نامه 170 استاد علوم اجتماعی به نمایندگان: لایحه‌ اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی را تصویب کنید

تهران (پانا) - 170 استاد و پژوهشگر علوم اجتماعی در نامه‌ای به نمایندگان مجلس شورای اسلامی، درباره‌ ضرورت تصویب لایحه‌ اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی تاکید کردند.

در متن این نامه از ابتدا به وجود تبعیض جنسیتی و تبعات اجتماعی نامطلوب آن در بخشی از قانون مدنی اشاره شده است. این متن که در کانال محمدرضا جلائی‌پور منتشر شده به شرح زیر است:

نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی

با سلام و احترام؛

همان‌طور که مستحضرید در قانون مدنی فعلی ایران در یک تبعیض آشکار جنیستی که تبعات اجتماعی نامطلوبی هم داشته است، پدر و مادر در انتقال تابعیت به فرزندان خود حق برابری ندارند. مرد ایرانی این حق را دارد که تابعیت ایرانی را به فرزندان خود در هر نقطه‌ای از جهان انتقال دهد، اما زن ایرانی حتی حق انتقال تابعیت به فرزندان متولد ایران را هم ندارد.

نظام‌های حقوقی پیشروی جهان هم برای رفع تبعیض جنسیتی و هم برای پیشگیری از معضلات اجتماعی‌ای که در پی دارد و بر حسب تجربه دهه‌ها است که در این زمینه قوانینشان را اصلاح کرده‌اند و در ایران هم وقت آن رسیده و حتی دیرشده است که مبتنی بر انباشت تجارب جوامع دیگر و ضرورت‌ها و نیازهای اجتماعی در کشور این اصلاح قانونی صورت گیرد.

امروز متاسفانه فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع غیرایرانی حداقل تا سن 18 سالگی به هیچ وجه ایرانی محسوب نمی‌شوند. انتقال تابعیت از طریق مادر هم از منظر منافع ملی و هم برای افزایش تعلق ملی و ایرانی فرزندان مادران ایرانی و کاهش مشکلات این مادران و فرزندان گامی است که باید برداریم.

بر اساس مطالعات تجربی معتبر، تبعیض و محرومیت قانونی کنونی در بسیاری از موارد به طرد اجتماعی فرزندان مادران ایرانی، افزایش نارضایتی این مادران و فرزندانشان و آسیب‌های اجتماعی متعددی انجامیده‌ است. افزایش بی‌شناسنامه‌ها در نواحی مختلف کشور و گسترش فقر در میان آنها هم از تبعات این تبعیض قانونی است و تعداد قابل توجهی از ساکنان ایران را از حق درمان و تحصیل باکیفیت و رایگان و سایر حقوق اولیه شهروندی محروم و رنج و مشکلات زیادی را به آن‌ها تحمیل می‌کند. بسیاری از فرزندان مادران ایرانی خارج از ایران هم به خاطر همین تبعیض حقوقی امکان ارتباط بیشتر با سرزمین مادری‌شان را از دست می‌دهند.

به همین دلایل سال‌هاست که بسیاری از فعالان مدنی و جامعه‌شناسان ایران خواستار اصلاح این قانون و امکان انتقال تابعیت از طریق مادر در قوانین ایران بوده‌اند. طرح‌های مختلفی در سال‌های گذشته در این زمینه در مجلس شورای اسلامی مطرح شده‌است، اما اما هیچ‌کدام به سرانجام نرسیده‌اند. خوشبختانه در آبان‌ماه سال 1397 هیئت دولت لایحه‌ای را به تصویب رساند که به موجب آن فرزندانی که مادر آن‌ها ایرانی است می‌توانند به درخواست مادر خود به تابعیت سیاسی ایران در آیند.

ما امضاکنندگان این نامه از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم که این فرصت را از دست ندهند، این لایحه را که به زودی در صحن علنی مجلس به رای گذاشته می‌شود تصویب کنند، به این تبعیض حقوقی و پیامدهای اجتماعی نامطلوبش پایان دهند، گرهی از زندگی بسیاری از بی‌شناسنامه‌های بی‌صدا و فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی بگشایند و گامی مهم در جهت منافع ملی ایران، بسط عدالت و حفظ کرامت انسانی فرزندان مادران ایرانی بردارند.