روند کاهشی نرخ ارزها چگونه بر قیمت کالاها تاثیر می‌گذارد

تحلیلگر بازار سرمایه می‌گوید در کنار کاهش 40 درصدی نرخ ارزها در مقایسه با مهر گذشته میانگین نرخ کالا و خدمات با افزایش 50 تا 60 درصدی همراه است.

امیرحسین شریعتیدر گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی پانا، در خصوص وضع بازار ارز در هفته اخیر و تاثیر کاهش نرخ ارز بر بازارهای کالایی دیگر گفت:‌ «مقایسه بازارها نشان می‌دهد نرخ دلار در مقایسه با مهر سال گذشته حدود 40 درصد ارزانتر است اما نرخ کالاها یا میانگین یک متر مربع مسکن نسبت به مهر سال گذشته با 50 تا 60 درصد افزایش همراه شده است. اگر نرخ ارزها در حال کاهش است و بسیاری از نهاده‌های تولید درحال ورود از خارج به داخل است باید اثر کاهش نرخ ارز بر روی کالا و خدمات مصرفی مردم نیز دیده شود اما این اثر بر روی کالاهای تولیدی دیده نمی‌شود.»

چرا بازار ارز روندی کاهشی در پیش‌ گرفته است؟

شریعتی اظهار کرد‌:‌ «از سال 96 که بحران ارزی آغاز شد افراد بسیاری بودند که پول خود را تبدیل به دلار یا طلا کردند. طی دو سه هفته گذشته نرخ ارزها ریزش زیادی داشته است. مدیریت بانک مرکزی در نرخ ارزها بی تاثیر نیست و بخشی از تحولات قیمتی که در بازار ارزی کشور درحال مشاهده است ناشی از مهیاکردن عواملی است که بانک مرکزی درحال انجام است و موجب شده است تا جو روانی حاصل موجب روانه‌شدن ارزهای خانگی به بازار شود.»

وی با بیان اینکه بخشی از رفتارهای اقتصادی مردم ناشی از عوامل روانی است، اظهار کرد: «اقتصاد کشور تاثیر زیادی از موضوع‌های هیجانی و روانی دارد. وقتی موجی از کاهش قیمت در کالایی سرمایه‌ای ایجاد می‌شود افراد به میزان سرمایه درگیرشده در‌آن کالا و حد ضرر، نوع برخورد را با عرضه و تقاضای آن کالا تغییر می‌دهند.»

حد زیان در بازارهای سرمایه‌ای چه میزان است؟

تحلیلگر بازار سرمایه گفت:‌ «قاعده‌ای در بازار وجود دارد که حداکثر 30 درصد از سرمایه درگیر یک حوزه می‌شود به طور مثال 30 درصد از سرمایه در بازار ارز، 30 درصد در بازار بورس و کالاهای سرمایه‌ای، 30 درصد در مسکوکات، فلزات و کالاهای با ارزش مانند مسکن می‌‌شود و 10 درصد از سرمایه نیز برای هزینه‌های جاری اختصاص می‌یابد»

وی ادامه داد:‌ «در کنار این تقسیم‌بندی حد ضرر تعیین می‌شود. به طور معمول حد ضرر بین 3 تا 10 درصد تعیین می‌شود و بستگی به آن دارد که اشخاص در کدام بازار درحال فعالیت باشند. در بازار ارزهای خارجی یا فارکس حداکثر ضرر 10 درصد است و حد ضرر هر دو هفته یک بار مورد بازبینی قرار می‌گیرد. اگر حد تنزل در‌ارزخارجی زیاد باشد ممکن است سرمایه از آن بازار خارج شود.»

شریعتی عنوان کرد:‌ « در ایران بسیاری از افراد با تناسبی خارج از قاعده اصلی سرمایه‌گذاری وارد بازار می‌شوند. به طور مثال 50 تا 70 درصد از سرمایه خود را وارد بازار کرده‌‌اند و حد ضرر نیز برای خود نگذاشته‌اند و حال که به این نقطه رسیده‌اند تصمیم دارند که سرمایه خود را از بازار خارج کنند.»

وی افزود: «تنش میان آمریکا و ایران، کاهش فروش نفت، سخت شدن تلاش ایران برای فروش نفت و محدودشدن ورود ارز ناشی از فروش نفت و عواملی دیگر موجب شده است تا در یک سال و نیم گذشته بخشی از افرادی دارایی خود را وارد این بازارهایی نظیر بازار ارز کنند. افرادی که بخش عمده آنها در طبقه متوسط جامعه هستند وبه دلیل حفظ ارزش دارایی خود ارز خریداری کرده‌اند و حال که تنزل بازار ارز را می‌بینند دلار خانگی را روانه بازار می‌کنند. عواملی در بازار وجود دارند که یا از سیستم بانک مرکزی خط می‌‌گیرند یا انکه دلال و بازارگردان هستند و تلاش دارند تا دلار ارزان خریداری کنند.»

تحلیلگر بازارسرمایه عنوان کرد:‌ «در سامانه سنا و نیما خرید و فروش‌ها ثبت می‌شود به همین دلیل بخشی از عوامل در حال جمع‌آوری دلار فیزیکی در بازار هستند. بازار براساس عرضه و تقاضا اداره می‌شود. اکنون مبلغ‌ بالایی دلار که به صورت ارز خانگی نگهداری می‌شد در حال سرازیرشدن به بازار است و طبیعی است که در این وضع در عمل عرضه بر تقاضا فزونی می‌گیرد و اتفاقی که می‌افتد این است که نرخ‌هاشکسته می‌شود.»

وی با اشاره به متقاضیان بازار ارز گفت:‌ «مسافران سفرهای خارجی از جمله متقاضیان بازار ارزی در کشور بوده‌اند اما اکنون تقاضای ارز از سوی آنها به شدت کاهش یافته است. کارگران و نیروی کار افغانی نیز از افرادی هستند که متقاضی تبدیل ریال به دلار بودند که به تدریج بخشی از آنها از بخش‌های تولیدی یا راهسازی کشور خارج شده‌اند یا در حال خروج هستند.»

شریعتی ادامه داد:‌ «تجار و بازرگانان نیز از متقاضیان ارز هستند که با وضع کنونی برای آنها به صرفه نیست که به روند واردات ادامه دهند. بنابراین نگاهی به بخش‌های مختلف نشان می‌دهد که تقاضا برای دلار کاهش یافته است اما با توجه به جو روانی بازار کاهش قیمت دلار را شاهد هستیم اگر این کاهش قیمت واقعی بود، باید در کالا و خدماتی که ما خریداری می‌کنیم نیز قابل مشاهده بود.»

وی افزود:‌ «اما با توجه به وضعی که اکنون در کشور ما وجود دارد بعید است که نرخ کالاها کاهش یابد. نرخ بسیاری از لوازم خانگی در بازار نسبت به مهرماه سال گذشته با 60 درصد افزایش همراه است و این درحالی است که نرخ دلار بین 30 تا 40 درصد کاهش یافته است.»

رشد قیمت کالاها با وجود روند کاهشی نرخ ارزها

شریعتی عنوان کرد:‌ «از مهر سال گذشته و بعد از گذشت نه ماه باید کاهش نرخ دلار بر قیمت کالا و خدمات تاثیر می‌گذاشت اما شاهد این روند در بازارها نیستیم. از آخر شهریور سال گذشته که نرخ دلار تا 19 هزار تومان رسید تا کنون شیب قیمت به طور معمول کاهشی بوده است و حتی اگر در مقطعی صعودی بوده است بر بازار بی‌اثر بوده است؛ به این معنا که در کل حرکتی نزولی داشته است که در این مسیر حرکت یویویی به سمت بالا و پایین داشته است. با این حال در دوره نه ماه گذشته هزینه‌های زندگی در همه بخش‌ها به جز حوزه انرژی افزایش یافته است.»

وی افزود: «با احتمال استفاده از کارت سوخت در مرداد دولت به دنبال آن است که یارانه انرژی را به تدریج حذف کند. دولت اکنون یارانه سنگین انرژی به مصرف سوخت می‌دهد و سهم افرادی که از این یارانه استفاده می‌کنند در افرادی که صاحب خودرو هستند بیشتر است. برخی نیز این یارانه را در مرز قاچاق می‌کنند.»

شریعتی گفت:‌ «افزایش قیمت حامل‌های انرژی می‌تواند شوک قیمتی دیگری به قیمت کالا و خدمات وارد کند و اگر حتی در آن مقطع نرخ دلار 9 هزار تومان نیز شده باشد قیمت‌ها کاهشی نخواهد بود.»

شریعتی اظهار کرد:‌ «وقتی مردم برای طلا و دلار تقاضا ندارند قیمت آنها کاهش می‌یابد اما برای کالاهای اساسی و مورد نیاز تقاضا وجود دارد به همین دلیل قیمت آنها با افزایش همراه است. از سوی دیگر بخشی از مردم به دلیل ترس از زیان بیشتر دلارهای خانگی را روانه بازار کرده‌اند و همین موضوع بر کاهش بیشتر قیمت ارزها در بازار موثر است.»

تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد:‌ «با توجه به میزان ذخیره ارزی کشور و با توجه به اینکه فروش نفت محدود شده است و قراردادهای نفت که ماهیت شش ماهه‌ای دارد ورود دلار به کشور کاهش یافته است. به دلیل متصل نبودن سیستم مالی کشور به جهان ارزهایی مانند یورو و پوند به کشور وارد نمی‌‌‌شود. وضع کنونی بازار ارز پادتنی است تا به ذخایر ارزی کشور دست زده نشود و دلارهای فیزیکی مردم پشتوانه‌ای برای ذخایر ارزی باشد.»

وی افزود:‌ «سناریویی که الان در حال پیاده‌سازی است براساس سیاست‌های بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز است و اگرچه ممکن است نرخ دلار تا 9 هزار تومان کاهش یابد، این روند طولانی‌مدت نخواهد بود و نرخ ارزها دریک روند تدریجی دوباره به یک نقطه تعادل عرضه و تقاضا می‌رسد.»

سطح مقاومت و حمایت کالاها بازار را به مسیر واقعی نزدیک می‌کند

شریعتی عنوان کرد:‌ «در تمامی بازارها سطوح مقاومت و حمایت برای کالاها وجود دارد و قیمت از یک حد معین پایین‌تر و بالاتر نخواهد رفت و بازار خودش را پیدا خواهد کرد.»

وی افزود: «افرادی که در خرید و فروش دلار زیان کرد‌ه‌اند با کاهش قدرت خرید در سایر بازارهای کالایی مواجه خواهند شد و تولیدکننده کالایی تولید می‌کند که خریداری برای آن وجود ندارد و در عمل یک طرف سیکل اقتصادی معیوب خواهد ماند. سیاستها زمانی درست عمل می‌کند که به همه بخش‌های آن توجه شده باشد.»