نگاهی به زندگانی پربرکت امام حسن عسکری (ع)

در شب هشتم ربیع‌الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری، جهان تشیع شاهد طلوعی دیگر بود، طلوعی از جنس نور و هدایت در شهر سامرا. با قدوم مبارک یازدهمین پیشوای شیعیان، حضرت امام حسن عسکری (ع)، گویی ستاره‌ای در آسمان تاریک آن دوران درخشید، امامی که در عصری پر از خفقان و محدودیت‌های عباسیان، مشعل هدایت را با درایت و بصیرت فروزان نگاه داشت و به آرامی، زمینه‌ها را برای فصل مهمی در تاریخ شیعه، یعنی غیبت کبری، فراهم آورد.

زندگانی این امام هم ، خود روایتی است شگفت‌انگیز از صبر، دانش و تدبیر در برابر موج سهمگین ظلم و استبداد. ایشان در شرایطی دشوار، زیر ذره‌بین دائمی حاکمان وقت، مسئولیت خطیر امامت و هدایت جامعه شیعه را بر عهده داشتند. اما هرگز تسلیم نشدند؛ بلکه با هوشمندی بی‌نظیری، از طریق شبکه‌ای از وکلای مورد اعتماد و نامه‌نگاری‌های پنهانی، ارتباط خود را با شیعیان حفظ کردند. این سازماندهی دقیق و زیرکانه، نه تنها انسجام جامعه شیعه را در آن سال‌های پرآشوب تضمین می‌کرد، بلکه به شکلی ماهرانه، پایه‌های محکم برای سازماندهی دوران غیبت را نیز بنا نهاد.

با وجود عمر کوتاه و محدودیت‌های بی‌شمار، امام عسکری (ع) میراثی گرانبها از علوم اسلامی، معارف الهی و فضایل اخلاقی را برای بشریت به یادگار گذاشتند. ایشان با تربیت شاگردان برجسته و تبیین عمیق آیات قرآن کریم، چراغ علم را در روزگار ظلمت برافروخته نگاه داشتند. احادیث و روایات فراوانی که از آن بزرگوار در زمینه‌های مختلف فقهی، تفسیری و اخلاقی به دست ما رسیده، گواهی است بر عمق دانش و بصیرت الهی ایشان، که راهگشای مومنان در هر زمانه‌ای است.

شاید یکی از مهمترین ابعاد و زیباترین بخش‌های زندگانی امام عسکری (ع)، آماده‌سازی شیعیان برای دوران غیبت و تبیین دقیق مسئله مهدویت بود. ایشان، پدری بودند که فرزندشان، حضرت مهدی (عجل‌الله فرجه)، به امر الهی از دیده پنهان شد تا روزی به اذن حق، جهان را پر از عدل و داد نماید. امام عسکری (ع) با معرفی فرزندشان به یاران خاص و تاکید مستمر بر این موضوع سرنوشت‌ساز، نقشی بی‌بدیل در حفظ و استحکام عقیده مهدویت و پایداری شیعیان ایفا کردند، تا امید به آینده‌ای روشن هرگز در دل‌ها خاموش نشود.

سرانجام، این امام بزرگوار پس از ۲۸ سال زندگانی پربرکت، در سال ۲۶۰ هجری قمری به شهادت رسیدند و در سامرا، در جوار پدر بزرگوارشان، امام هادی (ع)، به خاک سپرده شدند. اما یاد و نامشان، و مسیر روشن هدایتشان، همچون چشمه‌ای زلال، همواره در دل‌ها و جان‌ها جاری است و تا ابد الهام‌بخش رهروان راه حق خواهد بود.