در گفت‌وگوی پانا با سفیر اسبق ایران در انگلستان مطرح شد؛
سه هفته تا تصمیم سرنوشت‌ساز؛ ایران در آستانه توافق دیپلماتیک یا فعال‌شدن مکانیسم ماشه؟
تهران(پانا) - سید جلال ساداتیان سفیر اسبق ایران در انگلستان با مرور روند مذاکرات هسته‌ای، به بررسی سناریوهای پیش‌رو در سه هفته باقی‌مانده از مهلت یک‌ماهه برای فعال سازی مکانیسم ماشه پرداخت و تأکید کرد که اقدام اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه فاقد اعتبار حقوقی است.
سید جلال ساداتیان در گفت‌وگو با پانا، درخصوص دیدار اخیر وزیر امور خارجه کشورمان با مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و موضوع فعال‌سازی اسنپ بک گفت: «شرایط بسیار پیچیده شده است. از یک سو، مذاکرات ما با آمریکایی‌ها به بن‌بست خورده و اروپایی‌ها نیز تأکید دارند که مرکز قضیه آمریکا است و باید با آن‌ها مذاکره شود. از سوی دیگر، خود اروپایی‌ها علاقه‌مند بودند که نقشی در مسئله هسته‌ای ایران داشته باشند، همان‌طور که از دوران آقای احمدی‌نژاد و سپس دوره آقای روحانی و آقای ظریف، این روند ادامه داشت و نهایتاً به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ رسید.»
سفیر اسبق ایران در انگلستان ادامه داد: «با خروج آمریکا از توافق، اروپایی‌ها نیز به تعهدات خود عمل نکردند. شرکت‌های اروپایی به دلیل روابط گسترده با آمریکا، از همکاری با ایران منع شدند. در نتیجه، سیاستمداران اروپایی نتوانستند فشار لازم را برای حفظ برجام وارد کنند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به تیرگی تدریجی روابط ایران و اروپا اظهار کرد: «از آن زمان، روابط ایران و اروپا به‌تدریج تیره‌تر شد. اروپایی‌ها از یک سو مایل به همکاری بودند، اما از سوی دیگر به رفتارهای خصمانه روی آوردند، از جمله متهم کردن ایران به ارسال پهپاد به روسیه و اظهاراتی مانند “زمستان سخت” که روابط را بیشتر خدشه‌دار کرد.»
وی در ادامه به اقدامات تلافی‌جویانه ایران در پاسخ به عدم پایبندی اروپا اشاره کرد و گفت: «در واکنش به عدم پایبندی اروپا، ایران نیز برخی تعهدات برجامی خود را کنار گذاشت؛ از جمله استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، افزایش سطح و مقدار غنی‌سازی، قطع دوربین‌های نظارتی و محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس.»
ساداتیان با تأکید بر حق مسلم ایران برای غنی‌سازی صلح‌آمیز تحت NPT، موضع اخیر آمریکا را رد کرد و افزود: «اکنون آمریکایی‌ها به‌طور جدی اعلام کرده‌اند که ایران نباید هیچ‌گونه غنی‌سازی داشته باشد، در حالی که ایران بر اساس NPT حق غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز را دارد و از این حق عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
وی در بخش دیگری از سخنانش به تهدید اخیر اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه اشاره و تصریح کرد: «اروپایی‌ها تهدید کرده‌اند که اسنپ‌بک را فعال خواهند کرد و نامه‌ای نیز به شورای امنیت ارسال کرده‌اند. این فرآیند حدود یک ماه زمان می‌برد و از دوشنبه گذشته آغاز شده است. در همین راستا، نماینده اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی نیز ابراز تمایل کرده که راهی برای توافق پیدا شود تا اسنپ‌بک فعال نشود.»
این دیپلمات پیشین خاطرنشان کرد: «ایران معتقد است که اروپایی‌ها حق ندارند اسنپ‌بک را فعال کنند، زیرا خودشان به تعهداتشان عمل نکرده‌اند. همچنین، در حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، اروپا هیچ واکنشی نشان نداد و از عضوی از NPT دفاع نکرد. بنابراین، اعتبار آن‌ها برای فعال‌سازی اسنپ‌بک زیر سؤال است.»
ساداتیان به درخواست اخیر روسیه و چین برای تمدید مهلت اشاره کرد و افزود: «در این میان، روسیه و چین از ایران حمایت کرده‌اند و درخواست تمدید مهلت را مطرح کرده‌اند. بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، تاریخ پایان مهلت ۹ مهرماه امسال است. روسیه نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس دوره‌ای شورای امنیت نوشته و خواستار تمدید شش‌ماهه تا ۹ فروردین شده است. برای این تمدید، باید قطعنامه‌ای تصویب شود که نیازمند موافقت آمریکا است.»
وی در پایان به راه‌حل دیپلماتیک برای خروج از بن‌بست فعلی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: «اگر این اتفاق بیفتد، شش ماه فرصت برای دیپلماسی و توافق وجود خواهد داشت. یکی از راه‌حل‌ها می‌تواند مذاکره مجدد ایران و آمریکا باشد یا تعلیق موقت غنی‌سازی ایران برای مدتی مشخص. راه‌حل دیگر پیشنهادی از سوی ایران است که کشورهای منطقه مانند عربستان و امارات و همچنین فرانسه در نظارت بر غنی‌سازی ایران مشارکت کنند تا شفاف‌سازی صورت گیرد. البته هنوز پاسخی به این پیشنهاد داده نشده است.»
ساداتیان در پایان هشدار داد: «در مجموع، هنوز مشخص نیست که کدام مسیر انتخاب خواهد شد. اگر اسنپ‌بک فعال شود، تنش در منطقه افزایش خواهد یافت و خطراتی مانند حمله نظامی و تحریم‌های جدید را در پی خواهد داشت. در صورت فعال شدن اسنپ‌بک، همه کشورهای عضو سازمان ملل موظف به همکاری با آن خواهند بود.»
فرانک آرامی
ارسال دیدگاه