از «سلام فرمانده» تا ضرورتی به نام «وحدت احساسی»

ساخت و اجرای سرود «سلام فرمانده» به دلایل مختلف تبدیل به موضوعی شده که طی هفته‌های اخیر در سطح رسانه‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی گفتگوهای زیادی پیرامون آن شکل گرفته است.

به‌دلیل فراگیری اجرای این سرود در شهرهای مختلف کشور و تبدیل شدن آن به یک شبه جریان فرهنگی، رسانه‌های خارجی نیز این محصول فرهنگی و اثرات آن را با نگاه سیاسی مورد نقد و تحلیل قرار داده‌اند.

گرچه می‌توان نوع مواجهه جریان‌های سیاسی و فرهنگی داخلی و خارجی با این محصول فرهنگی و دلایل فراگیر شدن آن را به صورت مستقل مورد بررسی قرار داد اما موضوعی که در این مقوله از اهمیت بیشتری برخوردار است، نقش و تاثیر آثاری از این دست در ایجاد هنجارهای فرهنگی و اجتماعی است.

«توماس استرنز الیوت» (۱۸۸۸ -۱۹۶۵) شاعر، نمایش‌نامه نویس، منتقد ادبی و ویراستار آمریکایی-بریتانیایی که از پیشتازان بزرگ جنبش نوسازی و مدرنیسم شعر غربی بود از اصطلاح «وحدت احساسی» برای بیان تاثیرگذاری نویسندگان انگلیسی‌زبان قرن ۱۷ استفاده کرد تا با این توصیف آنها را صاحب قوّه درک و ارائه تمامیت تجربه‌ای معرفی کند که قالب‌های متضاد را به صورتی به هم تنیده و یک‌باره ارائه می‌کنند.

احساس مشترک به مثابه امری درونی می‌تواند در قالب‌های متنوع که امری بیرونی و آشکار است، تجلی کند و در عین تنوع به وحدت برسد.

وحدت احساسی در بین مجموعه‌های انسانی می‌تواند تا بدان‌جا گسترش یابد که با عبور از مرزهای جغرافیایی و تاریخی به مثابه تجلیاتی متنوع و رسمیت یافته و به تعبییر دکتر علی شریعتی «خویشاوندان تاریخی» را شکل دهد.

در این میان ابزارهای هنری که غالبا از انعطاف بیشتری برای تحمل احساس‌های آدمی برخوردارند، همواره مسئولیت این احساس‌های مشترک را به دوش کشیده‌اند.

تلفیق شعر و موسیقی و آواز، پیوسته توانسته است ماناترین احساس‌های مشترک آدمیان را در تاریخ بیافریند. بدیهی است در مقاطع مختلف تاریخی، نیازهای درک شده مردمان روزگار، بسته به فرهنگ، آگاهی، ظرفیت‌ها و ابزارهای موجود زمانه، توانسته است به خلق اثرهای ماندگار و زیبا بینجامد.

اکنون و در آستانه سوم خردادماه سال‌روز فتح خرمشهر و «روز ملی ایثار، مقاومت و پیروزی» و در کنار آثار بسیاری که برای این روز بزرگ خلق شده‌اند و در شرایطی که ملت ایران بیش از هر زمان دیگر نیاز به هم‌دلی و هم‌آوایی دارد، امسال نیز به ابتکار گروهی از هم‌وطنان، دل‌های پاک فرزندان این مرزو بوم به عنوان مشترک‌ترین نماد «وحدت احساسی» این مردم انتخاب شده‌اند تا بتوانند زلال‌ترین احساسات مشترک مردم ما را به نمایش بگذارند.

گرچه محتوای سرود «سلام فرمانده» استعداد آن را داشت تا وجوه مشترک بیشتری را متجلی کند اما قالب زیبای آن با اجرای امیدانِ آینده کشور می‌تواند تجلی وفاق عمومی باشد.

پویشی ملی با حضور سلایق مختلف برای هم‌آوایی با سرود سلام فرمانده در سال‌روز آزادی خرمشهر، به‌طور قطع می‌تواند یادآور روزهای شیرین وحدت، هم‌دلی و پیروزی‌های غرورآفرین در کشور عزیزمان ایران باشد.