خشک‌شدن رودخانه بیرانشهر؛ تهدیدی برای اکوسیستم و معیشت مردم منطقه بیرانوند  

خشک شدن رودخانه بیرانشهر؛ فاجعه‌ای زیست‌محیطی که زندگی هزاران نفر را تهدید می‌کند 

رودخانه بیرانشهر، این شریان طلایی لرستان، روزی نه‌چندان دور، با آب‌های زلال و خروشانش، نه‌تنها حیات را به دشت‌ها و مزارع منطقه هدیه می‌داد، بلکه مأمنی امن برای صدها گونه جانوری و گیاهی کمیاب بود. ماهی‌های نادر، پرندگان مهاجر، و گیاهان بومی که تنها در کنار این رود زندگی می‌کردند، امروز قربانی خشکسالی، برداشت‌های بی‌رویه، و مدیریت ناپایدار منابع آب شده‌اند. 

حالا بستر این رودخانه، که زمانی پر از زندگی بود، به زمینی ترک‌خورده و بی‌جان تبدیل شده است. کاهش شدید دبی آب، خشک شدن چشمه‌های تغذیه‌کننده، و حفر چاه‌های غیرمجاز، نفس‌های آخر این رود را هم به شماره انداخته است. ماهی‌های تلف شده در بستر خشک رودخانه، درختان پژمرده حاشیه آن، و پرندگانی که برای همیشه از این منطقه کوچ کرده‌اند، تنها نشانه‌های باقی‌مانده از یک اکوسیستم نابودشده هستند. 

این فاجعه تنها یک بحران محیط‌زیستی نیست؛ بلکه زنگ خطری برای اقتصاد منطقه است. کشاورزان بیرانشهری که قرن‌ها با آب این رود زندگی کرده‌اند، امروز با بی‌آبی و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند. سطح آب‌های زیرزمینی به شدت کاهش یافته و اگر این روند ادامه پیدا کند، نه‌تنها کشاورزی، بلکه حتی آب شرب مردم منطقه نیز در خطر خواهد افتاد. 

کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر اقدامی فوری برای احیای این رودخانه صورت نگیرد، تا چند سال آینده، نام "بیرانشهر" در لیست مناطق بیابانی ایران ثبت خواهد شد. اما هنوز امید وجود دارد! مشارکت مسئولان، فعالان محیط زیست، و مردم محلی می‌تواند با اجرای طرح‌های پایدار مانند جلوگیری از برداشت‌های غیرقانونی، احیای پوشش گیاهی حاشیه رودخانه، و مدیریت صحیح منابع آب، جان دوباره به این رودخانه ببخشد.

رودخانه بیرانشهر، که روزگاری شریان حیاتی منطقه و مأمن صدها گونه گیاهی و جانوری بود، امروز با خشکسالی، برداشت بی‌رویه و مدیریت نادرست منابع آبی، در آستانه نابودی کامل قرار گرفته است. کاهش چشمگیر دبی آب و خشکی بستر رودخانه باعث تلف شدن آبزیان، از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی و بر هم خوردن اکوسیستم منطقه شده است.

این فاجعه نه‌تنها تهدیدی برای محیط زیست، بلکه زنگ خطری جدی برای آینده کشاورزی، منابع آب زیرزمینی و زندگی اهالی بیرانشهر و مناطق پایین‌دست است.

اکنون زمان آن رسیده که مسئولان، فعالان محیط‌زیست و مردم محلی برای احیای این رودخانه ارزشمند دست به کار شوند؛ پیش از آن‌که برای همیشه دیر شود.

این میراث طبیعی، هویت یک منطقه و آینده نسل‌های بعدی است. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا باید شاهد نابودی کامل یکی از زیباترین مواهب طبیعی لرستان باشیم. بیایید قبل از آنکه دیر شود، فریاد این رودخانه خاموش را به گوش همه برسانیم!