توصیه‌هایی برای چگونگی دیدارهای ضروری

این نوع نگرانی نوعاً در فرزندان جوان‌تر که تاحدی بر اساس آمار خود را کمتر در معرض خطر مرگ و میر می‌دانند دیده می‌شود. نگرانی اغلب برای پدر و مادر سالخورده یا اعضایی از خانواده که دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی، ریوی یا روماتیسمی و بعضاً سرطان هستند وجود دارد؛ افرادی که ابتلا به کرونا برای آنها خطرناک‌تر است. اینکه مبادا من نادانسته ناقل بیماری باشم و بیماری را به داخل خانواده ببرم دغدغه اصلی و نگرانی آنهاست. طبیعتاً در چنین افرادی وابستگی و عواطف خانوادگی و نیاز به دیدار با پدر و مادر و اعضای خانواده نیز بیشتر است.

‫از آنجا که معلوم نیست بشر چه زمانی خواهد توانست با کشف داروی قطعی یا واکسن مؤثر کرونا را شکست بدهد یا آن را مهار کند دستورالعمل‌های موقت و محدودیت‌های سخت با شدت اولیه، قابل برقراری و تداوم نیست، بنابراین باید نهایتاً با کرونا کنارآمد و با وجود تهدیدهای آن کار و زندگی را ادامه داد. بدیهی است که در عین حال باید سازوکاری پیشه کرد که این تهدیدها و خطرات به حداقل برسد. به همین دلیل فکر می‌کنم رویکرد توصیه‌ها را از ایجاد نگرانی و ترس، که لازمه دوران اولیه شیوع بیماری بود باید به‌سمت کنارآمدن و قابل اجرا کردن آنها سوق داد. برای این کار اول باید فهم از ماهیت و میزان خطر را به اندازه کرد.

‫چندی پیش به یکی از مقامات وزارت بهداشت گفتم که بد نیست یک بار آمار مرگ و میر روزانه شهروندان در ایران به‌صورت تفکیکی براساس علت واقعی مرگ استخراج و اعلام شود تا سهم مرگ‌ومیر روزانه کرونا و رتبه آن در بین علل مرگ‌ومیر روشن شود. این کار کمک می‌کند که درک از اندازه خطر قدری واقعی‌تر شود. حقیقت آن است که وقتی خطر خیلی بیش از اندازه واقعی آن بزرگ فهمیده شود موجب اختلال در ذهن مردم برای تنظیم رفتار خود می‌شود. یک عده مستأصل می‌شوند و یک عده دیگر واکنش دفاعی بی‌خیالی را برمی‌گزینند، هر دو به این دلیل که کاری از دست ما برنمی‌آید.

‫اکنون نزدیک به دوماه ونیم از شیوع کرونا می‌گذرد. در دو ماه اول، مراکز درمانی کشور بخصوص بخش دولتی کارهای عادی خود را جز در موارد اورژانس تقریباً تعطیل کردند و به بیماران کرونایی پرداختند. بیماران علامت‌دار را که دچار درگیری ریوی نسبتاً شدید یا دچار تنگی نفس بودند بستری کردند و بقیه را به خانه فرستادند تا براساس یک آموزش حداقلی خودشان را قرنطینه کنند. در حقیقت ما نه مثل برخی کشورها قرنطینه کامل کردیم و نه مثل بعضی دیگر بیماریابی. البته نتیجه کار در مجموع بد نبوده است. نه تنها کار از دست در نرفته بلکه بیماری تا حدی مهار شده است. چرا؟ دقیقاً دانسته نیست. ولی به‌نظر می‌رسد که قابلیت سرایت بیماری به آن اندازه که ابتدا تصور می‌شد، نبوده است. در کنار تلفات تأثر انگیز کادر درمان این واقعیت را نیز شاهد هستیم که بخشی از کادر درمان که در تمام این مدت با بیماران کرونایی سروکار داشته‌اند مبتلا نشدند (یعنی تیتر آنتی‌بادی آنها بالا نرفته است). این در حالی است که محافظت شخصی صددرصد، وقتی دفعات و طول مدت تماس با بیماران زیاد می‌شود، عملاً حاصل نمی‌شود. افراد ناقل در سطح جامعه چرخیده‌اند ولی گسترش انفجاری رخ نداده است.

به‌نظر می‌رسد توصیه‌های بهداشتی خیلی مؤثر بوده است و بخش بزرگی از مردم به این توصیه‌ها تا حد زیادی عمل کرده‌اند. ماندن در خانه، نرفتن به سفر و پرهیز از دیدارهای غیرضرور همچنان توصیه‌های درستی هستند ولی چون در درازمدت قابل انجام نیستند بتدریج بی‌اثر می‌شوند. توصیه‌ای که قابل انجام نباشد وقتی به‌صورت پررنگ در کنار توصیه‌های قابل انجام قرار بگیرند، موجب بی‌اعتنایی به آن می‌شود.
‫اکنون که بتدریج روال کسب و کار به حالت عادی بازمی‌گردد و مردم ناگزیر تماس حضوری بیشتری با یکدیگر پیدا می‌کنند به‌طور طبیعی به این فکر می‌افتند که دیدارهای خانوادگی را نیز از سر بگیرند. این دیدارها و دورهمی‌ها تا زمانی که کرونا شایع است همچنان باید محدود باشد ولی نمی‌توان این محدودیت را در درازمدت و به‌صورت کامل اعمال کرد. حالا که نمی‌شود، باید برای انجام آن دستورالعمل داشت. عمل به این توصیه‌ها برای حفظ سلامتی لازم است و من طبق وعده‌ام در یادداشت قبلی به‌صورت حداقلی مواردی را مطرح می‌کنم تا ان‌شاءالله توسط کسانی که این وظیفه مشخصاً برعهده آنهاست تکمیل شود.

بسیار گفته شده است و بازهم لازم است گفته شود که ویروس در دهان، حلق، بینی و ترشحات بیمار دارای علامت یا بدون علامت (ناقل) وجود دارد و هرگاه این ترشحات وارد مجاری تنفسی یا چشم فرد سالم بشود می‌تواند موجب بیماری وی گردد. عطسه، سرفه، خندیدن و صحبت کردن موجب پرتاب ترشحات می‌شوند. دست بیمار نیز پس ‌از تماس با دهان و بینی یا قرار گرفتن در مقابل آنها درموقع عطسه، سرفه یا خندیدن و صحبت کردن به این ترشحات آلوده می‌شود. ترشحات ممکن است از طریق هوا، سطوح اشیا یا دست و لباس بیمار به فرد سالم منتقل و موجب بیماری وی بشود.

‫بنابراین با شناخت این مسیرها و توجه به آنها باید مانع انتقال بیماری شد. ملاحظات عملی شامل وظایف میزبان و میهمان به شرح زیر قابل طرح است. باید توجه کرد که هر دو طرف ممکن است ناقل باشند و مراقبت دوجانبه است.
‫میهمان و صاحبخانه هر دو قبل از دیدار دست‌های خود را بشویند یا ضدعفونی کنند و در طول دیدار به‌صورت خود دست نزنند و پس از دیدار یک بار دیگر دست‌های خود را شسته یا ضدعفونی کنند.
‫ هنگام ورود، میهمان و صاحبخانه هر دو ماسک داشته باشند و اگر در طول دیدار قصد برداشتن ماسک را داشته باشند فاصله فیزیکی را به اندازه دو متر رعایت کنند. هرگاه ماسک برداشته شده و فاصله فیزیکی کمتر از دو متر است از صحبت کردن با یکدیگر خودداری شود. بدیهی است که از دست دادن و روبوسی پرهیز شود.

‫میهمان، ولو اقوام درجه یک و نزدیک، به اتاق پذیرایی یا نشستن درمحل یا مبلمان میهمان هدایت شود که معمولاً مورد استفاده اعضای خانواده نیست. از پذیرایی میهمان در محل نشستن اعضای خانواده که معمولاً در مقابل تلویزیون است، خودداری شود.
‫بهتر است پذیرایی انجام نشود و اگر انجام شد از ظروفی استفاده شود که بخوبی شسته شده یا مدتی از آنها استفاده نشده باشد. از ظروف یا خوراکی‌هایی که مدتی در محل نشستن یا تجمع اعضای خانواده بوده است استفاده نشود.
‫میهمان به اندازه مصرف خود میوه و خوراکی برداشته یا جلوی او گذاشته شود. ظرف اصلی میوه و سایر خوراکی‌ها به فاصله حداقل دومتر از محل نشستن افراد قرار داده شود تا هنگام صحبت کردن آنها در معرض آلودگی احتمالی قرار نگیرند.
‫به کودکان آموزش داده شود که به میهمان نزدیک نشوند و اگر به هر حال کودکی نزدیک شد از نوازش و صحبت کردن با او از فاصله نزدیک خودداری شود.

‫اگر میهمان خوراکی‌هایی را که در پیش‌دستی او بود نخورد باید آنها را قبل از مصرف شست و اگر قابل شست‌و‌شو یا ضدعفونی نیست برای چند روز از دسترس خارج کرد و بعد مورد استفاده قرار داد.
‫اگر غذا خورده می‌شود، همه پیش از غذا دست‌های خود را شسته و با دستمال کاغذی (و نه حوله‌ای که قبلاً به‌صورت زده شده است) آنها را خشک کنند. غذا و خوراکی‌ها روی میز مستقلی چیده شوند و هر یک از افراد غذا و خوراکی‌های خود را برداشته و با فاصله از یکدیگر نشسته و آن را میل کنند. هنگام برداشتن غذا باید از صحبت کردن پرهیز شود.
‫بر این توصیه‌ها موارد بسیار دیگری می‌توان افزود، اما همین اندازه کلیاتی را به دست می‌دهد که افراد می‌توانند سایر موارد را خود مورد توجه قرار دهند.

*‫عضو کمیته کرونای بیمارستان سینا

منبع: ایران