گشتی در اخبار تئاتر؛ تصمیمات تازه درباره حریم تئاتر شهر

همزمان با ورود به نخستین هفته دی‌ماه سال ۱۳۹۹، تنور فعالیت جشنواره‌های تئاتر با وجود ادامه‌دار بودن شرایط کرونایی کشور روز به روز در حال گرمتر شدن است. از جشنواره تئاتر فجر جشنواره تئاتر سردار آسمانی گرفته تا رویدادهای دیگر نمایشی که به سبب شیوع کرونا بخش عمده‌ای از فعالیت جشنواره‌های کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

در حقیقت بعد از مدتی رُکود و سکون، به سبب اوج گرفتن موج سوم شیوع کرونا در کشور بر خلاف تصور رایج از سکون و رکود ادامه‌دار، عرصه هنر نمایش طی یک هفته اخیر مملو از اتفاقات ریز و درشت بود.

در کنار گرمتر شدن جنب و جوش هنرمندان برای حضور در بخش‌های گوناگون سی‌ونهمین جشنواره تئاترفجر که مهمترین و جریان‌سازترین رویداد نمایشی کشور در طول سال شناخته می‌شود، برگزاری دومین جشنواره سراسری تئاتر سردار آسمانی و تولید مستند-نمایش «سرباز» به کارگردانی حسین پارسایی در آستانه نخستین سالروز شهادت سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به وضوح نشان داد که خانواده تئاتر کشور حالا دیگر با وجود ویروس کرونا به عنوان مهمان ناخوانده شهر و دیارمان از هر نظر آماده و مهیای آغاز فعالیت‌های نمایشی در تمامی شاخه‌ها و بخش‌های آن است.

آنچنان که به سبب نزدیک شدن به اوج فعالیت‌های جشنواره‌ای تئاتر کشور که غالبا در نیمه دوم سال متمرکز است، هنرمندان و مسئولان دست در دست هم تلاش می‌کنند تا با ارائه راه‌کارهای خلاقانه بتوانند برنامه‌ها و رویدادهای تئاتری کشور را در روزها و ماه‌های پیش‌رو، زیر سایه سنگین ویروس کرونا برنامه‌ریزی و اجرایی کنند.

در همین راستا از گوشه و کنار ایران خبر فعالیت‌های اهالی این هنر در عرصه‌های مختلف تولید، اجرا و جشنواره‌ها به گوش می‌رسد.

از مهمترین رویدادها و اتفاقات این هفته می‌توان به نتیجه معکوس حذف تعیین حریم در تئاترشهر، تاکید بر لزوم اخذ مجوز کلیه جشنواره‌های تئاتری، میزبانی تالار وحدت از مستند-نمایش «سرباز»، معرفی هیات انتخاب بخش ویژه «سرباز انقلاب» جشنواره تئاتر فجر، میزبانی تئاترفجر از نمایش شورایی با محوریت «نفی ترور»، حضور هفت اثر در بخش صحنه‌ای و دو نمایش ویژه در بخش میدانی جشنواره سردار آسمانی، تمدید مهلت ارسال اثر به مسابقه عکس جشنواره نمایش عروسکی، معرفی هیات داوران بخش تئاتر جشنواره «هنر زنده است»، از سرگیری فعالیت «عمارت نوفل‌لوشاتو»، درخشش نقالی ایرانی در استرالیا، میزبانی کازابلانکا از نمایش «ماریون» هنرمندان ایرانی و رخدادهای دیگر اشاره کرد.

اگر پیگیری بی وقفه اخبار ویروس کرونا کمتر زمانی برای رصد اخبار تئاتر برای شما باقی گذاشته در گزارش پیش رو مهمترین اخبار این حوزه را در دوره زمانی ۴ تا ۸ دی‌ماه ۱۳۹۹ مرور کنید.

تازه‌ترین تصمیمات برای تعیین حریم تئاترشهر

پروژه تعیین حریم مجموعه تئاترشهر در دیدار معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وارد مرحله تازه‌ای شد.

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمدرضا کارگر مدیرکل امور موزه ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی وزارت میراث فرهنگی وگردشگری، پرهام جان‌فشان مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران و جبرائیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران باستان در دیدار با سیدمجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی و ابراهیم گله‌دارزاده رییس مجموعه تئاترشهر بر ضرورت عملیاتی شدن پروژه تعیین حریم مجموعه تئاترشهر طی روزهای آینده تاکید کردند.

نتیجه معکوس حذف تعیین حریم در تئاترشهر

ابراهیم گله‌دارزاده رئیس مجموعه تئاترشهر در این نشست با اشاره به آنکه پیرو جلسه و دیداری که طی روزهای گذشته با مدیرموزه ملی ایران در تئاترشهر داشتیم، تاکید بر این شد که موضوع تعیین حریم مجموعه تئاترشهر می تواند به عنوان یکی از موضوعات مهم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مورد توجه قرار گیرد، افزود: به هر حال شرایط این سال‌های تئاترشهر به گونه‌ای رقم خورده که متاسفانه شاهد اتفاقات ناخوشایندی در محیط پیرامونی این مجموعه هستیم و لازم است هرچه زودتر اقدام عاجلی برای کاهش این آسیب ها انجام داد.

حدود دو دهه پیش بنا به تصمیم مدیران شهرداری آن دوران تصمیم بر این شد تا حصار فیزیکی تعیین کننده حریم این مجموعه با محیط مجاور برداشته شود. شرایطی که به دلیل تغییرات اجتماعی به وجود آمده ماجرا را به سمت دیگری سوق داد که موجب بروز آسیب‌های فراوانی در این ناحیه شد. به دلیل همین فقدان تعیین حریم امروزه شاهد تخریب و آسیب‌های متعدد فیزیکی به مجموعه هستیم. از این منظر لازم است تا با حمایت و همراهی وزارت میراث فرهنگی تعیین حریم تئاتر شهر محقق شود.

ساختمان تئاترشهر اعتبار تئاتر ایران است

قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی نیز در این نشست بیان کرد: در مسیر نگهداری و مرمت آسیب‌های تئاترشهر، بزرگترین نگرانی ما حریم این مجموعه هنری است که در این زمینه طی هفته‌های گذشته جلسات متعددی را با مدیران شهرداری تهران برگزار کردیم تا بتوانیم هرچه زودتر موضوع تعیین حریم را مرتفع کنیم. اکنون فرصت هایی برای مرمت مجموعه تئاترشهر وجود دارد. تئاترشهر اثری دارای ثبت ملی است که نگهداری و مرمت آن اولی‌تر از هر مساله دیگری است.

پیشنهاد سه طرح اجرایی به وزارت میراث فرهنگی برای تئاترشهر

سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست با اشاره به ظرفیت‌های گسترده تئاتر ایران در مقایسه با فعالیت هنرمندان تئاتر کشورهای دیگر در منطقه بیان کرد: موارد مجموعه تئاترشهر در ارتباط با میراث فرهنگی مبتنی بر سه نکته است اولا تعیین حریم برای این مجموعه هنری بر اساس نظرات مکتوب کارشناسی شده، قدم دوم تهیه گزارش کارشناسی آینده‌نگارانه برای نگهداری بنای تئاترشهر به عنوان اثری دارای ثبت ملی و گام سوم و نهایی هم تعیین کارشناسانی از سوی امور موزه های وزارت میراث فرهنگی است که بتوانند به عنوان یک گروه کارشناس متخصص در بحث آرشیو، مستندسازی و محتواسازی همراه همکاران ما در مجموعه تئاتر شهر باشند.

وی افزود: اینکه چگونه محتوای موجود را به نمایشگاهی پویا و محلی برای حضور گردشگران بر اساس قواعد بین‌المللی مجموعه‌های فعال فرهنگی هنری تبدیل کنیم. به هر حال اسنادی که در مجموعه تئاترشهر وجود دارد یک سرمایه ملی و گنجینه‌ای است که می‌تواند نقش بسیار ارزشمندی در شناساندن اتفاقات گذشته تئاتر کشورمان داشته باشد.

تاکید بر لزوم اخذ مجوز کلیه جشنواره‌های تئاتری

طبق اعلام روابط‌ عمومی اداره‌کل هنرهای نمایشی، برگزارکنندگان کلیه جشنواره‌های مرتبط با هنرهای نمایشی در هر موضوع و قالبی ضرروری است نسبت به اخذ مجوز از این اداره‌کل اقدام کنند.

برگزارکنندگان کلیه جشنواره‌های مرتبط با هنرهای نمایشی در هر قالب (صحنه‌ای، خیابانی، نمایشنامه‌نویسی، مجازی و ...) و هر موضوعی می‌بایست پیش از آغاز و اعلام فراخوان، اقدام به اخذ مجوز برگزاری از اداره‌کل هنرهای نمایشی کنند.

طبق ۲ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱. مصوبه سیاست های هنرهای نمایشی جلسه ۴۵۷ مورخ ۱۳۷۸/۱۱/۲۶ و ۲. ضوابط نظارت برن مایش و صدور پروانه جلسه ۴۶۱ مورخ ۱۳۷۹/۰۲/۰۶) برای برگزاری جشنواره های نمایشی و ارائه آثار نمایشی ضروری است برگزارکنندگان و متقاضیان نسبت به اخذ مجوزهای مربوط اقدام کنند.

مجوز فوق می‌بایست پیش از آغاز جشنواره روی وب‌سایت مربوط به آن رویداد بارگذاری شود.

میزبانی تالار وحدت از مستند-نمایش «سرباز»

مستند-نمایش «سرباز» مبتنی بر سویه‌های زیستی و مقاومتی سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در اولین سالگرد عروج آسمانی سردار مقاومت به همت بنیاد فرهنگی هنری رودکی، مشارکت و همراهی مرکز هنرهای نمایشی و گروهی از هنرمندان تئاتر به صورت برخط (آنلاین) و با تعداد محدودی تماشاگر، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از ۱۲ تا ۱۶ دی ماه در تالار وحدت اجرا می‌شود.

مستند-نمایش «سرباز» به نویسندگی و کارگردانی حسین پارسایی و طراحی حرکت علی براتی است و با حضور انوش معظمی، مجید رحمتی، مسعود رحیم پور،رضا راد، ندا سیاس، سروش کریمی نژاد، احمد صمیمی، حسین نصری، میلاد محمدزاده، و تنی چند بازیگران جوان تئاتر، روش و منش شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک چهره بین المللی و شاخص، مستند نمایی می شود.

پارسایی پیش از این و در یک قالب نذری فرهنگی به تهیه‌کنندگی پرویز پرستویی و همراهی چهره‌های شاخص هنری، موسیقی-نمایش عاشورایی «علمدار» را در سوگ و رثای سقای آب و ادب حضرت ابوالفضل(ع) در ایان ماه صفر اجرا کرد که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد.

معرفی هیات انتخاب بخش ویژه «سرباز انقلاب» جشنواره تئاتر فجر

هیات انتخاب بخش ویژه «سرباز انقلاب» (نمایش های خیابانی) سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر معرفی شدند.

بر این اساس، توحید معصومی، سعید خیرالهی و محمد لارتی مسئولیت انتخاب آثار نمایش‌های خیابانی سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر را در بخش ویژه «سرباز انقلاب» برعهده گرفتند.

میزبانی تئاترفجر از نمایش شورایی با محوریت «نفی ترور»

نشست هم اندیشی دبیر سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر و مدیران امور هنری در زندان‌های استان تهران به منظور تولید نمایشی برای حضور در بخش دیگرگونه‌های اجرایی جشنواره برگزار شد.

حسین مسافرآستانه دبیر و سامان خلیلیان مدیر بخش نمایش‌های خیابانی و دیگرگونه‌های اجرایی سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر با فرهاد درودگر مسئول امور هنری زندان‌های استان تهران و پارسا پولادوند کارشناس هنری بازداشتگاه اوین دیدار کردند.

این جلسه با محوریت تولید یک نمایش شورایی با محوریت موضوع «ترور» در آستانه سالگرد شهید سردار حاج قاسم سلیمانی و با توجه به بخش ویژه سرباز انقلاب در جشنواره امسال برگزار شد.

مسافرآستانه دبیر جشنواره سی و نهم تئاتر فجر با اشاره به حمایت خود از این همکاری مشترک عنوان کرد: تئاتر به عنوان مهمترین ابزار تعلیمی و تربیتی می‌تواند به مددجویان زندان‌ها کمک کند و قابلیت آن را دارد که تاثیر شگرفی بر بهبود وضعیت اقشار آسیب دیده اجتماعی داشته باشد.

فرهاد درودگر نیز به ظرفیت‌های موجود در زندان‌های استان تهران به منظور تولید و اجرای عمومی تئاتر توسط مددجویان و در سطح شهر اشاره کرد.

در پایان این نشست هم‌اندیشی، سالن آمفی تئاتر بازداشتگاه اوین به عنوان یکی از سالن‌های اجرای نمایش در سی‌ونهمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر انتخاب و مقرر شد گروه تئاتر اوین با لحاظ کردن استانداردهای کیفی در بستر برخط (آنلاین) به اجرای اثر خود در ایام جشنواره بپردازد.

سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر به دبیری حسین مسافر آستانه بهمن ۹۹ برگزار می‌شود. آدرس سایت جشنواره www.fitf.ir است.

حضور هفت اثر در بخش صحنه‌ای و دو نمایش ویژه در بخش میدانی جشنواره سردار آسمانی

هیات انتخاب آثار بخش صحنه‌ای دومین جشنواره تئاتر سردار آسمانی متشکل از وحید فخر موسوی، محمد لارتی و سیدعلی موسویان، هفت اثر نمایشی را واجد شرایط برای اجرا در این رویداد معرفی کردند.

به این ترتین نمایش‌های «سبابه نشین» (عقیق)، «جدال»، «یک و بیست دقیقه بامداد»، «موج»، «وقتی ماهیچه‌ها سنگ می‌شوند»، «ایستاده چو سرو به تماشای خورشید» و «نفس سرد» به عنوان آثار راه یافته به بخش صحنه‌ای دومین دوره جشنواره تئاتر سردار آسمانی معرفی شدند.

همچنین دو اثر نمایشی «همه پسران من» به کارگردانی علی‌محمد رادمنش و نمایش «سرباز» به کارگردانی پژمان شاهوردی در بخش ویژه تئاتر خیابانی دومین جشنواره تئاتر سردار آسمانی اجرا می‌شوند.

نمایش «سرباز» که به سه برهه از زندگی سردار سلیمانی پرداخته است، عشق به شهادت سردار سلیمانی را از زمان قبل از دفاع مقدس، جنگ تحمیلی، پس از جنگ تحمیلی و در نبرد با داعش روایت می‌کند. نمایش «همه پسران من» براساس قصه دلتنگی مادر شهیدی که فایل صوتی آن در فضای مجازی منتشر شده و بعد متوجه می‌شود که فرزند دیگرش، سردار سلیمانی که چهل سال به وی محبت کرده به شهادت رسیده، تولید شده است.

دومین جشنواره سردار آسمانی با حمایت بنیاد فرهنگی روایت فتح، انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان و اداره کل هنرهای نمایشی به دبیری امیرحسین شفیعی در قالب سه بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی، بخش صحنه‌ای و بخش خیابانی از ۱۰ تا ۱۵ دی‌ماه در کرمان برگزار می‌شود.

تمدید مهلت ارسال اثر به مسابقه عکس جشنواره نمایش عروسکی

امیر عابدی مدیر بخش مسابقه و نمایشگاه عکس هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک از تمدید مهلت ارسال آثار به این رویداد تا ۲۰ دی ماه ۱۳۹۹ خبر داد.

وی ضمن اعلام خبر تمدید مهلت ارسال آثار از سوی متقاضیان برای شرکت در این رویداد گفت: متقاضیان می‌توانند تا تاریخ یاد شده روی لوح فشرده از طریق پست پیشتاز یا به صورت حضوری به دبیرخانه جشنواره و یا از طریق ایمیل tehranmobarak@theater.ir ارسال و پس از دریافت کد رهگیری، با مراجعه به تارنمای https://tehranmobarak.theater.ir/ اقدام به ثبت نام کنند.

مسابقه و نمایشگاه عکس هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک که به مدیریت امیر عابدی برگزار می‌شود مختص عکس آن دسته از نمایش‌های عروسکی است که در بازه زمانی اول اردیبهشت ۹۵ تا اول دی ۹۹ در داخل کشور، در قالب اجرای عمومی، جشنواره‌ها یا دیگر رویدادهای داخلی روی صحنه رفته باشد.

در راستای رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و صیانت از سلامت گروه‌های نمایشی و مخاطبان، بیشتر بخش‌های هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک به دبیری زنده‌یاد گلزار محمدی و مدیریت اجرایی مهدی حاجیان در اسفندماه سال جاری، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی برگزار می‌شود.

معرفی هیات داوران بخش تئاتر جشنواره «هنر زنده است»

پس از تائید شورای سیاست گذاری جشنواره «هنر زنده است»، فاطمه معتمدآریا، آتیلا پسیانی، علی‌اصغر دشتی و مرضیه برومند داورانی هستند که بخش تئاتر جشنواره «هنر زنده است» را مورد ارزیابی قرار می دهند.

بهروز غریب‌پور رییس شورای سیاستگذاری جشنواره با حفظ سمت، دبیری بخش تئاتر را برعهده دارد و علی نصیریان به عنوان رییس هیات داوران، آرا داوران را مورد تائید نهائی قرار خواهد داد.

همزمان با اعلام این خبر اعلام شد شرط محدویت زمانی آثار که تا سقف ۶۰ دقیقه اعلام شده بود، پس از تماس‌های متعدد و مکرر کارگردان های مایل به شرکت در جشنواره با تائید شورای سیاستگذاری و به خاطر حضور هرچه بیشتر هنرمندان تئاتر و تئاتر عروسکی حذف شد.

نخستین دوره جشنواره آنلاین «هنر زنده است» به صورت رقابتی و غیررقابتی در شبکه‌های اینترنتی با حمایت مادی بخش خصوصی و حمایت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۱۰ لغایت ۲۰ اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود.

از سرگیری فعالیت «عمارت نوفل‌لوشاتو»

عمارت نمایشی نوفل‌لوشاتو که به دلیل شیوع کرونا و عدم تفاهم میان صاحب ملک و مدیر این مجموعه تعطیل شده بود در محلی جدید فعالیت خود را از سر گرفت.

سالن تئاتر نوفل‌لوشاتو با ظرفیت ۱۷۷ نفر، از امکاناتی حرفه‌ای برخوردار است که آمادۀ همکاری با گروه‌های متعدد نمایشی است. از مزیت‌های این سالن، ۹۶ خط (لاین) نوری است که گروه‌های نمایشی را در ارائۀ اثر یاری می‌کند.

گالری‌نوفل؛ این مجموعه نه‌تنها شامل فعالیت‌های نمایشی است، بلکه فعالیت‌هایی نیز در زمینۀ هنرهای تجسمی خواهد داشت. طبقۀ ابتداییِ این عمارت سفید، محلی برای برپایی گالری دارد. به‌عبارتی، این مجموعه در کنار فعالیت‌های نمایشی خود، با برپایی «گالری‌نوفل»، حیطۀ فعالیت‌های خود را با اضافه‌شدنِ هنرهای تجسمی افزایش داده است.

عمارت نوفل‌لوشاتو در مکان جدید خود، به نشانی تهران، خیابان حافظ، خیابان نوفل‌لوشاتو، تقاطع خیابان رازی با ازسرگیری فعالیت‌های خود میزبان استادان، هنرمندان، دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به زمینه‌های هنری خواهد بود.

درخشش نقالی ایرانی در استرالیا

الناز ششگلانی عروسک‌گردان، بازیگر و بنیانگذار تئاترخانه بازی، به احیا و بازسازی سنت نمایشی نقالی به عنوان بخشی از پروژه دکترای خود در دانشگاه ملبورن پرداخته است.

این هنرمند قبل از شیوع کرونا نسخه «باهاوس ایرانی» (نقالی پارسی) را اوایل سال ۲۰۲۰ در فستیوال پناهندگان فیتزوری (Fitzroy) در ایالت ویکتوریا استرالیا روی صحنه برد.

«باهاوس ایرانی» در سنت باستانی به عنوان نقالی پارسی یاد می‌شود، سبکی که در اجرای پیش از اسلام با استفاده از حرکت، ژست، نمایش عروسکی، صدا و موسیقی به صورت انفرادی اجرا می‌شد و به طور سنتی یک داستان حماسی تاریخی یا افسانه‌ای از گذشته ایران را نقل می‌کرد. اجراهای نقالی نیز غالباً بر اساس شعر فارسی بود.

ششگلانی در این پروژه نمایشی نسخه‌ای از نقالی را ارائه کرده که نیمی به زبان انگلیسی و نیمی به زبان فارسی است. این اثر به موضوع زنان در افسانه خلقت، تاریخ، تعامل جهان با هنر و داستان‌سرایی می‌پردازد.

میزبانی کازابلانکا از نمایش «ماریون» هنرمندان ایرانی

آخرین اثر نمایشی «گروه تئاتر است» با نام «ماریون» به کارگردانی حامد اصغرزاده اخیراً از طرف فستیوالِ بین‌المللیِ تئاترِ دانشگاهیِ کازابلانکا کشور مراکش دعوت به اجرا شد و چهارشنبه سوم دی ماه در قالب پلتفرم آنلاین برای تماشاگران و دنبال‌کنندگان جشنواره به نمایش درآمد.

جشنواره تئاتر کازابلانکا در کشور مراکش، از جمله رویدادهایی است که توسط انستیتو بین‌المللی تئاتر (ITI) برگزار می‌شود و برپایی این دوره جشنواره برای بازه زمانی ۲۱ تا ۲۷ دسامبر برابر با اول تا هفتم دی ماه برنامه‌ریزی شده است.

پیشتر نیز همین نمایش گروه، جزو دوازده اجرای برگزیده‌ای بود که قرار بود در ماه اکتبر امسال در بخش مسابقه هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی «کوفار» در شهر مینسکِ کشور بلاروس روی صحنه برود که بعد از به تاخیر افتادن زمان برگزاری جشنواره، در هفته اول دسامبر ۲۰۲۰ به شکل آنلاین به نمایش درآمد.