علیرضا کاظمی: قصد داریم 14 میلیون دانش‌آموز را تحت پوشش مشاوره ببریم

علیرضا کاظمی، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی پرسشگر که با موضوع آسیب‌های اجتماعی به روی آنتن شبکه آموزش سیما رفت گفت: «آسیب‌های اجتماعی در اولویت‌های نظام و حاکمیت قرار دارد و در آموزش و پرورش نیز از دغدغه‌های مهم است برای انجام اقدام عملی در این زمینه باید وضع موجود را ترسیم کنیم.»

او افزود: «آموزش و پرورش در سال‌های اخیر اطلس آسیب‌های اجتماعی را از سطح استانی تا مدرسه‌ای تهیه کرده است و تمام برنامه‌ها را مبتنی بر این اطلس طرح‌ریزی و در دست اجرا داریم. از مهم‌ترین برنامه‌های آموزش و پرورش ائتلاف نماد است.»

او به برگزاری آزمون غربالگری سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: «این آزمون برای سه میلیون دانش‌آموز متوسطه اول برگزار شده است و دانش‌آموزان در چهار حیطه سنجیده شده‌اند که آسیب‌های روانشناختی، ابعاد مثبت روانشناختی، مسائل خانواده و مدرسه و کیفیت زندگی و حیطه حمایتی در عرصه اجتماعی از این جمله اند. این آزمون در 24 شاخص و 5 محور انجام شده است.»

کاظمی ادامه داد: «بر اساس تحلیل‌های این آزمون، حدود یک درصد دانش‌آموزان در معرض شدید آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار دارند و نیازمند درمان‌اند. همچنین 30 درصد دانش‌آموزان به شدت نیاز به توانمندسازی دارند و در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند.»

او ادامه داد: «آمار سامانه غربالگری نماد هم همین نتایج را نشان می‌دهد که یک درصد دانش‌آموزان نیازمند خدمات اورژانسی از سوی دستگاهای ائتلاف نماد هستند مثلا آن‌ها که در معرض خودکشی یا مصرف مواد قرار گرفته‌اند باید مداخلات را سریعا دریافت کنند.»

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به مصادیق آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: «یک بخش آسیب‌ها اعتیاد و مواد مخدر است و دسته دوم شامل آسیب‌های اجتماعی و روانی مانند افسردگی، اضطراب، خشم، پرخاشگری، فرار از مدرسه و خانه، انحرافات اخلاقی و اباهه گری اخلاقی می‌شود.»

او افزود: «گزارش‌ها حاکی از آن است که رشد آسیب‌های اجتماعی نسبت به رشد جمعیت فزاینده‌تر است، سیاست اول کنترل و بعد شناسایی و درمان است. البته باید توامان رویکرد پیشگیرانه و توانمندسازی را هم داشته باشیم.»

کاظمی درباره برخی آمارهای مطرح‌شده در جامعه پیرامون آسیب‌های اجتماعی گفت: «گاهی ادراک ذهنی کاذبی ایجاد می‌شود. ضمن اینکه آسیب‌های اجتماعی برای ما حائز اهمیت است اما نباید آمار را به گونه‌ای جلوه دهیم که باعث یاس و بی‌اعتمادی شود.»

او به فقدان آموزش کافی در زمینه مهارت‌های زندگی در جمعیت دانش‌آموزی نیز اشاره کرد و گفت: «حتما آموزش و پرورش نیازمند نیروی انسانی متخصص است و از بزرگترین مشکلات آموزش و پرورش همین کمبود نیروی متخصص در زمینه مشاوره است. دستگاه‌هایی که فضای جذب نیرو را فراهم می‌کنند به ما کمک کنند. با 12 هزار نیروی مشاور تحصیلی و اجتماعی حدود 14 میلیون دانش‌آموز را پوشش می‌دهیم. بر اساس استانداردها نیازمند 40 هزار مشاور هستیم و برای توانمندسازی و مشاوره حتما به این تعداد مشاور نیاز داریم.»

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش افزود: «مدل‌های جایگزینی مانند توانمندسازی خود معلمان را نیز امتحان کرده‌ایم، ولی طبیعتا نمی‌توانند کار نیروی متخصص را انجام دهند. منشا بسیاری از آسیب‌های اجتماعی خانواده‌ها هستند و باید خانواده‌ها توانمند و همیار فرزندان باشند و نیز همپای آموزش و پرورش حرکت کنند.»

او گفت: «در همه بخش‌ها مشکل کمبود نیروی انسانی وجود دارد. نیازمند ساماندهی کامل نیروی انسانی و ایجاد توازن در رشته و مناطق جغرافیایی هستیم. برای آزمون سلامت روانی برای تمام مدارس و دانش‌آموزان و در یک مرحله 20 میلیارد تومان نیاز است و اگر بخواهیم دومرتبه برای سنجش اثربخشی برنامه‌ها غربالگری را اجرا کنیم 40 میلیارد تومان می‌شود.»

کاظمی ضمن اعلام اینکه سال آینده تحصیلی توسعه خدمات نماد دنبال می‌شود گفت: «در فاز سوم طرح نماد، یک میلیون دانش‌آموز را در 6500 مدرسه تحت پوشش قرار دادیم. قصد داریم سال تحصیلی جدید 14 میلیون دانش‌آموز را با استفاده از ظرفیت هسته‌های مشاوره تحت پوشش ببریم. همه هسته‌ها را به سامانه نماد متصل خواهیم کرد و دانش‌آموزانی را که در معرض آسیب‌ هستند به هسته‌ها ارجاع داده و در این مسیر از ظرفیت دستگاه‌های دیگر عضو نماد نیز استفاده خواهیم کرد.»

او ادامه داد: «با ناجا در حوزه کاهش آسیب‌ها تفاهمنامه‌ای داریم. طرح جدیدی هم با ستاد مبارزه با مواد مخدر داریم که با ایده سردار مومنی (دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر) شکل گرفته و تشکیل کانون یاریگران زندگی به همت تشکل‌های دانش‌آموزی است. سال آینده را با 20 برنامه جدید آغاز می‌کنیم.»

او درباره بودجه طرح نماد نیز گفت: «عددی که روی کاغذ است مناسب است اما همه آن محقق نمی‌شود. بودجه نماد 140 میلیارد تومان است که شاید کمتر از 30 میلیارد محقق شده است.»