ایران در مذاکرات روز جمعه بر چه نکاتی تاکید خواهد کرد؟

سیدرضا میرطاهر در گفت‌وگو با پانا در خصوص مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی در روز جمعه در استانبول گفت: «پس از تهدیدات اخیر تروئیکای اروپایی درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه، جمهوری اسلامی ایران واکنش‌های قاطعی از خود نشان داده است که از جمله می‌توان به نامه رسمی سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه به شورای امنیت سازمان ملل و دبیرکل این سازمان اشاره کرد که در آن به صراحت این اقدام غیرقانونی اروپا محکوم شده است.»  

این کارشناس مسائل استراتژیک با اشاره به بازی دوگانه کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد: «به نظر می‌رسد اروپایی‌ها در حال استفاده ابزاری از این موضوع به عنوان اهرم فشار هستند. اخیراً آنها شرطی مطرح کرده‌اند مبنی بر اینکه اگر ایران اجازه نظارت مجدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بدهد و مدیرکل آژانس گزارشی مثبت ارائه دهد، ممکن است از اجرای مکانیسم ماشه صرف‌نظر کنند. اما نکته کلیدی اینجاست که اولاً اروپایی‌ها هیچگاه به تعهدات خود در چارچوب برجام، به ویژه پس از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ در دوره دولت اول ترامپ، عمل نکرده‌اند.»  

میرطاهر به مکانیسم اینستکس اشاره کرد و افزود: «آ‌ن‌ها در آن زمان ادعا کردند که مکانیسمی به نام اینستکس ایجاد می‌کنند تا ایران بتواند مبادلات تجاری، مالی و پولی خود با اروپا را برای جبران تحریم‌های آمریکا انجام دهد، اما این مکانیسم هرگز به شکل واقعی عملیاتی نشد. در طول این سال‌ها، ایران به تدریج و در پاسخ به خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های فشار حداکثری، تعهدات خود را کاهش داد، اما اروپایی‌ها نه تنها اقدامی برای مهار آمریکا انجام ندادند، بلکه در دوره دوم ترامپ شاهد همراهی کامل سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا با سیاست‌های ضدایرانی واشنگتن و رژیم صهیونیستی بودیم.»  

وی با اشاره به مواضع ضدایرانی اروپا ادامه داد: «متأسفانه آن‌ها حتی حملات مشترک آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم نکردند. جالب اینجاست که اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، این اقدام تروریستی را "کار کثیفی" خواند که رژیم صهیونیستی به نمایندگی از غرب انجام داده است! این مواضع به وضوح نشان می‌دهد که عملکرد اروپایی‌ها در قبال برجام کاملاً منفی بوده و هیچ اقدام مثبتی در کارنامه آنها دیده نمی‌شود.»  

این کارشناس مسائل بین‌الملل با تأکید بر حقانیت مواضع ایران اظهار کرد: «جمهوری اسلامی ایران معتقد است با توجه به اینکه اروپایی‌ها عملاً هیچ گامی برای حفظ برجام برنداشته‌اند، اکنون حق ندارند از مفاد برجام سوءاستفاده کرده و مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک مندرج در قطعنامه شورای امنیت (۲۰۱۵) را به اجرا بگذارند.»  

میرطاهر درخصوص چشم‌انداز مذاکرات پیش‌رو گفت: «به نظر من این مذاکرات احتمالاً به شکل یک اولتیماتوم از سوی تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا به ایران خواهد بود. آنها سعی می‌کنند شروط خود را تحمیل کنند که مهم‌ترین آن همان بازگشت نظارت‌های گسترده آژانس بر فعالیت‌ها و تأسیسات هسته‌ای ایران است. در حالی که ایران به دلایل کاملاً موجهی پس از حمله آمریکا و اسرائیل، این نظارت‌ها را محدود کرد.»  

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل درخصوص مواضع احتمالی ایران در مذاکرات بیان کرد: «به نظر من هیات ایرانی بر چند نکته کلیدی تأکید خواهد کرد: نخست، چرایی حمایت اروپا از حمله غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران که نقض صریح اساسنامه آژانس و معاهده ان‌پی‌تی است. اروپایی‌ها که خود را قانون‌مدار می‌دانند، باید پاسخ دهند چرا از عملی که پس از جنگ جهانی دوم از مصادیق بارز نقض قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود، حمایت کردند.»

میرطاهر افزود: «دومین نکته‌ای که ایران بر آن تأکید خواهد کرد، این است که با توجه به عدم اجرای تعهدات اروپا به ویژه در زمینه منافع اقتصادی ایران از برجام، آنها اساساً حق ندارند از مفاد این توافق سوءاستفاده کنند. ایران با استناد به این سوابق، به شدت با هرگونه اجرای مکانیسم ماشه مخالفت خواهد کرد.»  

وی در پایان با اشاره به اظهارات اخیر سید عباس عراقچی درباره ورود ایران به مذاکرات از "موضع قدرت" گفت: «این به آن معناست که جمهوری اسلامی ایران با آگاهی کامل از حقوق خود و با در دست داشتن ابزارهای مؤثر وارد مذاکره می‌شود. ما شاهد یک دیپلماسی فعال و هوشمندانه از سوی ایران خواهیم بود که همزمان هم از حقوق ملت ایران دفاع می‌کند و هم مانع از سوءاستفاده‌های بعدی غرب می‌شود.»