جشنواره کودک تنها میعادگاه کودکان و نوجوانان است

نشست خبری دبیر سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان امروز صبح امروز چهارشنبه ۹ مهر با حضور اصحاب رسانه  و مدیرعامل بنیاد فارابی (دبیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان ) در بنیاد سینمایی فارابی  برگزار شد.

در ابتدای این نشست محمدصادق لواسانی مدیر روابط‌عمومی این رویداد ضمن خوشامدگویی به حضار عنوان کرد: امیدوارم جشنواره به خوبی پیش برود. در این چند روزه دوستان به ما لطف کردند و کمک کردند و امیدوارم در ادامه هم چنین باشد.

در ادامه  حامد جعفری دبیر این رویداد و مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی به شرح جزئیات این رویداد هنری پرداخت و گفت:  جشنواره امسال سی و هفتمین دوره خود را سپری می‌کند از سال ۶۱ که آغاز شده چند دوره متوقف شده در شهرهای مختلف برگزار شده گاهی در تهران، گاهی در همدان و گاهی در کرمان بوده و امسال قرار است در اصفهان باشد.

وی با اشاره به اکران فیلم ها در استان های دیگر گفت: این فیلم ها در ۱۸ استان دیگر هم همزمان با اصفهان فیلم‌ها به نمایش در خواهد آمد و صبح روز جمعه آیین آغازین و یک مراسم رسمی در بعدازظهر خواهیم داشت.

دبیر جشنواره خاطرنشان کرد: امسال ۳۹۳ اثر متقاضی حضور در جشنواره بوده‌اند که از این میان ۸ فیلم بلند داستانی که اسامی آنها اعلام شد در بخش مسابقه حضور دارند ۱۹ فیلم در بخش کوتاه و ۱۱ فیلم در بخش انیمیشن هستند.

جعفری  به فیلم های بخش بین‌الملل اشاره کرد و گفت: در بخش بین‌الملل ۱۸۳ مورد بازبینی قرار گرفتند و در نهایت ۱۸ اثر پذیرفته شدند یک تنوع جغرافیایی در بخش بین‌المللی داریم و امسال این بخش پررنگ‌تر خواهد بود ما درخواست‌های صدور روادید مهمانان را اعلام کرده‌ایم و منتظرم در فرصت باقیمانده کارها انجام و شنبه میزبان آنها باشیم.

دبیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان  درباره برنامه های جشنواره عنوان کرد: سه برنامه مربوط به بزرگداشت و نکوداشت در جشنواره داریم بزرگداشت زهره شکوفنده پیشکسوت حوزه دوبله و داریوش فرضیایی را خواهیم داشت یک نکوداشت هم برای آقای مهدی مسعودشاهی به پاس سالها مدیریت فرهنگی خواهیم داشت بنای ما این بود امسال جشنواره را به صورت یکپارچه برگزار کنیم اما به دلیل مقتضیات زمانی به شکل سال‌های قبل برگزار می‌شود یعنی داوران بخش ملی و داوران بخش بین‌الملل به صورت مجزا آثار را قضاوت خواهند کرد.

 وی اضافه کرد: درباره برنامه‌های جنبی هم طبیعتاً برنامه‌های متعددی خواهیم داشت حدود ۴۰ تئاتر خیابانی طراحی شده که به همت شهرداری اصفهان در محلات برگزار خواهد. بخشی از این برنامه‌ها محله محور و بخشی در موقعیت‌های مختلف برگزار می‌شود با حضور چهره‌های محبوب کودکان استیج‌هایی داریم البته گردهمایی کودکان و نوجوانان هم داریم در تهران هم سه کارگاه برگزار شد.

در ادامه نوبت به پرسش و پاسخ رسید‌. در ابتدا  مرتضی حسینی از آنا درباره لزوم اهمیت به جنگ دوازده روزه و نکوداشت شهدای جنگ سوالی پرسید که جعفری گفت: ما در زمان رونمایی پوستر جشنواره توجهی ویژه به جنگ ۱۲ روزه داشتیم و به فرزندان شهدا و کودکان شهید ادای احترام کردیم. 

وی گفت: یک دلیل مهم درباره برگزاری جشنواره وجود دارد هرچه به سینمای کودک اهمیت بدهیم و تلاش کنیم در پیش چشم سینماگران جدی گرفته شود آنها ترغیب می‌شوند به مسیر خود در سینمای کودک و نوجوان ادامه بدهند در حال حاضر شرایط سینمای کودک و نوجوان مطلوب نیست مثلا حدود ۲۵ اثر بلند به ما رسیده بود که ۸ فیلم انتخاب شد. این نشان می‌دهد که تولیدات و کیفیت آنها چندان خوب نیست اما اگر همین رویداد را هم به جا نیاوریم و مواجه جدی نداشته باشیم خوب نیست. 

وی اضافه کرد: جشنواره کودک تنها میعادگاه برای کودکان و نوجوانان است برگزاری جشنواره حتما کمک کننده است در سال‌هایی که جشنواره تعطیل شد اتفاق بهبود بخشی نیفتاد شرایط بدتر شد که بهتر نشد لذا تعطیلی جشنواره منجر به بهبودی کیفیت و کمیت آثار نمی‌شود به همین دلایل به نظرم جشنواره باید برگزار شود من خودم به عنوان کسی که کار کودک می سازم جشنواره را مهمترین رویداد این حوزه میدانم که می‌شود یک جمع‌بندی در حوزه کودک داشت.

فاطمه آبروش از  پانا درباره  حواشی برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در شهر اصفهان و نگرانی در خصوص محل برگزاری سوالی را مطرح کرد. 

حامد جعفری بیان کرد: در فرصت باقی مانده تا جشنواره باید تنها روی کیفیت این جشنواره متمرکز شویم و پس از جشنواره به آسیب شناسی نکات مختلف خواهیم پرداخت. اگر حاشیه‌ای در این خصوص وجود داشته، تنها به دلیل میزان اهمیت این رویداد سینمایی است. در تلاش هستیم تا این جشنواره در سال جاری با بهترین کیفیت ممکن برگزار شود و پس از آن موارد مختلفی را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.

سپس گلاویژ نادری از سازندگی درباره پیش‌بینی درباره موفقیت ۸ فیلم بخش مسابقه داستانی بلند در گیشه پرسید که جعفری گفت: ما در جشنواره سعی کردیم که سختگیری داشته باشیم هرچند برخی ملاحظات وجود دارد که ما هم مجبور هستیم برای برگزاری جشنواره به آنها تن بدهیم یعنی ممکن است آثاری وجود داشته باشد که از نظر ما کیفیت ندارد زمانی که فیلم کودک می ساختم سعی کردیم کار با کیفیت بسازیم که مخاطب داشته باشد. ما در فارابی هم تلاش می‌کنیم در دوره‌های آتی به این موضوع توجه کنیم اما معتقدم باید جشنواره برگزار شود تا بضاعت سینمای ایران را پیمایش کنیم یک پاسداشت نسبت به آن داشته باشیم تا کسی که بیشتر زحمت کشیده تشویق شود. اگر جشنواره برگزار نشود ممکن است فعالان خوب این حوزه دلسرد شوند، کارگردانان بسیاری هستند که فیلم کودک می ساختند اما به خاطر بی توجهی و قدر نشناسی به سمت سینمای بزرگسال رفتند قضاوت درباره اینکه آثار این دوره بعدها چقدر می توانند در گیشه موفق باشند مربوط به بعد است اما تلاش کردیم آثار خوبی حضور داشته باشد. به نظرم بیش از دو فیلم خوب باکیفیت که بعدها در گیشه موفق باشند در جشنواره حضور دارد.

سپس صالح حجت‌الاسلامی از یکتا هنر درباره افت تعداد فیلم‌های حاضر در جشنواره و تعامل جشنواره با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پرسید که جعفری گفت: قانون نمایش اول هر فیلمی در یک سری جشنواره‌های دنیا وجود دارد. ما دو مدل مواجه با سینما داریم؛ اول برای اولین بار فیلم‌ها بیایند و در جشنواره به نمایش دربیایند چون به هرحال ویترین فیلم‌های کودک این جاست و دیگری اینکه آثار به موفقیت رسیده اکران به جشنواره بیایند. تلفیق این دو در جشنواره هم اشتباه است. 

دبیر جشنواره در بخش دیگر درباره همکاری با آموزش و پرورش عنوان کرد: آموزش و پرورش تفاهم نامه‌ای با سازمان سینمایی برای اختصاص سانس صبح سینماها برای مدارس دارد اما ساز و کار آموزش و پرورش ساز و کار خاص خودش است در واقع  او از نگاه تحصیلی به این موارد نگاه می‌کند اما فارابی از نگاه مخاطبان به این موضوع نگاه می‌کند بنابراین، این دو می توانند مکمل هم باشند اما در یک جهت نمی‌تواند کار کنند.

مریم فضائلی از روزنامه فرهیختگان در خصوص مغفول ماندن سینمای مختص نوجوانان و برنامه فارابی در خصوص چگونگی حمایت از این گونه سینمایی پرسید.

جعفری گفت: ترغیب سینماگران برای ساخت فیلم در گروه سنی نوجوانان موضوع تک محوری نیست. باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها در حوزه اکران، تولید و محتوا در نظر گرفته شود که در نهایت سینماگران به فعالیت در حوزه نوجوان ترغیب شوند. علی رغم وجود تعدادی اثر موفق این حوزه، متاسفانه به صورت کلی این نوع از فیلم‌ها در جریان سینمای ایران نمود چندانی نداشته است که این موضوع دلایل مختلفی دارد. اگر فیلمی برای نوجوانان ساخته شود که موفقیتی به همراه نداشته باشد، قطعا این گونه از سینما رونق نمی‌گیرد. در نتیجه باید صبوری کرد تا راهی برای موفقیت این‌گونه از آثار اندیشیده شود.

سپس میثم ده‌رویه از مردم سالاری درباره جوانترین فیلمساز این دوره پرسید که جعفری گفت: اطلاعات فیلمسازان هنوز کامل جمع‌آوری نشده و بعداً اعلام می‌کنیم.

همچنین وی درباره متفاوت شدن کودکان امروز و لزوم داشتن مشاور نسل زد و عدالت فرهنگی و اکران در ۱۹ استان پرسید که جعفری گفت: ما پیگیری‌های زیادی کردیم، گفتگو کردیم. آقای فرجی سال‌هاست در این حوزه فعال است و با همه مرتبط است اما بقیه استان‌ها چندان استقبال نکردند‌. اعتراض مخاطبان کودک و نوجوانان ما به دلیل نداشتن تریبون رسمی شنیده نمی‌شود. ما به سینمای کودک ظلم می‌کنیم به واسطه اینکه به مصرف فرهنگی آنها توجه نمی‌کنیم اما اینطور هم نیست که اثر کودک تولید نکنیم و هویتی برایشان قائل نشویم. در چنین شرایطی آنها حتما سراغ فیلم‌های جهان می‌روند و دیگر سراغ ما نمی آیند پس ما باید تلاش کنیم که به دنبال آنها بدویم. 

رضا پورزارعی از روزنامه هنرمند در خصوص برگزاری هشت دوره المپیاد فیلمسازی و خروجی هنرمندان پرورش یافته در آن سوالی را مطرح کرد و رویکرد بنیاد سینمایی فارابی را در خصوص اکران فیلم‌ها به واسطه امکانات سینما سیار جویا شد. 

جعفری درباره این موضوع گفت: در دوره اولیه شکل گیری المپیاد فیلمسازی همکاری مناسبی میان بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان وجود داشت. در این رویداد فرصت‌ها و استعدادهایی وجود دارد که من به شخصه از توانمندی ها استفاده کرده‌ام. نیاز است این رویداد بار دیگر به انجمن سینمای جوانان متصل شود. متاسفانه در یک دوره این موضوع منقطع شده است اما  در دوره فعلی قرار است بار دیگر شاهد همکاری انجمن سینمای جوان در برگزاری المپیاد فیلمسازی  باشیم.

وی ادامه داد: در زمان فعلی، انجمن سینمای جوانان درگیر برگزاری جشنواره مهم فیلم کوتاه تهران است و به همین دلیل در مقطع کنونی فرصتی برای برگزاری المپیاد وجود نداشته است. 

لواسانی نیز در خصوص نمایش فیلم‌ها در شهرهای دیگر به کمک سینما سیار نیز بیان کرد: با کمک انجمن سینمای جوان و به واسطه امکانات سینما سیار فیلم‌های این دوره در شهرهای کم برخوردار استان اصفهان اکران خواهد شد.

در ادامه داوود کنشلو از ایکنا درباره چرایی قرار گرفتن فیلم کودک در کنار نوجوان پرسید که جعفری گفت: این دو حوزه تعاریف متفاوت دارند در حوزه نوجوان سه تعریف متفاوت داریم. اگر بخواهیم حق نوجوان را به درستی به جا بیاوریم باید به صورت تخصصی عمل کنیم اما آنچه به من تحویل شده جشنواره «فیلم‌های کودکان و نوجوانان» است خیلی از روانشناسان دوره نوجوان را دوره گذار می دانند ممکن است قرار گیری بخش کودک در کنار بخش نوجوان به این دلیل بوده که این نزدیکترین حوزه به حوزه کودک است پس در دوره‌ای این فهم غلط نبوده اما امروز قرار گرفتنشان در کنار هم درست نیست. 

وی با اشاره به یک تجربه اضافه کرد: در زمان اکران «بچه زرنگ» کودکان تا زیر سن ۱۳ سال از آن راضی بودند اما از آن سن به بعد نه. تصمیم‌گیری درباره جداسازی جشنواره کودک از نوجوان با توجه به محدودیت منابع مالی خیلی بعید است که اتفاق بیفتد اما باید تلاش کنیم این دو بخش را درست به جا بیاوریم من در سال ۹۷ داور جشنواره بودم در آن دوره ما اصرار کردیم بازیگر نوجوان و فیلم نوجوان را جدا کنیم و جایزه بدهیم پس باید تلاش کنیم تفکیک هایی‌ صورت بگیرد. البته این حوزه تصمیم‌گیری من نیست اما در این فضایی که در اختیار ماست می‌توانیم به سمت درست حرکت کنیم.

پرستو فرهادی از خبرگزاری ایسنا سوالی را در خصوص انتقاد کارشناسان از چگونگی حمایت از سینمای کودک و ساز و کار حمایت بنیاد سینمایی فارابی از آثار مختلف مطرح کرد و رویکرد جعفری را در خصوص حمایت از تولید و اکران فیلم‌ها جویا شد.

جعفری گفت: تولیدات مربوط به حوزه کودک باید برای مخاطب کودک ساخته شود. متاسفانه رویکردی که سال‌های قبل پیگیری شده به نتیجه نرسیده و با آثاری مواجه هستیم که کم‌تر در جذب مخاطب موفق هستند. اگر سینمای کودک را به ژانرهای خاص محدود کنیم، آسیب‌هایی مواجه این گونه سینمایی خواهد بود.

دبیر جشنواره ادامه داد: بنیاد سینمایی فارابی متعلق به تمام جامعه مخاطبان سینما است و بنابراین باید به همه سلایق توجه کند. در تلاش هستیم تا از فیلمسازی که می‌خواهد در زمینه ساخت تولیدات باکیفیت قدم بردارد استقبال کنیم.

در سال‌های اخیر تعدادی از فیلمسازان آثاری را تولید کردند که مورد اقبال مخاطبان قرار نگرفته است و به همین دلیل تا اطلاع ثانوی امکاناتی در اختیار آن‌ها قرار نمی‌گیرد و به جای آن از افراد دیگری حمایت خواهیم کرد.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی افزود: این دو منظر کمک می‌کند تا بتوانیم به سمت بهبود وضعیت حرکت کنیم. امر سینما موضوعیتی فرهنگی دارد و به همین دلیل در  کوتاه مدت بروز و ظهور پیدا نمی‌کند. امروز با واقعیتی مواجه هستیم که در سال‌های قبل برنامه ریزی شده است. من از حوزه سینمای کودک شناخت دارم و با توجه به این موارد در تلاش هستیم تا سینمای کودک را به مسیر درست و موفقیت در اکران هدایت کنیم. ضمن اینکه برای تشویق فیلمسازان موفق در این حوزه تصمیم گرفتیم به تولید قسمت دوم برخی از آثار موفق سینمای کودک کمک کنیم.

سپس مهیار جوادی فر از سینمای نو درباره برنامه‌ها برای پویایی فیلم کودک سوال پرسید که دبیر این رویداد اظهار کرد: خیلی از ادوار جشنواره، مدیران فارابی دبیر جشنواره نبوده‌اند و این سوال را باید از آقای فرید زاده رییس سازمان سینمایی پرسید اما برنامه ریزی ما این است که در حوزه جشنواره به یک دبیرخانه دایمی برسیم اگر به نقطه عملیاتی برسیم خبرش را اعلام می‌کنیم بعد از جشنواره نیاز به گرفتن بازخورد و اثرسنجی داریم. همه آثار تولید شده برایشان هدفی در نظر گرفته شده اما هیچ موقع نسنجیده ایم اهدافش شکل گرفته یا خیر، یعنی حرف آن فیلم را مخاطب درک کرده است؟ قبل از آمدنم به بنیاد برای فیلم‌های خودمان به سینما می‌رفتیم و بازخورد فیلم را می‌گرفتیم پس حرکت اول این است که بازخورد فیلم‌ها را بگیریم و افق مسیر را پیدا کنیم یک رویکرد این بوده که سینماگران به مراجعه می‌کردند تا فیلم بسازند در سال جاری ۱۱۲ طرح به ما رسیده است ما در حوزه کودک رصد می‌کنیم تا به سینماگرانی با کارهای با کیفیت خودمان مراجعه کنیم تا فیلم بسازند.

وی اضافه کرد: البته باید این را در نظر بگیریم که سینمای کودک تنها در حوزه ساخت نیست که می‌تواند پرفروغ باشد بلکه در حوزه عرضه هم می‌تواند چنین باشد حدود یک سوم جمعیت کشور کودکان و نوجوانان هستند و یکی از ابزارها این است که سوبسیدی برای آنها در نظر بگیریم در سینمای کودک باید الگوهای موفق در نظر بگیریم یک ساحت این  موضوع تولید و یک ساحت آن عرضه است یعنی فرصت‌هایی برای دیده شدن ایجاد کنیم یعنی مزایایی برای ترغیب سرمایه‌گذاران در نظر بگیریم وظیفه ما این است که جریان سازی کنیم تا بخش خصوصی وارد کار شود.

محمد سلیمانی از جهان سینما نیز در خصوص تاثیر جشنواره بر بدنه سینمای کودک به واسطه الگوهایی که در تقسیم جوایز وجود دارد سوالی را مطرح کرد و با اشاره به موفقیت فیلم «دختر برقی» در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان سال گذشته، علت عدم اکران آن را جویا شد. 

جعفری بیان کرد: زمانی که فیلم خوب به دست مخاطب نرسد قطعا قدرت اثرگذاری آن نیز مغفول خواهد ماند. در پنج ماه اخیر فعالیت خود در این مجموعه متوجه شدم که متاسفانه بخش زیادی انباشتگی اثر در بنیاد سینمایی فارابی وجود دارد که تلاش کردیم تا برای آن ساز و کارهایی پیش‌بینی کینم. البته این موضوع تنها ناظر به فعالیت‌های بنیاد فارابی در حوزه سینمای کودک و نوجوان نیست و بنابر وظایف محوله، نسبت به همه تولیدات سینمای ایران احساس مسئولیت می‌کنیم. ضمن اینکه برخی از موارد اینچنینی در شورای عالی سینما مطرح شده و در دست بررسی است.

در ادامه مهدیه مالکی از خبرگزاری صبا درباره بهبود کیفیت آثار جشنواره پرسید که جعفری تصریح کرد: وقتی شما شرکت کننده هستید یک حدی از موضوعات را به عنوان شرکت کننده حس می‌کنید، حدی را در داوری و... در نظر می گیرید ولی وقتی دبیر می‌شوید پیچیدگی هایی جدیدی حس می‌کنید و این‌ها مانع موارد مطلوب می‌شود البته طبیعی می‌دانم که بعد از پنج ماه نشستن بر این کرسی و در شرایط جنگ جشنواره را چنین برگزار کنیم. پس بیشتر نقاط ضعفی که به عنوان شرکت کننده می دیدیم در این دوره هم باقی می ماند اما ما نا آگاهانه پیش نمی رویم یکی از نقاط ضعف این بود که پیش از این یا بخش بین‌الملل نداشتیم یا فیلمسازان ایرانی و خارجی این بخش از هم جدا بودند اما تلاش کردیم امسال واحد شوند تا تعاملات برقرار شود ما برای جدی گرفتن سینمای کودک نیاز داریم برنامه سازان این بخش توجه جدی داشته باشند ما تعاملاتی با صدا و سیما داشتیم محسن برمهانی معاون سیما تلاش داشت به نتیجه برسد اما برنامه‌سازان تخصصی این حوزه مطالبه عددهای عجیب و غریب داشتند. در حوزه سینما بخشی از فرایند ناظر بر دیده شدن است چنین چیزی انگیزه می‌دهد بخشی از ماجرا در اختیار ما نبوده اما تلاش می‌کنیم و ناامید هم نیستیم.

وی همچنین درباره برگزاری یکپارچه جشنواره سوالی پرسید که جعفری گفت: برگزاری یکپارچه جشنواره الزاماتی دارد یعنی آمادگی برای آثار داخلی وجود داشته باشد که با آثار خارجی رقابت کنند در حوزه ساخت فیلم کودک ما بی شباهت به خودرو سازی نیستیم. اگر ما این موضوع را بی توجه به اتفاقات و تبعاتش رقم بزنیم ممکن است باعث سرخوردگی شود.

صنیعی منش از تسنیم در خصوص موضوع برقراری عدالت فرهنگی در جشنواره و لزوم برگزاری این رویداد در شهرهای مختلف سوالی را مطرح کرد. 

جعفری در پاسخ عنوان کرد: در شرایط فعلی تنها باید به کیفیت برگزاری این رویداد در روزهای پیش رو بپردازیم. این موضوع که باید فرصت برابر میان استان‌های مختلف در برگزاری این رویداد وجود داشته باشد، نیاز به وجود زیرساخت‌هایی مانند مجموعه‌های سینمایی، وجود فرهنگ سینما رفتن و… دارد. در غیر این صورت فرصت بروز و ظهور این جشنواره فراهم نخواهد شد. جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان تا کنون در شهرهای مختلف برگزار شده است و به دلیل وجه ملی آن این موضوع می‌تواند باز هم شکل اجرایی به خود بگیرد. ضمن اینکه برخی معتقد هستند باید یک شهر ثابت به عنوان مکان برگزاری این رویداد در نظر گرفته شود.

جعفری  در پایان بیان کرد: ما امسال دو اختتامیه داریم؛ اختتامیه بخش فیلم کوتاه و پویانمایی روز ۱۴ مهر و بخش فیلم‌های بلند داستانی در روز چهارشنبه  ۱۶ مهر برگزار می‌شود.