جایگاه کودک در سینمای ما گم شده است
تهران (پانا) - حجت‌الله سیفی، کارگردان شناخته شده سینمای کودک و نوجوان، در مورد چالش‌های جدی سینمای کودک در ایران در زمینه تولید، نمایش و حمایت گفت و خواستار بازنگری در سیاست‌گذاری‌های حوزه سینمای کودک شده است. او معتقد است که تا زمانی‌که کودک در اولویت قرار نگیرد، سینمای کودک نیز جایگاه خود را باز نخواهد یافت.
حجت‌الله سیفی، کارگردان کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با خبرنگار پانا از چالش‌های سینمای کودک در ایران گفت: «ما قصد داریم کار خودمان را انجام دهیم، اما گاهی موانعی ایجاد می‌شود که روند کار را کند یا متوقف می‌کند. به نظر می‌رسد دغدغه‌های تصمیم‌گیران حوزه فرهنگ و سینما، همیشه هم‌راستا با نیازهای حوزه کودک نیست. این در حالی است که همواره تأکید می‌شود جامعه باید به سمت جوان‌شدن و خانواده‌محور بودن حرکت کند، و یکی از ارکان مهم این مسیر، تربیت درست کودک است. اما در عمل، این توجه بیشتر در حد شعار باقی می‌ماند و نمود اجرایی پیدا نمی‌کند.»
وی با اشاره به نگاه ناعادلانه در حمایت از تولیدات سینمایی افزود: «گاهی یک یا دو فیلم درباره کودک ساخته می‌شود، که ممکن است حتی با نیت خوب اما بدون شناخت کافی از کودک تهیه شده باشد، ولی همان یک فیلم با حمایت جدی نهادها همراه می‌شود. در حالی‌که آثار مستقل، نیازمند تلاش‌های فراوان برای دیده‌شدن هستند. فیلم‌ساز مستقل باید مدام درخواست کند تا فیلمش دیده شود، در حالی‌که گاهی حتی پاسخی دریافت نمی‌کند.»
این کارگردان با تأکید بر لزوم حمایت هدفمند از فیلم‌سازان دغدغه‌مند خاطرنشان کرد: «من بارها در گفت‌وگو با رسانه‌ها توضیح داده‌ام که نگاه به سینمای کودک باید جامع‌تر باشد. اگر فیلم‌سازی با دغدغه، اثری تولید کرد، باید مورد حمایت قرار گیرد. یعنی به جای آن‌که کارگردان مدام پیگیر دیده‌شدن اثرش باشد، نهادهای مسئول نیز باید در کنار او قرار بگیرند.»
او با اشاره به تجربه شخصی خود ادامه داد: «تجربه شخصی من این بود که حتی با وجود تلاش بسیار، حمایتی از سوی رسانه ملی برای تبلیغ فیلمم انجام نشد. ساعتی که برای تبلیغ اختصاص داده بودند، مناسب گروه مخاطب فیلم نبود. زمانی که پیگیری کردم، گفتند تبلیغات در ساعت مناسب هزینه‌بر است و منابع مالی محدود هستند. این موضوع نشان می‌دهد که حمایت‌ها گاهی فقط در حد گفتار باقی می‌مانند.»
سیفی درباره روند تبلیغات و نمایش فیلم‌های کودک گفت: «اگر واقعاً کودک برای جامعه اهمیت دارد، باید ساختارهای حمایتی برای آثار مرتبط با کودک نیز شکل بگیرند. در گذشته، زمانی که تنها سه فیلم کودک ساخته می‌شد، همه برای نمایش و تبلیغ آن‌ها بسیج می‌شدند. اما امروز، با وجود رسانه‌های متنوع و ظرفیت بالای تبلیغات، چنین توجهی کمتر به چشم می‌خورد.»
او تأکید کرد: «در حالی‌که جمعیت دانش‌آموزی کشور میلیونی است، از این ظرفیت برای اکران و تأثیرگذاری فیلم‌های کودک استفاده مؤثری نمی‌شود. یک‌بار دیدن یک فیلم کافی نیست؛ جریان‌سازی و تداوم در نمایش و تحلیل فیلم‌هاست که اثرگذار خواهد بود.»
این فیلم‌ساز با انتقاد از وضعیت اکران‌ها تصریح کرد: «زمانی‌که فیلم کودک در ساعاتی نامناسب یا در سالن‌هایی با مخاطب محدود پخش می‌شود، نمی‌تواند تأثیر لازم را داشته باشد. در حالی‌که نمایش فیلم کودک باید در روزهای پرتردد مانند پنج‌شنبه و جمعه انجام شود. متأسفانه گاهی در این زمان‌ها فیلم‌هایی پخش می‌شوند که مخاطب کودک ندارند.»
سیفی با اشاره به پیچیدگی‌های تربیت کودک امروز اظهار داشت: «جایگاه سینمای کودک ما گم شده است، چون کودک گم شده است. سینمای کودک نیازمند نگاهی دوباره است؛ نگاهی که کودک را در اولویت قرار دهد و تولید آثار باکیفیت را تشویق کند. کودک امروز با کودک دهه‌های گذشته تفاوت دارد. در گذشته، فضای ساده‌تری بر جامعه حاکم بود، اما امروز با پیچیدگی‌های رسانه‌ای و اجتماعی مواجه هستیم. این یعنی تربیت کودک نیز نیازمند ابزار و روش‌های دقیق‌تر است.»
وی در ادامه گفت: «اگر بخواهیم سینما رونق پیدا کند، نیاز به مدیریتی همراه، آگاه و دغدغه‌مند داریم. کسی که نگاهش تنها به ساختار اداری نباشد، بلکه دلش با فرهنگ کودک و نوجوان همراه باشد.»
این کارگردان با اشاره به نقش آموزشی سینمای کودک افزود: «کودکان در سنین مختلف نیازهای متفاوتی دارند. فیلم کودک نباید صرفاً به رقص و آواز محدود شود. فیلم باید بتواند پیام‌هایی مانند دوستی، همدلی، احترام، مسئولیت‌پذیری و رشد شخصیت را منتقل کند. این‌ها بخش‌های مهمی از فرآیند یادگیری کودک هستند.»
او با تأکید بر اهمیت تعامل پس از تماشای فیلم بیان کرد: «ما نیاز داریم فیلم‌ها را همراه با معلم یا مربی ببینیم و سپس درباره آن‌ها گفت‌وگو کنیم. این باعث می‌شود کودک نه‌تنها از تماشای فیلم لذت ببرد، بلکه بفهمد فیلم درباره چه چیزی بود و چه نکاتی را می‌توانست از آن یاد بگیرد.»
سیفی در پایان گفت: «مربی نیز باید با درک درستی از مخاطب، فیلم مناسب سن کودکان را انتخاب کند. اگر صرفاً بر اساس حضور یک بازیگر معروف فیلمی انتخاب شود، نمی‌توان انتظار تأثیر تربیتی از آن فیلم داشت. فیلم کودک باید متناسب با سن مخاطب ساخته شود. کودک پنج‌ساله نیازهایی دارد که با نوجوان پانزده‌ساله متفاوت است. اگر این تمایز رعایت نشود، فیلم‌ها نمی‌توانند تأثیرگذار باشند. هدف نهایی ما از ساخت فیلم کودک باید فراتر از سرگرمی باشد. باید کودکان پس از تماشای فیلم چیزی یاد بگیرند؛ چیزی که در زندگی برایشان کاربردی باشد، بتوانند در مواجهه با خوب و بد تصمیم بگیرند، رشد کنند و در آینده آگاه‌تر باشند. ما باید فیلم‌هایی برای کودکان بسازیم که علاوه بر رنگ‌های زیبا و شور و نشاط، زمانی‌که از سالن بیرون می‌آیند، با افتخار بگویند: "ما امروز چیزی یاد گرفتیم."»
خبرنگار دانش‌آموز: آرتمیس رزاقیان
ارسال دیدگاه