در گفتوگو با پانا:
تئاتر قابل قیمت‌گذاری نیست
چراغ تئاتر کودک حتی در کرونا خاموش نشد/تئاتر مهم‌ترین ابزار آموزشی است
تهران (پانا) - بهناز مهدی‌خواه، کارگردان و پژوهشگر تئاتر کودک و نوجوان و بنیان‌گذار گروه «خیمه‌شب‌بازی مبارک»، معتقد است تئاتر کودک و نوجوان ایران در سطحی قابل‌مقایسه با کشورهای پیشرفته قرار دارد اما همچنان با کمبود حمایت‌های اقتصادی و بی‌توجهی به ارزش واقعی آن روبه‌روست. او تأکید کرد که تئاتر نه‌تنها یک هنر، بلکه ابزاری جدی برای آموزش، پرورش و رشد خلاقیت نسل آینده است.
بهناز مهدی‌خواه در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی‌هنری پانا درباره آغاز مسیر هنری خود گفت: «از دوره نوجوانی خیلی اتفاقی وارد فضای تئاتر شدم. تابستان‌های طولانی باعث شد به دنبال کلاس بروم و تئاتر بیش از سایر رشته‌ها نظرم را جلب کرد. بعد از مدت کوتاهی متوجه علاقه و استعداد خودم در این حوزه شدم و جدی‌تر آن را دنبال کردم. دوره‌های تئاتر و تئاتر عروسکی را گذراندم و دوباره به این نتیجه رسیدم که حوزه عروسک و تئاتر عروسکی برایم جذاب‌تر از تئاتر صرف است. در ادامه در دانشگاه هنر دیپلم تئاتر عروسکی گرفتم و در همین دانشگاه موفق به اخذ کارشناسی‌ارشد کارگردانی تئاتر شدم.»
این کارگردان درباره شکل‌گیری گروه «خیمه‌شب‌بازی مبارک» توضیح داد: «در سال ۷۹ یک دوره کلاس خیمه‌شب‌بازی را نزد استاد احمدی (مرحوم) گذراندم و در سال ۸۰ گروه خیمه‌شب‌بازی مبارک را راه‌اندازی کردم. این نمایش سنتی از همان سال تاکنون در بسیاری از فستیوال‌ها اجرا شده و با استقبال خوبی روبه‌رو بوده است.»
مهدی‌خواه درباره جایگاه تئاتر کودک و نوجوان در قیاس با تئاتر بزرگ‌سال گفت: «تئاتر بزرگ‌سال و تئاتر کودک و نوجوان فاصله زیادی با هم دارند. برای مثال، بودجه‌ای که برای تئاتر بزرگ‌سال در نظر گرفته می‌شود به هیچ‌وجه با بودجه تئاتر کودک قابل مقایسه نیست. با این حال، فعالان این حوزه با عشق و دغدغه‌مندی پای کار هستند تا اتفاقات ارزشمندی رقم بزنند. تئاتر مهم‌ترین ابزار آموزش برای کودک و نوجوان است، زیرا می‌توان پیام‌های آموزشی، تربیتی و فرهنگی را با شیوه‌ای جذاب منتقل کرد.»
وی با اشاره به تأثیر جشنواره‌ها در ارتقای تئاتر کودک افزود: «با همه دشواری‌ها، تئاتر ایران جایگاه خود را در سطح بین‌المللی حفظ کرده است. جشنواره تئاتر کودک و نوجوان و دیگر فستیوال‌ها فرصتی ارزشمند برای نمایش تجربه‌های هنرمندان ایرانی و تبادل نظر میان آنان فراهم می‌کند. به نظر من در ۱۰ سال اخیر، تئاتر کودک و نوجوان نسبت به گذشته بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. تئاترهای عروسکی و کودک ایران به لحاظ کیفیت چیزی از کشورهایی مانند فرانسه و هلند کم ندارند، تنها باید بهای بیشتری به آن داده شود.»
کارگردان نمایش «دنیای خیال‌انگیز من» همچنین به جایگاه نمایش سنتی مبارک اشاره کرد و گفت: «عروسک مبارک برگرفته از سنت‌های ایرانی است و در میان مخاطبان جایگاه ویژه‌ای دارد. فعالان این حوزه همواره می‌کوشند دانش و مهارت خود را ارتقا دهند تا این نمایش همچنان زنده و اثرگذار باقی بماند.»
مهدی‌خواه درباره بحران کرونا و پیامدهای آن اظهار کرد: «در دوران کرونا شرایط برای هنرمندان بسیار سخت شد، به‌ویژه برای کسانی که تنها منبع درآمدشان تئاتر بود. اما با وجود همه فشارها، دوباره تلاش کردیم تئاتر را زنده کنیم و اجازه ندهیم چراغ آن خاموش بماند. به تدریج مخاطبان، به‌خصوص کودکان و نوجوانان، به سالن‌ها بازگشتند.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود به محدودیت سالن‌های اجرا اشاره کرد و گفت: «برای اجرای تئاتر کودک و نوجوان نهایتاً چهار سالن حرفه‌ای در اختیار داریم که برای گروه‌های فعال این حوزه بسیار محدود است. در مقابل، تئاتر بزرگ‌سال حدود هشت سال است که از سالن‌های خصوصی بهره‌مند شده و همین موضوع شرایط مالی آن را به‌مراتب بهتر کرده است.»
این هنرمند درباره پایین بودن قیمت بلیت تئاتر کودک و نوجوان بیان کرد: «سال گذشته بلیت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مبلغ کمی بود. این مبلغ پایین باعث می‌شود خانواده‌ها راحت‌تر تئاتر ببینند، اما در عین حال من به‌عنوان کارگردان نمی‌توانم هزینه عوامل را تأمین کنم و در برابرشان شرمنده می‌شوم. همه کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند با عشق کار می‌کنند، اما نیازمند حمایت واقعی هستند.»
مهدی‌خواه در پایان خطاب به والدین گفت: «شما باید به‌عنوان پدر و مادر، تئاتر را برای تربیت و پرورش فرزندانتان ضروری بدانید. در بسیاری از کشورها، خانواده‌ها هر ماه مبلغی را به حضور فرزندانشان در تئاتر اختصاص می‌دهند، چرا که به همه ابعاد تربیتی و فرهنگی آن اندیشیده‌اند. باور کنید تئاتر قابل‌قیمت‌گذاری نیست.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه