در گفتوگو با پانا:
کتاب‌خوانی باید از یک ویژگی فردی به مهارت اجتماعی تبدیل شود
تهران (پانا) - کتایون رجبی‌راد، کارشناس حوزه نشر با اشاره به مشکلات ناشی از گرانی کاغذ و کتاب، بر لزوم بازنگری در سیاست‌های حمایتی و ترویجی کتاب تأکید کرد و گفت: کتاب‌خوانی زمانی به سرانه مطالعه واقعی کشور کمک می‌کند که از یک انتخاب فردی فراتر رفته و به مهارتی اجتماعی و ضرورتی همگانی بدل شود.
کتایون رجبی‌راد، کارشناس حوزه نشر، در گفتوگو با پانا درباره افزایش قیمت کتاب و تأثیر گرانی کاغذ بر سرانه مطالعه گفت: «گرانی کاغذ موجب افزایش بهای کتاب شده است و این مسئله، در کنار مشغله‌های فکری و روزمره مردم، یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش کتاب‌خوانی محسوب می‌شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کرده است با توزیع کاغذ ملی بخشی از این مشکل را حل کند اما به دلیل پایین بودن کیفیت، بسیاری از ناشران تمایلی به استفاده از آن ندارند. کیفیت کاغذ باید به‌گونه‌ای باشد که ناشران برای دریافت آن پیش‌قدم شوند.»
وی با بیان اینکه نویسندگان و صاحبان اثر همواره موافق عرضه کتاب با قیمت مناسب هستند، افزود: «برخی ناشران تصمیم گرفته‌اند تیراژ آثار را کاهش دهند و در کنار آن به تولید نسخه‌های دیجیتال روی بیاورند تا در صورت اقبال مخاطبان، چاپ مجدد انجام شود. در این میان، اصل ماجرا توجه به کتاب‌خوانی و عادت به مطالعه در جامعه است که باید در اولویت قرار گیرد.»
رجبی‌راد در بخش دیگری از سخنان خود به برخی قوانین موجود اشاره کرد و گفت: «یکی از مشکلات این است که معاونت فرهنگی برای ناشران سقف چاپ سالانه تعیین کرده است. اگر به جای اجبار در تعداد، کتاب‌ها رتبه‌بندی شوند و معیار کیفیت مدنظر قرار گیرد، آثاری بهتر و با قیمت مناسب‌تر در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره راه‌های جذب مردم به کتاب و افزایش سرانه مطالعه اظهار کرد: «واقعیت این است که همه ما به سراغ چیزی می‌رویم که نیاز و سودی برایمان داشته باشد. وقتی کتابخانه‌ها و فضاهای فرهنگی آینده روشنی ندارند، طبیعی است که کتاب و کتاب‌خوانی در اولویت زندگی مردم قرار نگیرد. کتاب‌خوانی یک امر اجتماعی و همگانی است اما امروز بیشتر به یک ویژگی فردی تقلیل یافته است. کتاب باید به یک مهارت اجتماعی تبدیل شود.»
رجبی‌راد ادامه داد: «اگر مطالعه و آگاهی از کتاب، یکی از معیارهای استخدامی یا ملاک انتخاب در موقعیت‌های اجتماعی باشد، ارزش کتاب بیش از گذشته آشکار خواهد شد. باید کتاب را در اغلب عرصه‌ها به‌عنوان یک واسطه و ضرورت مطرح کنیم تا مردم کتاب‌خوانی را بخشی از مسئولیت اجتماعی خود بدانند.»
کتایون رجبی‌راد با ابراز نگرانی از کمبود آثار تخصصی تأکید کرد: «در حوزه‌های تخصصی کتاب خوب بسیار کم داریم و این مسئله به نوعی فاجعه است؛ زیرا علاقه‌مندان به حوزه‌های علمی و تخصصی، به دلیل کمبود منابع معتبر، از کتاب فاصله می‌گیرند و به منابع دیگر روی می‌آورند.»
وی درباره نقش خانواده در ترویج فرهنگ مطالعه نیز توضیح داد: «خانه و خانواده همیشه بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عامل برای شکل‌گیری عادت مطالعه در فرزندان بوده‌اند. مادر من سال‌هاست اهل مطالعه است و همین علاقه او باعث شد من هم کتاب‌خوان شوم، هرچند نه به شکل مادرم. انسان از اطرافیان خود تأثیر می‌گیرد اما در نهایت مسیر شخصی‌اش را پیش می‌برد. کتاب باید جزو سبد خرید همه خانواده‌ها قرار گیرد.»
این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد: «کتاب‌خوانی از خانواده آغاز می‌شود اما بقای آن در جامعه رقم می‌خورد. اگر می‌خواهیم این فرهنگ ماندگار باشد، باید با روش‌های متنوع و کاربردی، آن را به یک ضرورت اجتماعی تبدیل کنیم.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه