت ارضی سوریه عنوان می‌کند. بی‌اعتنایی اخیر روسیه به ترکیه در موضوع حمله به ادلب، اندکی پس از اعلام این توافق آغاز شد؛ با این حال، روسیه در سخت کردن شرایط برای ترکیه، همان رفتاری را تکرار می‌کند که باعث شد ترک‌ها در آغاز کار به دنبال مشارکت با روسیه باشند.
اتحاد آمریکا با گروه کرد ی.پ.گ (که گفته می‌شود با حزب کارگران کردستان رابطه دارد) علیه داعش، در نظر آنکارا یک بی‌احترامی بزرگ به شمار می‌رفت. نظر به این چند دستگی، روسیه از موافقت با حمله ترکیه علیه کردها خوشحال بود زیرا روابط ترکیه با آمریکا تحت‌الشعاع قرار می‌گرفت. حال شرایط دگرگون شده است؛ روسیه با لغو آتش‌بس در ادلب، منافع ترک‌ها را تحت خطر قرار داده است؛ این کشور می‌داند که سقوط ادلب، چه پیامدی برای ترکیه به همراه دارد.
آمریکا باید تمام تلاشش را بکند تا پیمان خودش در جدا نگه داشتن ی.پ.گ از ارتش ترکیه حفظ شود؛ در عین حال، باید مراقب باشد تا درخواست‌های هیچ کدام از طرفین را بیش از حد برآورده نکند. از این طریق، حس اعتمادی به ترکیه دست می‌دهد که به نفع روسیه نیست. اردوغان پیش‌تر توانمندی خوبی برای کار با ترامپ نشان داده و این موضوع در برخی موارد معارض با منافع آمریکا بوده است؛ به طور مثال در تماسی تلفنی که اوایل، ترامپ متقاعد شده بود نیروهای آمریکا را از سوریه خارج کند، یا دیداری دقیقه نودی که اعمال تحریم‌های جدید علیه ترکیه را در موضوع سامانه اس-۴۰۰، ملغی کرد.
هنگامی که ترکیه از مذاکره اردوغان با پوتین در موضوع وضعیت در ادلب خبر داد، به نظر می‌رسید که وی این موضوع را با ترامپ نیز به بحث بگذارد. ترامپ پیش‌تر به روسیه و هم‌پیمانانش درخصوص خودداری از حمله به ادلب هشدار داده بود. اگر پیمان آمریکا در جدا نگه داشتن ی.پ.گ و نیروهای ترکیه پابرجا باشد، آمریکا می‌تواند بر ادلب تمرکز بیشتری داشته باشد؛ طبق اظهارات جیم جفری، نماینده ویژه آمریکا در سوریه، منافع آمریکا و ترکیه، در ادلب هم‌سویی خوبی دارند. این می‌تواند در قالب وعده‌ای برای حفاظت ترکیه از حمله شیمیایی صورت گیرد؛ احتمال این حمله، با لحاظ اینکه خان شیخون (در استان ادلب) محل حملات موشکی آمریکا علیه حکومت سوریه در سال ۲۰۱۷ بود، دور از ذهن نیست.
آمریکا می‌تواند حمایتش از ترکیه را در عمل کردن این کشور به تعهداتی که روسیه بر سر آن موافقت کرده، نشان دهد. قول آمریکا برای مساعدت و حفاظت ترکیه از حمله در ادلب، در صورت معتبر بودن، بیشتر از کارهای دیگر می‌تواند از بروز اقداماتی که خطر رویارویی‌های گسترده را در پی دارد، جلوگیری کند و روسیه را ترغیب کند تا اسد را از حمله به مواضع ترکیه باز دارد. این موضوع همچنین ترکیه را قادر می‌سازد که اهرمی دیپلماتیک در دیدارهای آینده‌اش با پوتین داشته باشد که می‌تواند منجر به تجدید آتش‌بس اولیه شود.
آمریکا می‌تواند از ترکیه در هدف قرار دادن تندروها در ادلب حمایت کند؛ یکی از خطراتی که می‌تواند در صورت شکست در ادلب بروز پیدا کند، جابجایی پیکارجویان به مناطق نزدیک‌تر ترکیه یا حتی درون این کشور باشد. حضور این نیروها به روسیه و دولت اسد، بهانه حمله به ادلب را می‌دهد و عمل کردن ترکیه به تعهداتش درخصوص آتش‌بس اولیه را سخت‌تر می‌سازد.
آمریکا، ادلب را بزرگترین ناحیه تجمع گروه‌های مربوط به القاعده خوانده و اخیرا حملاتی در این خصوص انجام داده است. به گفته مقامات دفاعی آمریکا، این کشور اشراف اطلاعاتی کمی در مورد هیئت تحریر شام دارد، به خصوص پس از آنکه در پی توافق روسیه و ترکیه، حضوری در ادلب ندارد.
سوریه از بسیاری جوانب، عامل اختلافات بین آمریکا و ترکیه بوده است؛ این کشور باعث شده بود تا روابط ترکیه و روسیه بازیابی شود و آمریکا و ترکیه را تا مرز رویارویی نیز کشانده بود. حال با شدت یافتن مجدد درگیری‌ها، شرایط طوری پیش می‌رود که می‌توان تجدید مشارکت این دو کشور را انتظار کشید. کمک به ترکیه در این مقطع با اینکه باعث بر طرف شدن ناهمواری‌ها در روابط آن‌ها نمی‌شود، می‌تواند کمک زیادی به تاثیر آمریکا در سوریه برساند و فاصله میان ترکیه و روسیه را سبب شود.»
ارسال دیدگاه