ذرات معلق هوا در اصفهان، سرطان‌زا است

به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان، محمدمهدی میرزایی قمی با اشاره به مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای اصفهان، گفت: منابع اصلی و تاثیرگذار آلودگی هوای اصفهان به دو بخش بزرگ منابع متحرک و منابع ثابت تقسیم شدند. منابع متحرک از دو بخش کلی جاده‌ای (خودروها، موتورسیکلت‌ها، کامیون‌ها و اتوبوس‌ها) و غیر جاده‌ای تشکیل شده است.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: قطارها، فرودگاه، جایگاه‌های توزیع سوخت، پایانه‌های مسافربری نیز در این رسته قرار گرفته‌اند. منابع ثابت نیز مشتمل بر صنایع آهن و فولاد، صنایع سیمان، صنایع پالایشگاهی، نیروگاه‌ها، منابع خانگی و تجاری، کوره‌های آجرپزی و صنایع کوچک است.

وی تصریح کرد: بر اساس نتایج پروژه سیاهه انتشار آلاینده‌های هوای اصفهان، که با هدف تعیین نرخ تولید و انتشار آلاینده‌ها از منابع مختلف انجام شده است، سهم منابع ثابت در تولید ذرات معلق pm ۲.۵ حدود ۷۵ در صد و سهم منابع متحرک در حدود ٢٥ درصد است.

میرزایی افزود: سهم بندی و تعیین اثر میزان آلایندگی منابع مختلف بر روی شهر اصفهان به متغیرهای دیگری نظیر فاصله منبع آلاینده از شهر، پارامترهای هواشناسی و توپوگرافی منطقه و… بستگی دارد که تعیین آن نیازمند مطالعات تکمیلی است، اما باید بر این نکته تاکید شود که در کنار میزان نرخ انتشار یا تناژ آلاینده تولید شده از یک منبع آلاینده، محل انتشار آن در اثر گذاری آن دارای نقش بسیار مهمی است. نرخ انتشار آلاینده با سهم یا میزان اثر گذاری آن دو مقوله جدا و متفاوت است و درصدهای اعلام شده صرفاً بیانگر نرخ انتشار ذرات معلق ۲.۵ میکرون از منابع مختلف است.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نتایج مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای کلان‌شهر اصفهان، اظهار کرد: آمار و اطلاعات این مطالعات مربوط به سال ۱۳۹۶ است. هر چند که امسال به پایان رسید و نتایج اولیه آن منتشر شد، اما آمار و اطلاعاتی که بر اساس آن مدل سازی ها و تحلیل‌ها انجام شده است مربوط به سال ۱۳۹۶ است.

وی با بیان اینکه مطالعات سیاهه انتشار در دو بخش منابع ثابت و متحرک تفکیک می‌شود، افزود: این مطالعات نه تنها برای کلان‌شهر اصفهان بلکه برای ٨ کلان‌شهر دیگر نیز انجام شده است که مجری آن کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر کشور متشکل از ۱۳ دانشگاه است و ما علاوه بر اینکه مطالعات هر شهر را جداگانه مورد بررسی و آنالیز قرار می‌دهیم، وضعیت آلودگی هوای این ۹ کلان‌شهر را نیز با یکدیگر مقایسه می‌کنیم؛ آنچه که مشخص است سهم آلایندگی منابع متحرک (خودروها) نسبت به منابع ثابت در شهرهای مختلف متفاوت است. در کلان‌شهر اصفهان با وجود فعالیت صنایع مختلف نرخ تولید و انتشار آلاینده ذرات معلق PM2.5 نسبت به سایر منابع بیشتر است.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با این توضیح که پنج آلاینده معیار " اکسید نیتروژن NOx، اکسید گوگرد SOx، مواد آلی فرار VOCs، مونوکسید کربن CO و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون یا pm2.5 " در مطالعات سهم بندی منابع و سیاهه انتشار آلودگی هوا بررسی شده است، خاطرنشان کرد: ذرات معلق pm2.5 در حال حاضر بر روی شاخص کیفیت هوا در کلان شهرها اثر گذار و مهم است زیرا طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، ذرات معلق به دلیل تأثیر منفی که بر سلامت انسان‌ها دارد جز مواد سرطان زا قرار گرفتند و دارای اهمیت بیشتری بوده به همین دلیل نیز در حال حاضر در بررسی‌ها ذرات pm2.5 مبنا قرار گرفته است. البته نباید از اثر سو سایر ترکیبات و آلاینده‌های گازی نظیر ترکیبات آلی فرار ( VOC ) نیز غافل شد.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه آلاینده‌های تبخیری بنزین، بخشی از منابع ثابت آلودگی به شمار می‌روند، گفت: کاهش آلاینده‌های تبخیری در قالب طرح کهاب در جایگاه‌های سوخت انجام می‌شود، از این رو یک بخش از اقدامات برای کاهش آلودگی ایجاد و پیاده سازی طرح کهاب است که دارای سه مرحله بوده و این سه باید کامل در جایگاه‌های عرضه سوخت اجرا شود تا آلاینده‌های تبخیری کاهش یابد.

میرزایی قمی جا به جایی و انتقال صنایع را از دیگر راهکارهای کاهش آلودگی هوای اصفهان دانست و اظهار کرد: بسیاری از صنایع در داخل شهر اصفهان قرار دارند، صنایع کوچک و آجرپزی‌ها اطراف و درون شهر قرار گرفتند و دو صنعت عمده در فاصله ۳۰ تا ۳۵ کیلومتری از شهر اصفهان قرار دارند برای همین اولویت نخست ارائه راهکار برای صنایع کوچکی است که درون شهر واقع شده‌اند و مستقیم در محدوده‌های مسکونی اطراف خود آلودگی تولید می‌کنند.

وی تاکید کرد: این صنایع کوچک باید به بیرون از شهر منتقل شود که البته به تازگی با توجه به پایداری هوا و افزایش شاخص‌های آلودگی هوا در شهر اصفهان، برنامه زمان بندی فعالیت کوره‌های آجر مدیریت و با واحدهای خاطی برخورد قانونی شده است اما اینها راهکارهای موقتی است و راهکارهای اصلی میان مدت و بلند مدت جا به جایی این صنایع است.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در واقع سیستم‌های فرایندی صنایع نیروگاهی و پتروشیمی یا ذوب باید تغییر یابد و از تکنولوژی‌های نوین استفاده کنند تا میزان آلایندگی این صنایع کاهش یابد.

وی فیلتراسیون صنایع بزرگ و نیروگاهی را در کاهش آلاینده‌ها بسیار مؤثر دانست و با اشاره به اینکه آلایندگی منابع ثابت در دو بخش سیستم‌های احتراقی و سیستم‌های فرایندی است، گفت: آلایندگی سیستم‌های فرایندی این صنایع را باید با تغییر تکنولوژی کنترل کرد، ولی آلودگی ناشی از سیستم‌های احتراقی را با نصب فیلتر روی خروجی دودکش‌ها به صورت کامل می‌توان کنترل کرد.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: نتایج مطالعات سیاهه انتشار اصفهان توسط دانشگاه‌های برتر اصفهان تهیه و نتایج آن به سازمان حفاظت محیط زیست برای تأیید ارائه شده است اما هنوز توسط سازمان تأیید نهایی نشده است.