صحیفه سجادیه؛ منشور زندگی اسلامی

صحیفه سجادیه مجموعه‌ای از دعاها و نیایش‌های امام زین‌العابدین (ع) به «زبور آل محمد»، «خواهر قرآن» و «انجیل اهل‌بیت» مشهور است. این اثر ارزشمند راهنمایی جامع برای تعلیم معنویت، اخلاق و انسان‌سازی محسوب می‌شود.

این کتاب، در کنار قرآن و نهج‌البلاغه، از منابع ارزشمند برای هدایت انسان در تمامی ابعاد زندگی به شمار می‌رود. صحیفه سجادیه فراتر از یک کتاب دعا و تجلی علم، حکمت و جایگاه والای امام زین‌العابدین (ع) در هدایت معنوی جامعه است.

این کتاب فاخر، علاوه‌بر آنکه تجلی بندگی خالصانه است، شامل ابعاد برجسته معنوی و عبادی، اخلاقی و فردی، و اجتماعی و سیاسی است.

ازجمله مفاهیم دعاهای عبادی و معنوی می‌توان به بیان عظمت خداوند، توحید، صفات الهی، و تضرع به درگاه پروردگار برای هدایت، رحمت و مغفرت اشاره کرد.

امام سجاد (ع) در دعاهای با محتوای اخلاقی و تربیتی، راه رسیدن به تهذیب نفس، صبر در برابر ناملایمات، تواضع، گذشت، پرهیز از گناه، شکرگزاری و امیدواری را به انسان نشان می‌دهد. دعاهایی همچون دعای «مکارم الاخلاق» از این جمله‌اند.

با توجه به شرایط حاکم و ظلم امویان، امام سجاد (ع) با استفاده از لحن دعا، قدرت استبدادی حاکمان بنی‌امیه را به چالش می‌کشید و اصول حاکمیت اسلامی و حقوق مردم را تبیین می‌کرد. ایشان در این دعاها به صراحت ظلم، فساد و بی‌عدالتی را محکوم کرده و سنگ بنای مفاهیم مهمی همچون عدالت، حق و مسئولیت اجتماعی را پایه‌ریزی کرده‌اند.

صحیفه سجادیه به زبان‌های گوناگون فارسی، انگلیسی، اردو، عربی و دیگر زبان‌ها ترجمه شده و شرح‌های متعددی بر آن نوشته شده است.