جزئیات تفاهم‌نامه وزیران آموزش و پرورش ایران و سوریه چیست؟

با این حال، چنین خبر فیکی یک بار دیگر با حاشیه‌سازی، اذهان عمومی را درگیر این مساله‌ کرد که نکند در پشت پرده توافقاتی انجام شده و کسی صدایش را در نمی‌آورد. به همین منظور و برای شفاف سازی آنچه که میان مسئولان آموزش و پرورش ایران و سوریه مورد توافق قرار گرفته است، خبرگزاری پانا برای نخستین بار اقدام به انتشار متن کامل توافق‌نامه آموزشی ایران و سوریه می‌کند.

در این توافق‌نامه که اواخر هفته قبل به امضای دو وزیر ایرانی و سوریه‌ای رسیده است، به صراحت تاکید شده است که «این یاداشت تقاهم هیچگونه تعهد مالی و حقوقی برای طرف‌ها ایجاد نخواهد کرد» و در ادامه نیز به صورتی شفاف قید شده است که اگر قرار است در این باره اقداماتی صورت گیرد باید بعدها بر اساس مذاکرات طرفین باشد.

دراین تفاهم‌نامه چنانکه حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در پیام‌های توئیتری خود متذکر شده است، به دفعات بر «انتقال تجربه»، «تبادل اطلاعات» و «آموزش» تاکید شده است تا همانطور که وزیر آموزش و پرورش سوریه گفته بود: «دولت سوریه بتواند پس از یک جنگ داخلی هفت ساله اقدام به نوسازی و تعمیر فضاهای آموزشی و مدارس خود کند».

وزیر آموزش و پرورش ایران در سفر دو روزه خود به سوریه تفاهم‌نامه‌ای را با وزیر آموزش سوریه امضا کرد که این تفاهم‌نامه در ۱۸ ماده تنظیم شد.

متن این تفاهم‌نامه به شرح زیر است:

«بسم الله الرحمن الرحیم

یادداشت تقاهم همکاری‌های علمی و آموزشی بین وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و وزارت پرورش جمهوری عربی سوریه

وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش و پرورش جمهوری عربی سوریه که از این پس به عنوان "طرف‌ها" نامیده می‌شوند در راستای توسعه، تحکیم و تعمیق روابط دوجانبه و تقویت هرچه بیشتر آن و در راستای موافقت‌نامه همکاری قرهنگی امضاء شده در تهران در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۶۲ ه.ش برایر با ۲۱ قوریه ۱۹۸۴م. و برابر با ۱۸ جمادی‌الاول 1404 هجری قمری و با در نظر گرفتن علائق طرف‌ها در موارد ذیل به تقاهم رسیدند:

ماده1

طرف‌ها کوشش می‌نمایند مناسبات و روابط آموزشی فیمابین را در چارچوب قوانین و مقررات دو کشور توسعه دهند.

ماده2

دانشگاه فرهنگیان وابسته به وزارت آموزش و پرورش آمادگی خود را جهت برگزاری دوره‌های ذیل اعلام می‌دارد:

1 _ برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت

2 _ برگزاری دوره‌های سنجش شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان و تربیت حرفه‌ای معلمان

3 _ برگزاری دوره‌های حقوق شهروندی، مهارت چند فرهنگی، آداب زندگی و اقدام پژوهی

4 _ برگزاری دوره‌های توانمند سازی زنان (مدیران و معلمان )

5 _ تربیت ۱۰ کارشناس مشاوره در جمهوری اسلامی ایران

ماده3

طرف‌ها نسبت به اعزام دانش‌آموزان جهت شرکت در اردوهای علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی و تربیتی که در دو کشور برگزار می‌شود. اقدام می‌نمایند.

ماده4

طرف‌ها در طول مدت اعتبار این یادداشت تفاهم نسبت به تقویت همکاری بین سازمان داتش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران و «اتحاد شبیبه الثوره» جمهوری عربی سوریه اقدام می‌نمایند. در همین راستا طرفین سالانه آمادگی پذیرش یک گروه ۲۰ نفره دانش‌آموزی به همراه ۲ سرپرست را خواهند داشت.

ماده5

سازمان نهضت سواد آموزی آمادگی خود را برای مشارکت در زمینه‌های ذیل اعلام می‌دارد:

1 _ تبادل تجربیات در زمینه استفاده از فناوری نوین در زمینه سوادآموزی و شناسایی بی سوادان و کم سوادان و ریشه کن کردن پیسوادی

2 _ مشارکت در برگزاری دوره‌های آموزشی در حوزه برنامه ریزی، سنجش و ارزشیایی تحصیلی و ارزشیایی پیشرفت تحصیلی، تدوین محتوای آموزشی و تربیت مربیان حرفه‌ای

3 _ تبادل تجربیات در زمینه آموزش بزرگسالان و سواد آموزی و یادگیری مادام العمر و مهارت‌های شهروندی.

ماده6

دانشگاه شهید رجایی ویژه تربیت دبیر فنی، وابسته به وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، آمادگی همکاری خود را در زمینه‌های زیر اعلام می‌دارد:

1_ برگزاری دوره‌های کوتاه مدت تواتمند سازی دبیران هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای برای رشته‌های مختلف جهت ارتقاء سطح علمی دبیران هنرستان‌های فنی

2 _ تربیت ۱۰ دبیر فنی در مقطع کارشناسی در جمهوری اسلامی ایران

ماده7

شرکت صنایع آموزشی وابسته به صندوق ذخیره فرهنگیان وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را نسبت به تامین تجهیزات آموزشی، آزمایشگاهی و کارگاهی برای مقاطع تحصیلی از ابتدایی تا دانشگاه، مبلمان اداری و کلاسی، تجهیزات کتابخانه‌ای و خوابگاهی با تخفیف و مشارکت در برپایی نمایشگاه و همچنین همکاری در انتقال تکنولوژی تولید تجهیزات آموزشی از طریق سرمایه گذاری مشترک اعلام می‌نماید.

ماده8

طرف‌ها نسبت به تبادل تجارب و اطلاعات در زمینه آموزش استعدادهای درخشان (تیزهوشان) و آموزش دانش‌آموزان به منظور شرکت در المپیادها همکاری لازم را مبذول دارند و بر همین اساس یادداشت تفاهم امضاء شده درتاریخ ۱۳۹۱/۸/۱۶ هجری شمسی مصادق با ۲۰۱۲/۱۱/۶ با موضوع همکاری مشترک بین مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان و هیات ملی المپیاد علمی جمهوری سوریه همچنان دارای اعتبار می‌باشد.

ماده9

سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس جمهوری اسلامی ایران، آمادگی خود را برای انتقال تجارب و دانش فنی مرتبط با ساخت و مقاوم سازی مدارس و همچنین در زمینه طراحی فضای آموزشی (معماری،‌ سازه، تأسیسات) و برگزاری دوره‌های آموزشی فنی تخصصی اعلام می‌دارد.

ماده10

طرف‌ها در راستای توسعه و تقویت روابط دو جانبه در زمینه آموزش و پرورش بر اساس موارد ذیل به تبادل تجربه، اطلاعات و کارشناس می‌پردازند:

1 _ برنامه ریزی آموزشی و گسترش همکاری‌های علمی و پژوهشی؛

2 _ تکنولوژی آموزشی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات و آموزش از راه دور؛

3 _ همکاری در زمینه آموزش نیروی انسانی و تربیت معلم از طریق برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها؛

4 _ آموزش فنی و حرفه‌ای و آموزش کودکان استثنایی؛

5 _ آموزش در زمینه محیط زیست، جمعیت و بهداشت مدارس؛

6 _ برگزاری کارگاه آموزشی سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی برای معلمان

7 _ ارائه خدمات آموزش تربیت معلم، مهدکودک و پیش دبستانی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه

ماده11

کانون پرورش کودکان و نوجوانان وابسته به وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای مشارکت و تعامل در زمینه‌های ذیل اعلام می‌دارد:

1 _ برپایی نمایشگاه و جشنواره بازی‌های رایانه‌ای (کامپیوتری)؛

2 _ معرفی مراکز فرهنگی و هنری مشابه در راستای تبادلات آتی در زمینه کودکان و نوجوانان؛

3 _ برگزاری هفته دوستی و نمایشگاه در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان و اعزام و پذیرش مربیان یکدیگر

4 _ برگزاری هفته‌های فرهنگی میان دو کشور؛

5 _ تبادل اطلاعات و تجربیات در زمینه ادبیات کودکان، نقاشی، فیلم و تئاتر عروسکی.

ماده12

سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را جهت ارائه تسهیلات لازم به منظور مشارکت در برگزاری طرح جامع دوره‌های آموزشی کوتاه مدت در حوزه فرآیند برنامه ریزی درسی، مشاوره جهت تولید و چاپ کتب درسی و نحوه توزیع کتب درسی و سایر رسانه‌های آموزشی اعلام می‌نماید.

ماده13

سازمان آموزش وپرورش استثنایی وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را جهت تبادل تجربیات به منظور مشارکت در شناسایی، ارزیابی، تشخیص، سنجش، مشاوره والدین، تربیت نیروی انسانی، برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت مشترک، تألیف کتب درسی، آموزش توان بخشی و آموزش مهارت‌های حرفه‌ای به نوجوانان با نیازهای ویژه (استثنایی) جمهوری عربی سوریه اعلام می‌نماید.

ماده14

الف: طرف‌ها برای پیگیری اجرای این مفاد کمیته‌ای مشترک متشکل از 6 عضو،‌ سه نماینده از هر یک از طرف‌ها به سرپرستی معاون وزیر آموزش و پرورش دو کشور تشکیل می‌دهند.

ب: کمیته مشترک وظایف ذیل را برعهده خواهند داشت:

1 _ ارزیابی و تعیین زمینه‌ها و اولویت‌های مشترک در اجرای این مفاد

2_ تعیین سازوکارها و شیوه‌هایی برای تصویب جهت اجرای این مفاد

3 _ بررسی و تصویب طرح‌های اجرایی

4_ ارزیابی نتایج برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های اجرا شده در قالب این مفاد

ج: کمیته مشترک نشست‌های خود را به طور متناوب هر سال یک بار در دمشق و تهران برگزار خواهد کرد تا پیشرفت اجرای این مفاد را ارزیابی و سایر زمینه‌های همکاری برای اجرای آن را بررسی نماید.

ماده 15

این یادداشت تفاهم‌نامه تنها با درخواست هر یک از طرف‌ها و توافق کتبی متقابل طرف‌ها و اعلام از طریق مجاری دیپلماتیک می‌تواند اصلاح شود. اصلاحات از تاریخ امضا طرف‌ها اجرایی خواهد شد.

ماده16

این یاداشت تقاهم هیچگونه تعهد مالی و حقوقی برای طرف‌ها ایجاد نخواهد کرد. منابع مالی اجرای طرح‌های موضوع این یادداشت تفاهم، در هر مورد بطور جداگانه بر اساس منابع مالی و بودجه سالیانه طرف‌ها، بررسی و مورد توافق قرار خواهد گرقت.

ماده17

هر گونه اختلاف ناشی از تفسیر یا اجرای این یادداشت تفاهم از طریق مشاوره یا مذاکره بین طرف‌ها و از طریق مجاری دیپلماتیک حل و فصل خواهد شد.

ماده18

این یادداشت تقاهم از تاریخ امضا و اطلاع رسانی مبنی بر تصویب آن طبق مقررات داخلی هر کدام از دو کشور، اجرایی خواهد شد و برای مدت سه سال معتبر خواهد بود و پس از این مدت، به صورت خودکار برای یک دوره سه ساله دیگر تمدید خواهد شد مگر آنکه یکی از طرف‌ها حداقل ۶ ماه قبل از پایان اعتبار سند، قصد خود را مبنی بر فسخ آن به صورت مکتوب از طریق مجاری دیپلماتیک به طرف دیگر اعلام نماید.

این یادداشت تفاهم در هجده ماده در تاریخ ۱۳۹۸/۱۱/۳ هجری شمسی برابر با ۲۰۲۰/۱/۲۳ میلادی در شهر دمشق در دو نسخه به زبان‌های فارسی، عربی تنظیم و امضاء گردید که تمامی آن‌ها از اعتبار یکسان برخوردار می‌باشد.

وزیر آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران
محسن حاجی میرزایی

وزیر پرورش جمهوری عربی سوریه

عماد موفق العزب