جهش‌های زیاد ویروس مولد کووید – 19 در ایران

تهران (پانا) - نتایج اولیه طرح تحقیقاتی دکتر سید مهدی سیدی، مشاور دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو وابسته فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی و دانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری و خانم معصومه جان‌نثار عضو کار گروه مرجعیت علمی فرهنگستان علوم پزشکی با عنوان "بررسی فیلوژنتیک و تنوع ژنتیکی ویروس مولد بیماری کووید – 19 «SARS-CoV-2»" پذیرش شده در مجله علمی- پژوهشی فرهنگ و ارتقای سلامت، در سایت فرهنگستان علوم پزشکی قرار گرفت.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای این مقاله با اشاره به این موضوع که کرونا ویروس‌ ها (CoVs) از جمله ویروس هایی هستند که در پستانداران و پرندگان به طور گسترده دیده می شوند به این موضوع نیز اشاره شده که این ویروس ها عمدتا باعث بروز بیماریهای تنفسی، گوارشی، و گاه بیماری های عصبی و یا هپاتیت می شود. در ادامه این مقاله آمده است عفونت ‌ها معمولا از طریق مسیر تنفسی و یا از طریق مدفوع و مسیر دهان منتقل می شوند و عفونت های حادث شده می توانند حاد یا مزمن باشند و کرونا ویروس ها معمولاً برای آلوده کردن یک گونه جانوری خاص ویژگی یافته ‌اند.

در بخش مربوط به سابقه تاریخی کرونا ویروس ها نیز این نکته مورد اشاره قرار گرفته که کرونا ویروس ها به عنوان یک خانواده ویروسی جدید در دهه 1960، در پی کشف چندین پاتوژن جدید تنفسی انسان، رسما شناسایی و معرفی شدند. این ویروس ها بواسطه دارا بودن ساختار هایی در سطح خود که اسپایک (Spikes) نامیده می شوند، شناخته می شوند. در این مقاله همچنین به این موضوع اشاره شده است که تقریبا چهل سال پس از شناسایی این گروه از ویروس ها و در اواخر سال 2002 و اوایل سال 2003میلادی، یک کرونا ویروس، باعث بروز عوارض تنفسی شدید در انسان شد که به بیماری سارس (SARS-CoV) یا سندرم حاد تنفسی معروف شد.

در مقاله "بررسی فیلوژنتیک و تنوع ژنتیکی ویروس مولد بیماری کووید – 19 «SARS-CoV-2»" این موضوع مورد اشاره قرار گرفته است که با شیوع بیماری کووید-19 در جهان، کشورهای مختلف درگیر با این بیماری برای شناسایی بهتر ویروس و نیز در دست داشتن توالی ژنتیکی آن، اقدام به توالی یابی کامل ویروس جدا شده از بیماران کشور خود نمودند و بسیاری از کشورها توالی ویروس های خود را در بانک ژن NCBI ثبت نموده تا مورد استفاده سایر کشورها نیز قرار گیرد. در ادمه این مبحث همچنین تاکید شده برخی کشورها به توالی یابی ویروس جدا شده از یک فرد بسنده نکرده و اقدام به توالی یابی تعداد زیادی ویروس مولد بیماری کووید-19 نموده اند که از جمله می توان به کشورهای آمریکا و چین اشاره داشت.

در بخش مربوط به علت توالی یابی ویروس مولد بیماری کووید-19 این موضوع مورد اشاره قرار گرفته که از این طریق می ‌توان به ساختار ژنومی این ویروس و نیز اختلافاتی که ویروس هر کشور با ویروس های منتشر شده در سایر نقاط جهان دارد، دست پیدا کرد.

در بخش مربوط به نتیجه گیری این مقاله نیز آمده است: یکی از نکات بسیار مهم در خصوص بیماری کووید 19، سرعت شیوع و بیماریزایی این ویروس است که می تواند به توالی ژن های ویروس مرتبط باشد و با توجه به اینکه سرعت شیوع و بیماریزایی این ویروس در مناطق جغرافیایی مختلف، متفاوت گزارش شده، شاید بتوان این امر را تا حدودی با تغییرات ژنتیکی ایجاد شده در ژنوم ویروس در طی شیوع بیماری مرتبط دانست.

در ادامه مقاله نیز، جدولی شامل جهش های تک نوکلئوتیدی احتمالی توالی های ویروسی از جمله ویروس مولد بیماری کووید-19 شیوع یافته در ایران که توالی آن در بانک ژن جهانی ثبت شده و لیستی از تغییراتی که در توالی هر یک از ژن ها و در نتیجه پروتئین ها رخ داده را نشان می دهد.

نتیجه جالب توجه این است که ویروس ها با منشا جغرافیایی متفاوت، دارای جهش های منحصر به فردی می باشند و مقایسه تعداد جهش های رخ داده در بین ژنوم های ویروس های مورد مطالعه در این پژوهش نشان داد که بیشترین جهش ها متعلق به ویروس به دست آمده از هند و ایران و کمترین جهش ها متعلق به آمریکا می باشد.