آغاز پیک بیماری کرونا در ۱۳ استان کشور

بر اساس اعلام کمیته اپیدمیولوژی کرونا، روند بیماری کرونا در ایران نیز تا ظهر روز گذشته ۴۴۶ هزار و ۴۴۸ تن به این بیماری مبتلا شده اند و متاسفانه ۲۵ هزار و ۵۸۹ تن نیز به دلیل این بیماری جان باخته اند. همچنین خوشبختانه تا کنون ۳۷۴ هزار و ۱۷۰ نفر از بیماران، بهبود یافته و یا از بیمارستانها ترخیص شده اند. کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا در وزارت بهداشت، روند این بیماری در استان‌های مختلف در هفته منتهی به چهارم مهر ماه را اعلام کرد.

بنابر اعلام این کمیته، در محاسبات روند، در این گزارش و گزارشات آتی، تعداد موارد جدید روزانه مبتلای بستری و سرپایی وارد آنالیز می‌شود. همچنین دسته‌بندی استان‌ها بر اساس میزان بروز در آخرین هفته انجام گرفته و نمودار بر اساس تغییرات موارد ابتلا و مرگ در آخرین هفته نسبت به هفته قبل خواهد بود. برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید- ۱۹ در هفته اخیر، در استان‌های مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شد.

برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در سه روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از داده‌های همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شد. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل به روش زیر محاسبه شد:

تعداد موارد روز قبل منهای تعداد موارد ثبت شده امروز، تقسیم بر تعداد موارد روز قبل، ضربدر ۱۰۰

در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ هفته آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای چند روز آخر محاسبه شد.

تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی

برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی در هفته گذشته موارد زیر مدنظر قرار گرفت:

- در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند افزایشی دارد.

- در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالاً اخیراً پیک اپیدمی رد شده است.

- در مواردی که منحنی اپیدمی تمام می‌شود، وضعیت به حالت ثبات می‌رسد و تغییرات در آن مختصر و نامنظم است، باید توجه داشت هر لحظه این روند مستعد یک پیک دیگر است.

- در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند نزولی دارد.

منظور از ناسازگاری داده‌ها این است که روند داده‌های مرگ و ابتلا از یک الگوی قابل تفسیر پیروی نکرده و تغییرات ناهمگن روند شاخص‌های ابتلا و مرگ دیده می‌شود. در این موارد تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با داده‌های درست‌تر می‌توان ارائه داد. ناسازگاری در داده‌ها به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری می‌توان به ثبت غیردقیق روزانه داده‌ها توسط استان‌ها و وجود خطا هنگام ثبت داده‌ها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطه‌ای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر)، بیمارپذیری یا بیمارگریزی گسترده در استان و تغییر روند مهاجرت بیماران در طول زمان اشاره کرد.

تقسیم بندی استان‌ها از نظر میزان گزارش

استان‌ها بر اساس میزان بروز در هفته آخر موارد بیماری به سه دسته پرگزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل بر اساس این شاخص‌ها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استان‌ها همراه با سایر شاخص‌ها و تحلیل‌های دقیق‌تر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارائه دهند.

تحلیل روند بیماری در هفته منتهی به ۴ مهـرماه

در روند کشوری بیماری، روند صعودی مختصر دیده می‌شود. در ۱۳ استان خراسان شمالی، لرستان، سمنان، آذربایجان غربی، قزوین، البرز، هرمزگان، یزد، کردستان، کرمان، اردبیل، خراسان جنوبی و مازندران روند صعودی یا شروع پیک مشاهده شد. روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در ۱۱ استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری، مرکزی، آذربایجان شرقی، فارس، کرمانشاه، خوزستان، تهران، همدان، خراسان رضوی و گلستان مشاهده شد. همچنین در شش استان کهگیلویه و بویراحمد، قم، زنجان، بوشهر، گیلان و سیستان و بلوچستان روند ثبات با تغییرات مختصر و نامنظم وجود داشته است. در استان ایلام ناسازگاری داده‌ها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نداد. باید مدنظر داشت که یک استان می‌تواند چندین پیک منحنی را تجربه کند.

آیا آنفلوانزای فصلی، زمستان سختی را برای ما رقم خواهـد زد؟

پاییز آغاز شده و زمستان در راه است و به طور معمول زمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا رسیده است. پیش‌بینی اینکه زمستان با کووید-۱۹ چگونه خواهد بود، پیچیده است. دلایلی هم برای نگرانی و هم برای اطمینان خاطر وجود دارد.

آیا ویروس کرونا در زمستان شیوع بیشتری پیدا می‌کند؟. این یک سؤال بزرگ بی پاسخ است اما براساس آنچه ما در مورد ویروس‌های دیگر می‌دانیم، پاسخ ما به این سوال به سمت "آری" متمایل است. باید توجه کرد که چهار نوع ویروس کرونا وجود دارد که باعث سرماخوردگی می‌شوند و همه آنها در زمستان به راحتی گسترش می‌یابند. آنفلوانزا، ویروس‌های سرماخوردگی و ویروسهای تنفسی( (RSV) نیز رفتارهای مشابهی دارند.

دلیل افزایش این بیماری‌ها در فصل زمستان هنوز به خوبی روشن نیست؛ آیا این افزایش بیماری به دلیل تغییرات آب و هوایی است یا تغییر رفتارهای انسان؟.

همه ویروس‌ها در هنگام سرما (در خارج از بدن) بهتر زنده می‌مانند. گروه مشاوره علمی اورژانس انگلستان (سیج) می‌گوید دمای چهار درجه سانتی‌گراد یک دمای عالی برای ویروس کرونا است. همچنین نور ماورای بنفش، که ویروس را غیرفعال می‌کند، در زمستان کمتر است. ما در زمستان بیشتر در داخل خانه و محیط‌های بسته می‌مانیم و پنجره‌ها را هم می‌بندیم و نتیجتا تهویه کمتری اتفاق می‌افتد. همه این‌ها نیز می‌تواند به شیوع ویروس کرونا کمک کند. گزارشی توسط فرهنگستان علوم پزشکی تخمین می‌زند که در بدترین حالت ممکن است در زمستان امسال ۲۵۱ هزار مرگ در انگلیس رخ دهد.

سؤال دیگری که مطرح است این است که آیا ویروس‌های دیگر مانند آنفلوآنزا در زمستان مشکلی ایجاد می‌کنند؟.

ترس بزرگی وجود دارد که ما دچار یک شوک مضاعف از یک فصل آنفلوانزای بسیار بد و موج جدید ویروس کرونا شویم. به نظر می‌رسد تغییر بزرگ در جوامع و الگوی رفتاری ما برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا مانند شستن بیشتر دست‌ها، پوشاندن صورت با ماسک، فاصله گذاری اجتماعی و کار در خانه، بر ویروس‌های دیگر نیز تأثیرگذار بوده است. ظاهراً، محدودیت‌ها در هنگ کنگ گسترش آنفلوآنزا را سرکوب کرده و در زمستان امسال در استرالیا (بر اساس نمودار زیر)، شیوع آنفلوآنزا بسیار پایین بوده است. در کشورهای دیگر نیم‌کره جنوبی، از جمله شیلی و آفریقای جنوبی نیز یک تصویر مشابه در مورد آنفلوآنزا و سایر بیماری‌های زمستانی، در شش ماهه اول سال که زمستان را تجربه کرده‌اند، وجود داشته است. با وجود این، نمی‌توان با اطمینان گفت که در زمستان نیم‌کره شمالی نیز همین الگو اتفاق افتد.