در گفت‌وگو با پانا:
نویسنده کودک باید یک قدم جلوتر از مخاطب باشد
آثار خوب زمانی اثرگذارند که واسطه‌های فرهنگی آن‌ها را به کودکان برسانند
تهران (پانا) _ مریم زندی، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان، با اشاره به نقش نویسندگان در ترویج کتابخوانی، تأکید کرد که شناخت دغدغه‌های نسل جدید و همراهی با زیست دیجیتال امروز، مهم‌ترین وظیفه هر نویسنده فعال در حوزه کودک و نوجوان است.
مریم زندی، نویسنده کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با خبرنگار پانا به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی، درباره رسالت نویسندگان این حوزه اظهار کرد: «یکی از وظایف ما نویسندگان این است که بتوانیم آثارمان را به دست مخاطب برسانیم و ترویج درستی برای کتاب‌ها داشته باشیم. این ترویج می‌تواند از سوی خود نویسنده، معلمان، مربیان و مروجان کتاب انجام شود. اگر اثری مناسب و جذاب برای کودک خلق شود، خودبه‌خود می‌تواند بچه‌ها را با کتاب آشتی دهد.»
وی با تأکید بر نقش واسطه‌ها در رساندن کتاب خوب به دست کودکان، افزود: «گاهی آثار ارزشمند خلق می‌شود اما به دلیل نبود واسطه‌های فرهنگی، به دست بچه‌ها نمی‌رسد. بسیاری از کودکان امکان خرید کتاب ندارند و نیازمند معلم، مربی یا مروجی هستند که کتاب را برایشان معرفی کند. دعوت از نویسندگان به مدارس، به‌ویژه در هفته کتاب، می‌تواند در ترویج کتابخوانی بسیار مؤثر باشد.»
ایده‌پردازی و دغدغه‌مندی در آثار کودک
زندی درباره ایده‌های اصلی آثارش گفت: «ایده‌ها باید مبتنی بر دغدغه‌های گروه‌های سنی مختلف باشد. من قبل از نوشتن برای خردسال، کودک یا نوجوان، ابتدا دغدغه آن گروه سنی را بررسی می‌کنم و سعی دارم حس و نگاه خودم را به مخاطب نزدیک کنم تا اثر با صمیمیت بیشتری نوشته شود.»
وی ادامه داد: «تجربه شخصی نویسنده باید به‌روز شود. نمی‌توان خاطرات دوران کودکی نسل دهه ۶۰ را برای کودک یا نوجوان دهه ۹۰ نوشت و انتظار داشت اثر ارتباط برقرار کند. تجربه‌های شخصی نویسنده زمانی ارزشمند هستند که با مطالعه، گفتگو و همزیستی با کودکان امروز به‌روز شده باشند.»
ضرورت پرهیز از شعار‌زدگی در آثار کودک
این نویسنده با اشاره به ضرورت توجه به نیازهای شناختی و عاطفی مخاطبان، تأکید کرد: «آموزش نباید مستقیم و شعاری باشد. مخاطب امروز بسیار باهوش است و اگر پیام آموزشی را بی‌پرده و آشکار دریافت کند، آن را پس می‌زند. نکات آموزشی باید در لایه‌های زیرین اثر ارائه شود تا برای مخاطب پذیرفتنی باشد.»
تأثیر دنیای دیجیتال بر ادبیات کودک
زندی با بیان اینکه زیست کودکان امروز گره خورده با فضای دیجیتال است، گفت: «کودکان از یک یا دو سالگی با گوشی، تبلت و فضای مجازی آشنا می‌شوند. این هوشمندی دیجیتالی باید در آثار نویسندگان نیز منعکس شود. نمی‌توان جهان واقعی زندگی بچه‌ها را نادیده گرفت. من تلاش می‌کنم این فضا را در شعر و داستان‌های خود بیاورم، چون بخشی از زیست امروز بشر است.»
وی اضافه کرد: «وظیفه هنرمند این است که یک گام جلوتر از مخاطب حرکت کند. هنرمند باید مانند کسی باشد که در شب با یک فانوس راه را روشن می‌کند. اگر نویسنده از مخاطب عقب بماند، نمی‌تواند اثر موفقی خلق کند.»
چالش‌های نویسندگان کودک و نوجوان
این نویسنده کودک و نوجوان در بخش دیگری از سخنانش به چالش‌های این عرصه اشاره کرد و گفت: «یکی از چالش‌های جدی، فاصله گرفتن برخی نویسندگان از دنیای امروز کودک و نوجوان و نوشتن بر اساس تجربه کودکی خودشان است. چالش دیگر، نرسیدن آثار چاپ‌شده به دست مخاطب است. تیراژ پایین کتاب‌ها، نبود تبلیغ مناسب و نبود واسطه‌های فرهنگی، انگیزه نویسندگان را کاهش می‌دهد.»
وی همچنین تصریح کرد: «گاهی کتابی با زحمت فراوان نوشته و چاپ می‌شود، اما به جای انتشار در تیراژ چند هزار نسخه، تنها در ۲۰۰ نسخه منتشر می‌شود. در چنین شرایطی طبیعی است که اثر به دست مخاطب گسترده نرسد و در انبار ناشر باقی بماند.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه