حسین روزخوش:
تئاتر ابزار مؤثری است که در تنگنای زیرساختها نفس میکشد
همدان(پانا) - نویسنده و کارگردان نمایش «کتاب جنگل» که به عنوان مهمان در جشنواره کودک همدان حضور داشت، در گفتوگو با پانا، از رویکرد روانشناختی و پنج مرحلهای اثر خود برای توانمندسازی کودکان در مواجهه با ضعفها و ترسها پرده برداشت.
حسین روزخوش، نویسنده و کارگردان نمایش «کتاب جنگل»، درباره روند تولید این اثر اظهار داشت که کار از اسفند سال گذشته آغاز شده و یک پروسه طولانی و دقیق را پشت سر گذاشته است. نکته محوری و بنیادین در ساختار و محتوای این نمایش، طراحی آن بر اساس آموزههای دقیق روانشناسی کودک و نوجوان است. روزخوش با تأکید بر این رویکرد تخصصی، بیان داشت:
«هدف ما این بود که با استفاده از یک بستر ماجراجویانه و جذاب برای مخاطب کودک، به آنها کمک کنیم تا به صورت غیرمستقیم بر ترسهای درونیشان غلبه کنند و ضعفهایی که ممکن است در زندگی روزمره با آنها دست و پنجه نرم میکنند، ترمیم شود.»
برای رسیدن به این هدف روانشناختی و اطمینان از حداکثر کارایی متن در جذب مخاطب خردسال، متن نمایش پنج مرحله بازنویسی دقیق و کارشناسی شده را پشت سر گذاشت. این بازنویسیها نه تنها بر ساختار روایی متمرکز بودند، بلکه عمق روانشناختی دیالوگها و موقعیتهای نمایشی را تقویت میکردند. به گفته کارگردان، تمرینات جدی و فشرده گروه هنری به طور رسمی از اردیبهشت ماه امسال آغاز شد و تا زمان اجرا در جشنواره همدان ادامه یافت.
یکی از مهمترین دغدغههایی که روزخوش به صراحت در گفتوگو با پانا مطرح کرد، کمبود شدید و مزمن فضای تمرین و اجرای مناسب و استاندارد در شهر همدان بود. این وضعیت، فعالیت حرفهای گروههای تئاتر را با موانع جدی روبرو ساخته است. او در تحلیلی تلخ از وضعیت موجود، وضعیت سالنها را تشریح کرد:
«سالنهای استاندارد ما، مانند سالن بزرگ ابن سینا با ظرفیت تقریبی ۵۵۰ نفر و همچنین سالن آوینی، متأسفانه بیشتر در اختیار بخش خصوصی هستند و این بخش خصوصی نیز علاقه چندانی به حمایت یا تخصیص مستمر فضا به تئاتر حرفهای ندارد.»
این عدم دسترسی دولتی و انحصاری شدن فضاها توسط بخش خصوصی، منجر به وضعیتی شده است که کرایه و اجاره این سالنها به شکل نجومی و غیرقابل توجیهی بالا رفته است.
روزخوش ادامه داد: «این مسئله عملاً امکان استفاده مستمر، منظم و حرفهای از این فضاها را از گروههای تئاتری همدان سلب کرده است. کار ما با سختیهای فراوان، تمرینات پراکنده در مکانهای گوناگون و اغلب غیرحرفهای و نامناسب برای شکلگیری یک اثر نمایشی بزرگ، سرانجام به صحنه رسید و اجرا شد.»
این وضعیت نشاندهنده آن است که هنرمندان تئاتر همدان مجبورند برای اجرای ایدههای بزرگ خود، با یک چالش اقتصادی و لجستیکی سخت دست و پنجه نرم کنند، چالشی که رابطه مستقیمی با میزان حمایت زیرساختی شهری دارد.
علیرغم تمام مشکلات زیرساختی و فشارهای مالی، تیم اجرایی نمایش «کتاب جنگل» با تلاشی مضاعف توانست اجرای با کیفیتی را به صحنه آورد. در این میان، دو عنصر کلیدی در ارتقاء کیفیت اثر نقش بسزایی داشتند:
۱. بازیگردانی تخصصی:
بازیگردانی این کار بر عهده آقای سید امیرحسین فاطمی نوین، یکی از کارگردانان و بازیگران حرفهای و شناخته شده تئاتر همدان، بوده است. او زمان و انرژی قابل توجهی را صرف هدایت بازیگران، به ویژه بازیگران نقشهای اصلی و کودک، صرف کرد تا اجرای آنان از لحاظ انتقال احساس و تکنیک در بالاترین سطح باشد. این همکاری فنی نشاندهنده اهمیت تیمسازی تخصصی در مواجهه با محدودیتهای محیطی است.
۲. موسیقی متن تأثیرگذار:
موسیقی متن این اثر توسط یکی دیگر از جوانان هنرمند و مستعد همدانی، آقای سبحان ترابی، ساخته شده است. به گفته کارگردان، موسیقی متن طراحی شده بسیار فراتر از یک عنصر تزئینی عمل کرده و دارای تأثیر روحی و روانی عمیقی بر روحیه کودک و نوجوان مخاطب است. این موسیقی به تقویت بعد روانشناختی نمایش کمک شایانی کرده است.
در پایان گفتوگو، حسین روزخوش بار دیگر بر جایگاه منحصر به فرد تئاتر در میان اشکال هنری تأکید ویژه داشت: «تئاتر مادر تمام هنرهاست؛ زیرا اساساً موسیقی، طراحی صحنه، طراحی نور، بازیگری، نویسندگی و تمام هنرها در قالب یک اجرای زنده در آن به کار گرفته میشوند و یک واحد یکپارچه را تشکیل میدهند.»
وی تئاتر را ابزاری بسیار مؤثرتر از گفتار عادی و مستقیم برای انتقال مفاهیم عمیق به کودکان دانست. دلیل این امر، پذیرش بالاتر کودکان نسبت به فضاهای نمایشی و قصهگو است. کودکان از طریق مشاهده و تجربه کردن یک روایت، مفاهیم را بهتر درونی میکنند تا شنیدن مستقیم توصیهها.
روزخوش همچنین بر اصل دغدغهمندی در نویسندگی خود تأکید کرد و این اثر را ادامهدهنده مسیر قبلیاش دانست: «متن قبلی من درباره بچههای بهزیستی بود و هدف آن کمک به آنها برای انتخاب مسیر درست در جامعه و ادغام موفق بود. این رویکرد دغدغهمحور و کمکرسان به گروههای آسیبپذیر یا دارای چالش، در “کتاب جنگل” نیز ادامه دارد.»
در جمعبندی، استقبال کودکان و خانوادههای حاضر از اجرای نمایش «کتاب جنگل» در جشنواره کودک همدان تاکنون بسیار خوب ارزیابی شده است، که نشاندهنده موفقیت نسبی رویکرد روانشناختی و هنری تیم در جذب و تأثیرگذاری بر مخاطب هدف است.
ارسال دیدگاه