خسرو آواز ایران و نگرانی ما

ن حساسیت نشان می‌دهد که جامعه نسبت به هنرمندان متعهد اجتماعی که از بیداری اجتماعی بهره‌مندند و برای بیداری اجتماعی می‌کوشند و واقعیت‌های اجتماعی را در آثار هنری خود بیان می‌کنند و رسالت تاریخی و ملی و اجتماعی را برای هموطنان خود روشن می‌نمایند، تاچه اندازه نگران است. زیرا هنرمند اصیل و جاودانه آواز ایران مانند سایر هنرمندان اجتماعی و ملی دیگر، بینش عمیق زمانی و مکانی جامعه خود را در آثار هنری متجلی ساخته است.

او توانسته در تغییرات و تحولات اجتماعی موثر باشد. استاد آواز ایران به جامعه پیام می‌دهد و ارائه طریق می‌کند وٰ جامعه را به پیش می‌راند. او بیدارگر، روشنگر و هنرمندی است که توانسته هنر اجتماعی و ملی ایران را که سرشار است از دین و دیانت، تقوی و امانت، معنویات، اخلاق، مذهب و آیین، ارزش‌ها، پرهیزکاری، صلح و صفا و صمیمیت، دوستی و مهربانی با یکدیگر و انسان‌دوستی درهمه جهان و پرهیز از خشونت جنگ و ستیز، آرامش‌خواهی، احترام به دیگران، نوعدوستی و خدمت به همنوع، محبت، صداقت، بردباری و صبوری و عدالت‌خواهی، شهامت، تشویق به کار و کوشش، بینش فکری و آینده‌نگری، رفاقت و پرهیز از لاابالی‌گری، آموزش شیوه زندگی و از همه مهم‌تر میهن دوستی و وطن‌پرستی، آزادی‌خواهی و دموکراسی، برابری و برادری است، درذهن مخاطب جلوه‌گر نماید و هنر اجتماعی و ملی ایران را از بند وابستگی به برگزیدگان و حاکمان برهاند و توانسته راهی بسوی مردم باز کند. از این رو که با هنر حسی و مادی که صرفا بر مفهوم «هنر برای هنر» و بدون تعهد به جامعه خویش است، متفاوت است.

هنر استاد آواز ایران به مفهوم اصیل، پدیده و واقعیتی اجتماعی و جلوه‌ای از انعکاس و تجسم اندیشه و احساس درونی هنرمند درجهان محسوس و ملموس بیرونی است که بنابر ضرورت درفرایند وجود به پیش می‌تازد و یک فعالیت انسانی و آگاهانه است. دارای یک رسالت تاریخی و ملی است که مفهوم رخداد‌ها و واقعیت‌های اجتماعی را برای هموطنان روشن می‌نماید و توانسته است در تغییرات و تحولات اجتماعی خویش موثر باشد.

هنر خسرو ‌آواز ایران اجتماعی و ملی است، زیرا رابطه متقابل جامعه و هنر را از نو بازسازی کرده و مورد بررسی قرار داده و به زندگی اجتماعی و ملی مردم ایران پیوند داده‌ است. علاوه بر توجه به زیباشناسی که خود بر ارزش‌های اجتماعی متکی است‌، پیوند هنر را با پدیده‌های جامعه نیز بر قرارکرده است. هنر استاد شجریان همان‌طورکه لئون تولستوی، نویسنده نامی، در تعریف هنر می‌گوید، یک فعالیت انسانی است که احساساتی را که خود تجربه کرده است به دیگران انتقال می‌دهد. مهم‌تر از همه اینکه هنر شجریان وسیله ارتباط مردم ایران با یکدیگر و سیر به‌سوی سعادت فرد و جامعه انسانی است. او هنر موسیقی سنتی و ملی ایران را که به علت ندانم‌کاری‌ها و نادانی‌ها به فراموشی سپرده می‌شد از بند تنهایی و زوال رهانید و توانست تحول پذیرد و در ذهن جوانان بازنمایی و به تحول یافتن آن یاری کند.

استاد شجریان هنرمندی است که از بینش اجتماعی بهره‌مند و کشاکش اجتماعی را به خوبی منعکس می‌کند و به‌رغم راه‌های موجود جامعه، به راهی نو پا نهاده و برخلاف طبقه قاهر جامعه، به طبقه فردا که هنوز قوام کافی نگرفته است، گروید و در آوازهای جاودانه خود ندا در می‌دهد که دموکراسی و آزادی را پاس بدارید. یکدیگر را دوست بدارید و به ارزش‌ها و هنجارهای ملی و میهنی خود احترام بگذارید. از این رو در تاریخ هنر موسیقی و آواز ایران جاودانه و ماندگار خواهد بود. جامعه به او نیاز دارد او را می‌طلبد و سلامتی او را از خداوند متعال خواهان است.

منبع: آرمان

* جامعه‌شناس و استاد دانشگاه