شم خبری؛ اساس روزنامه‌نگاری
واحد آموزش پانا: شم خبری یکی از مهمترین ویژگی‌های خبرنگاران است. در ضرورت و تعریف آن بین روزنامه‌نگاران ،پیشکسوتان و اساتید برسر تعریف و ضرورت آن اختلاف نظر وجود دارد برخی آن را کاملا ژنتیک و و بخشی دیگر آن را کسب کردنی و حاصل تجربه عملی و کارهای میدانی می‌دانند . در هر حال این مهارت حاصل تیزبینی و دقت و تجربه و تربیت قوای متفاوت روزنامه نگار است. که در میزان موفقیت او بسیار تاثیرگذاتر است.
مفهوم شم خبری
در کتاب واژه‌های کلیدی در روزنامه نگاری، در تعریف "شم خبری" می خوانیم؛ گزارشگران و خبرنگاران برای جمع آوری اطلاعات و سرعت در تصمیم‌گیری‌های خبری خود به شامه ای قوی نیاز دارند که اصطلاحا به آن "شم خبری" می گویندو این یکی از مهمترین مهارتهای یک روزنامه نگار است .
" شم خبری" یعنی؛ شم و قوه ی یافتن خبرهای معتبر و البته راه های مناسب و سریع برای جمع آوری اطلاعات .
اهمیت
تحریریه‌ها برای حرفه‌ای شدن به روزنامه‌نگارهایی نیاز دارند که به ماجراهای نو ، بدیع و معتبر بپردازند. روزنامه‌نگارهایی که قابلیتها و توانائیهایی در تشخیص خبرهای خوب از میان پس ماندۀ دستور جلسات شوراها را دارند و بلدند تا چگونه زاویۀ دید تازه و بدیع را در خبرهایی که به آنها داده میشوند بیابند و به کار گیرند .
دقت کنید ! شما به عنوان خبرنگار هر روز در مقابل حجم وسیعی از اطلاعیه‌های خبری و فکسِ نشستها و جلسات متعدد قرار دارید؛ اما وقت کم و فضای درج محدود. اجازه درج همه آنها را نمی‌دهد ،علاوه بر اینکه خوانندگان هم نه حوصله دارند و نه وقت. بنابراین باید سریع دست به انتخاب بزنید. خُب می‌گویید درسهای روزنامه نگاری با "ارزشهای خبری" به شما معیار تشخیص و انتخاب خبر را داده است و میزان تازگی، جذابیت و اهمیت خبر برای خوانندگان نیز معیاری دیگر برای انتخاب خبر است؛ اما شما باید از میان این موج زیاد که گاه کاملا بی روح و غیر جذاب است هم دست به انتخاب بزنید و هم به آن زاویه دید جدید بدهید و گاه حتی از آنچه که ظاهرا خبر نیست و بی خبری است با موضوع و سوژه ای تازه خبر بسازید.این همان "شم خبری" خبرنگار است .
- به این روایت توجه کنید تا بهتر مفهوم شم خبری را درک کنید .
سردبیری، خبرنگار خود را به یک کلانتری واقع در بخشهای حاشیه ای شهر می فرستد تا خبر و گزارش خبری تهیه کند. در پایان نیمروز خبرنگار خسته و دست خالی به تحریریه باز می‌گردد سردبیر از وی خبر می‌خواهد و جواب می‌شنود که :
- خبر خاصی نبود! من فقط ماشین هل دادم! او ادامه می‌دهد؛ تنها ماشین کلانتری خراب بود و من هر بار به پلیس های کلانتری کمک می‌کردم تا بلکه ماشین روشن شود تا با آنها به محل ماموریتشان بروم و خبر تهیه کنم. اما ماشین خراب بود و روشن نمی‌شد. خب من هم نتوانستم خبر تهیه کنم .
سردبیر بلافاصله به او می‌گوید: همین الان یک گزارش خبری خوب از همین ماجرا تنظیم کن :
تنها کلانتری بخش حاشیه ای و دور افتاده شهر، فقط یک ماشین دارد آنهم خراب. آیا این نمی‌تواند دستمایه یک گزارش خبری باشد؟
بدین ترتیب، شم خبری سردبیر به عنوان یک خبرنگار پیشکسوت به کمک خبرنگار آمد و یک گزارش خبری ساخته شد .
توجه کنید ! روزنامه‌نگاران در تلاش برای یافتن خبر، هرگز نباید بیش از حد به اطلاعیه‌های خبری و روابط عمومی‌ها وابسته شوند. زیرا این وابستگی آخرالامر شما را به مسِئول روابط عمومی سازمانها تبدیل می‌کند بدون اینکه از آنها حقوقی دریافت کنید !
شما خبرنگار یک سازمان خبری هستید و از آنها حقوق دریافت می کنید پس حتما به توانمندیهای خود در درک و تشخیص خبر وابسته باشید و همیشه فاصله ی روشنی از خبر و تبلیغات داشته باشید. و تفاوت آن دو را بدانید !
با در نظر داشتن نقش و جایگاه خود " شم خبری تان به کمک خواهد آمد.
ویژگیهایی که می‌توان بوسیله آنها "شم خبری" را جستجو و تقویت کرد:
* منظور از شم خبری :
1. داشتن ذوق و استعداد نویسندگی، نداشتن دشواری در انتخاب کلمات و ساختن جملات
2. کنجکاوی، تیزبینی و نکته سنجی
3. داشتن هوشی بیش از حد متوسط جامعه
4. توانایی جوشش با طبقات مختلف مردم
5. صبر و حوصله زیاد
6. داشتن توانایی جسمی و روانی برای دوندگی های اضطراری
7. قدرت تفکر سریع
8. عشق به کار خبری
9. اعتقاد به رعایت اصول اخلاقی و داشتن تقوا
10. نداشتن خودبینی، غرور و تکبر، انزواجویی، ساده لوحی، تعصب فکری، فضل فروشی، گزافه گویی و تندخویی
*از آن غافل نشوید و آن را تربیت کنید .
-------------------------------------------------------------------------------
منابع: (1) واژه های کلید در روزنامه نگاری /احمد توکلی
(2) روزنامه نگاری در عمل /هلن سیسونز/ترجمه محمد تقی زاده مطلق با اضافات و تغییرات واحد آموزش پانا │
ارسال دیدگاه