سیاست‌های بایدن در برابر ایران چگونه خواهد بود؟

تهران (پانا) - مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری تاکید کرد اگر آمریکایی‌ها احساس کنند که با سوار بر زبان تهدید ایران، قادر به ایجاد اجماع‌ بین‌المللی علیه کشورمان هستند یا بازگشت به برجام را عقب بیاندازند لحظه‌ای در انجام آن تعلل نخواهند کرد.

دیاکو حسینی، مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در گفت‌وگو با پانا درباره سیاست‌های احتمالی جو بایدن، رئیس‌جمهوری جدید ایالات متحده آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران، اظهار کرد: «به طور کلی سیاست خارجی در اولویت شماره یک آقای بایدن قرار ندارد و به نظر می‌رسد تمرکز بیشتر رئیس‌جمهور آمریکا بر مسائل داخلی این کشور از جمله رسیدگی به شکاف‌های ملی و بحران کرونا خواهد شد.»

وی در ادامه افزود: «سیاست خارجی دغدغه دوم آقای بایدن خواهد بود که هنوز دستور کار کاملا مشخصی در این زمینه وجود ندارد. هرچند این گرایش کلی در تیم رئیس‌جمهور جدید آمریکا هست که باید رفتارها و سیاست‌های ترامپ را نسبت به چین، کشورهای اتحادیه اروپا، متحدان آمریکا و برجام اصلاح کند که زمان‌بر خواهد بود.»

این تحلیل‌گر ارشد مسائل خارجی تصریح کرد: «از طرف دیگر ممکن است دولت بایدن از این زاویه به مسائل ایران و منطقه نگاه کند که تعهدات دست‌وپا گیر، مشغله‌های پرهزینه‌ای که در روابط خارجی آمریکا وجود دارد تا جایی که امکان دارد کاهش یابد.»

حسینی با بیان اینکه چالش میان چین و بایدن همچنان ادامه خواهد داشت، یادآور شد: «این مساله از زمانی که بایدن معاون اوباما بود وجود داشت. آمریکا باید توجه اصلی خود را به شرق آسیا هدایت کند. به همین منظور بخشی از روابط خودش را از مناطقی که برای آمریکا جنبه حیاتی ندارد کاهش دهد.»

وی تاکید کرد: «فکر می‌کنم آقای بایدن همان نگاه و مسیر دولت اوباما را درخصوص برجام تا حدودی دنبال خواهد کرد. اما این نکته نباید فراموش شود که جزییاتی مانند لابی رژیم صهیونیستی و دیگر کشورهای عربی منطقه در روابط میان آمریکا و ایران تاثیرگذار هستند و ممکن است آقای بایدن از شعار کمپین خود که پیش از انتخابات ریاست جمهوری داشت فاصله بگیرد.»

مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در پاسخ به اینکه فعالیت و اقدامات مجلس یازدهم درباره برجام و تعیین ضرب‌الاجل برای رفع کامل تحریم‌ها تا چه اندازه می‌تواند بر سیاست‌های بایدن نسبت به ایران اثرگذار باشد، گفت: «رفتارهایی که گاها از داخل ایران مشاهده می‌کنیم ممکن است بازخوردهای متنوعی را به آمریکا بفرستد. به طور مثال لابی‌های عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی بر این موضوع کار خواهند کرد تا مقامات آمریکایی را متقاعد کنند.»

وی در این باره توضیح داد: «رفتارهای داخل و حضور لابی‌ها در واشنگتن امکان دارد آقای بایدن را وادار به اتخاذ سیاست‌هایی کند که قبلا مد نظر نداشته است. سیاست‌های ترامپ علیه ایران از نظر مقام‌های فعلی ایالات متحده هزینه‌بر و نادرست بود، اما به هر حال میراثی است که وجود دارد و می‌تواند مزایایی هم برای دولت بایدن داشته باشد.»

حسینی تاکید کرد: «این وسوسه در واشنگتن علیه ایران هست و شاید مشاوران آقای بایدن با استفاده از تحریم‌ها قبل از بازگشت به برجام امتیازاتی از ایران بگیرند. اقدامات مجلس یازدهم ضرورتاً کمک نخواهد کرد تا امور مطابق میل ایران پیش برود مگر اینکه در تکمیل آن پالس‌هایی موثر مانند گفتگو میان ایران و آمریکا هم دیده شود.»

این تحلیل‌گر مسائل خارجی با تاکید بر اینکه با زبان تهدید نمی‌توان دولت بایدن که خود را متعهد به عقلانیت و اصلاح اشتباهات ترامپ می‌داند، وادار به حرکت در مسیر درست کرد، افزود: «ما نیازمند ترکیبی از ابزارها هستیم تا طرف مقابل همه گزینه‌ها، احتمالات و سناریوها را برای خود ترسیم کند.»

وی گفت: «همان قدر که تهدیدات واقعی و معتبر در زمان و شدت معین خود می‌تواند به عنوان یک ابزار مفید باشند به همان اندازه زبان دیپلماسی باید بسیار قوی، رسا و روشن نیز باشد. اگر آمریکایی‌ها احساس کنند که با سوار بر زبان تهدید ایران قادر به ایجاد اجماع‌ بین‌المللی علیه کشورمان هستند یا بازگشت به برجام را عقب بیاندازند لحظه‌ای در انجام آن تعلل نخواهند کرد. بنابراین فکر نمی‌کنم زبان تهدیدی که اخیرا به کار گرفته می‌شود به تنهایی مفید باشد.»