مرز ریلی سرخس، فعال‌ترین گذرگاه ترانزیتی کشور شد

مصطفی نصیری‌ورگ    در حاشیه دومین نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی در مشهد در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به نقش راهبردی شبکه ریلی خراسان در اتصال ایران به کشورهای آسیای میانه، بر اهمیت تقویت روابط حمل‌ونقلی و ترانزیتی با کشورهای همسایه شمال‌شرقی تأکید کرد و اظهار داشت:  با توجه به موقعیت ویژه استان خراسان رضوی و قرار گرفتن مرز ریلی سرخس در مسیر اصلی ارتباط ایران با کشورهای آسیای میانه از جمله ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان، این مسیر به‌عنوان یکی از حیاتی‌ترین شریان‌های حمل‌ونقل ریلی کشور شناخته می‌شود.

وی ادامه داد: مرز ریلی سرخس در حال حاضر فعال‌ترین مرز ریلی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران است و سهم قابل توجهی در ترانزیت کالا بین ایران و کشورهای منطقه دارد.

نصیری‌ورگ با تشریح آمار تبادلات ریلی روزانه میان ایران و ترکمنستان گفت: ظرفیت مبادله روزانه ما از مرز ریلی سرخس حدود ۴۰۰ واگن است، اما با توجه به جریان بار و وضعیت فعلی حمل‌ونقل، به‌طور میانگین روزانه بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ واگن در حال تبادل با کشور ترکمنستان هستیم. این واگن‌ها شامل محموله‌های صادراتی، وارداتی و ترانزیتی هستند که در قالب توافقات بین‌المللی و برنامه‌های هماهنگ دو کشور جابه‌جا می‌شوند.

وی در ادامه با اشاره به ترکیب بارهای ترانزیتی عبوری از مرز سرخس افزود: حدود ۸۵ درصد از ترانزیت عبوری از مرز سرخس مربوط به محموله‌هایی است که از کشورهای آسیای میانه وارد ایران می‌شود و از طریق شبکه ریلی کشور به سمت بندرعباس، مرز رازی و سپس ترکیه و مسیر اروپا هدایت می‌شود. این مسیر یکی از مهم‌ترین کریدورهای بین‌المللی شرق به غرب محسوب می‌شود و نقش مؤثری در توسعه تجارت منطقه‌ای دارد. در مقابل، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از محموله‌های ترانزیتی از مبدا بندرعباس بارگیری و به مقصد کشورهای آسیای میانه ارسال می‌شود.

مدیرکل راه‌آهن خراسان با اشاره به گسترش مسیرهای ترانزیتی جدید از شرق آسیا تصریح کرد: در سال‌های اخیر، قطارهایی از مبدا چین نیز از طریق این مسیر وارد کشور شده و محموله‌های خود را به سمت کشورهای اروپایی و ترکیه ترانزیت می‌کنند. این امر نشان‌دهنده اهمیت ژئو‌اقتصادی مرز ریلی سرخس در اتصال شبکه ریلی چین و آسیای میانه به شبکه ریلی ایران و در نهایت به بنادر جنوبی کشور است.

وی با بیان اینکه ظرفیت حمل‌ونقل سالانه مرز ریلی سرخس در حال افزایش است، گفت: ظرفیت پیش‌بینی‌شده سالانه این مرز حدود ۵/۵ میلیون تن است و تاکنون بیش از ۴ میلیون تن بار در سال جاری از این مسیر جابه‌جا شده است. با توجه به رشد تقاضای ترانزیت و تقویت همکاری‌های بین‌المللی، انتظار داریم این رقم در آینده نزدیک افزایش یابد.

نصیری‌ورگ در ادامه بر نقش نشست‌های دیپلماسی اقتصادی و تعامل با کشورهای همسایه در ارتقای جایگاه ایران در حمل‌ونقل ریلی منطقه تأکید کرد و افزود: نشست‌های مشترک با سفرای جمهوری اسلامی ایران در کشورهای آسیای میانه از جمله ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان، فرصت بسیار ارزشمندی برای بررسی راه‌های توسعه همکاری‌های ترانزیتی و افزایش حجم مبادلات ریلی است. این تعاملات دیپلماتیک می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در هماهنگی سیاست‌های حمل‌ونقل منطقه‌ای و رفع موانع فنی و اجرایی داشته باشد.

وی با اشاره به موقعیت ویژه سرخس در کریدورهای بین‌المللی شمال–جنوب و شرق–غرب، تصریح کرد: مرز ریلی سرخس نه‌تنها نقطه اتصال ایران به آسیای میانه است، بلکه می‌تواند حلقه‌ای کلیدی در شبکه ترانزیت جهانی باشد. توسعه این مرز و افزایش تبادلات روزانه واگن‌ها، زمینه‌ساز ارتقای سهم ایران در بازار ترانزیت بین‌المللی خواهد بود.

مدیرکل راه‌آهن خراسان در پایان سخنان خود با ابراز امیدواری نسبت به آینده همکاری‌های حمل‌ونقلی ایران و کشورهای منطقه گفت: افزایش هماهنگی میان دستگاه‌های مرتبط، به‌ویژه گمرک، سازمان بنادر و شرکت راه‌آهن، در کنار پشتیبانی دیپلماسی اقتصادی و فعال‌سازی ظرفیت‌های لجستیکی، می‌تواند موجب جهشی چشمگیر در حوزه ترانزیت ریلی کشور شود. در این مسیر، خراسان رضوی به‌عنوان دروازه ریلی ایران به آسیای میانه، نقش کلیدی خود را پررنگ‌تر از همیشه ایفا خواهد کرد.